Gözümden kaçmış, geçen ay ünlü Zeki Triko markasının alacaklıları tarafından icradan satıldığı haberleri medyaya yansımış. Aslında satış, geçen yılın sonunda olmuş ve bir Antalya şirketi, icradan satılan Zeki Triko markasını satın almış, üretime de başlamış.
Öncelikle Antalyalı firmayı kutluyorum, Zeki Triko Türkiye’nin önemli bir markasıydı, böyle bir markanın sürdürülmesi önemli ve bu uğurda çalışmak da takdire şayan.
Gençler pek bilmezler ama Zeki Triko, bir zamanların en ünlü Türk tekstil markasıydı, mayoları çok ciddi fiyatlara alıcı bulurdu, önemli miktarlarda ihracat yapardı.
Zeki Triko’yu 1958’da kuran iş adamı Zeki Başeskioğlu da çok önemli bir moda yaratıcısıydı, döneminin en ünlü mankenlerini Türkiye’ye getirirdi. Kimler gelmedi ki Zeki Triko defilelerine, Cindy Crawford, Claduia Schiffer, Heidi Klum, Naomi Campbell, Adriana Lima, Alessandra Ambrossio, Doutzen Kroes ve daha niceleri. Öyle ki, günümüzün ünlü modelleri Gigi ve Bella Hadid'in annesi Yolanda Hadid de gelmiş o zamanlar. Uluslararası dergiler Zeki Triko ürünlerini kapaklarına taşımak için yarışıyordu.
Zeki Bey sadece bu mankenleri getirmekle kalmadı, kendisi de ünlü yarattı, örneğin Sıvaslı Cindy diye ün yapan manken Tülin Şahin’i bulup, markaya dönüştüren de Zeki Bey’in kendisi idi.
Bazıları kızacak ama şimdi aklıma, ‘Zeki Triko gibi bir mayo ve bikini firmasının, Türkiye’nin son 20 yılında içinden geçtiği dönemde ayakta kalmasının imkânı yoktu’ diye yazmak geliyor. Ve maalesef bunun gerekçeleri de var. Türkiye’yi AKP’nin yönettiği bu son 20 yılı aşkın sürede, ülkede mayo-bikini firmaları büyüsün diye değil, kapansın diye her şey yapıldı.
Öncelikle şimdilerde tarihe karışan Atatürk Havalimanı’nda da boydan boya bikinili mayo reklamları vardı, onlar kaldırıldı.
Sonra mayolu-bikinili mankenlerin fotoğraflarının medyada yer almasına olanak bırakılmadı.
Televizyonlarda mayolu-bikinili görüntüler yasaklandı.
Canlı yayında biri uygunsuz kıyafetle çıkar diye Türkiye Eurovision Şarkı Yarışması’ndan çekildi.
Sporcuların kıyafetleri nedeniyle televizyonda artistik buz patinaj yarışmalarının yayınlanması yasaklandı.
İşte tüm bu olumsuz etkenler, bir de Zeki Triko markasını yaratan Zeki Bey’in yaşlanması ile birleşince, firmanın kötü duruma düşmesinin nedenlerini anlamak kolaylaşıyor.
Xxx
Mayo-bikini deyip geçmeyin, tekstilde çok önemli bir dal ve katma değeri çok yüksek ürünler için büyük fırsatlar sunuyor.
Türkiye’nin maalesef bir Zara gibi, bir H&M gibi dışa açık, dünyaca bilinen markası yok. Vakko, Beymen, LC Waikiki gibi markaları var ama, bir La Perla maalesef yok.
La Perla nerden çıktı diyeceksiniz? Aslında ben de bilmiyordum, ama İngilizlerin Suriye’deki iç savaşta ölen savaş muhabiri Marie Colvin’in hayatını (Rosamund Pike oynuyor) konu alan ‘A Private War’ filmini izleyince dikkatimi çekmişti, kadın gazetecinin bu iç çamaşırlarına özel bir ilgisi olduğu özellikle vurgulanmıştı filmde. Sonra markayı araştırınca gördüm ki, bir bikinisi 5-6 bin liraya satılıyor, iç çamaşırları da ondan aşağı değil.
İşte Zeki Triko da böyle bir markaydı, büyüme potansiyeli olan, Türkiye’ye büyük ihracat girdiği sağlayacak firmaydı, ancak anlıyoruz ki, büyüyeceğine batmış.
Xxx
İçinde yaşadığımız ekonomik sıkıntıların tümünün temelinde de bence benzer sorunlar yatıyor, olanakları iyi kullanmamak, fırsatları kaçırmak, potansiyeli çarçur etmek, herkesin bildiği yoldan yürümemek.
Yıllarca Koç Holding’de çok üst düzeylerde görev yapan Cengiz Solakoğlu ne dedi biliyor musunuz?
80 yaşına merdiven dayamış olan Solakoğlu, “Bu yaşıma geldim, Türkiye’de bazı şeyleri yapmak için maalesef rahmetli Celal Şahin’in dediği gibi ‘adamını bul, adamını bulamazsan madamını bul’ ilkesi geçerli” dedi.
Düşünün Türkiye’nin en büyük ve en başarılı şirketinin eski bir numaralı yöneticisi diyor ki, ‘Türkiye’de adamını veya madamını bulamazsan, iş yapamazsın”.
Koç Firması bile bu haldeyse, ötekileri siz düşünün artık.
Böyle bir ortamda daha iyi bir ekonomik yapı nasıl olur ki?
