İSTANBUL- Yüksek enflasyon oranları, yurtdışı ile fiyat farkının Türkiye aleyhine açılmasına yol açtı. AB ortalamasını bile geride bırakan fiyatlar, turist alışverişini negatif etkilerken yerlinin de yurtdışı alışveriş oranını artırdı.
Türkiye’de uzun süredir yüksek seyreden enflasyon oranları, yurtdışı ile fiyat farkının Türkiye aleyhine açılmasına yol açtı. Yeme-içmeden giyime, ayakkabıdan konaklamaya kadar AB ortalamasını bile geride bırakan fiyatlar, yurtdışından alışverişi ve hatta tatili bile son dönemde artan kura rağmen daha cazip hale getirdi. BKM verilerine göre bu yılın ilk çeyreğinde yerli kartların yurtdışı kullanımı bu kapsamda artışa geçerek 34 milyar TL’ye yükseldi ve tüm zamanların rekorunu kırdı. Bu yılın tamamında yerlinin yurtdışı harcamasında rekor bekleyen sektör temsilcileri, yabancı turist alışverişinin ise 2022'nin gerisinde kalacağı tahmininde bulundu.
Ruslar da fiyatlardan şikayetçi
Bu yılın ilk çeyreğinde alışveriş için Türkiye’ye gelen turist sayısı bir önceki çeyreğe göre yüzde 3,7 artışla 694 bine yükselirken söz konusu turistlerin ayakkabı, kıyafet ve yeme-içme gibi perakende harcamaları yüzde 10 düşüle 3,1 milyar dolara geriledi. Turist sayısının artmasına rağmen harcamaların gerilemesi, fiyat hassasiyetinin arttığı anlamına geliyor. Rus Moskovskiy Komsomolets gazetesi de Rus turistlerin Türkiye’deki fiyatların önemli ölçüde artmasından şikayetçi olduğunu bildirdiği haberinde, fiyatların neredeyse iki katına çıktığını, Antalya’da geleneksel bir tatilin Ruslar için karşılanamaz hale geldiğini yazdı.
“Cazibemizi kaybediyoruz”
Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, turist alışverişinde geçen yıla göre düşüş gözlemlediklerini söyledi. Düşüşün sebebinin fiyat kaynaklı olduğunu dile getiren Öncel, “Yurtdışında özellikle AB fiyatlarına bakıldığında alışveriş turizminde cazibemizi kaybediyoruz. Restoran ve oteller başta olmak üzere yüksek fiyat artışları söz konusu. Rakiplerimiz bizden çok daha ucuz hale geldi. İthal ve lüks markalarda da artık vergilerin de etkisiyle daha pahalı kalıyoruz. Bizim bu konuda bir şeyler yapmamız lazım. Yurtiçinde üretim yapıp ihraç edenlere ihracatlarının belli kısmı kadar aramalı ya da ürün ithal etme teşviki verilebilir” diye konuştu.
Beklenti çok yüksekti
Söz konusu gelişmeyi teyit eden bir başka isim de Derimod’un Başkan Yardımcısı Murat Zaim oldu. Zaim, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada Türkiye’ye gelen turist sayısının alışverişe yansımadığını belirterek ilk yarıyı yerli harcamasının hareketlendirdiğini, artış trendine giren kurun da etkisiyle temmuz ayından itibaren turist harcamasında hareketlilik beklediklerini dile getirdi. Gelişme, AVM trafiklerine de yansıdı. Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği Başkanı Nuri Şapkacı, genel ziyaretçi sayılarının 2019’u yakaladığını, hatta birçok AVM’de üstüne bile çıktığını belirterek yabancı ziyaretçi sayısının ise beklentilerin altında kaldığını dile getirdi. Şapkacı, “Yabancı ziyaretçi anlamında beklentiler sene başında yüksekti. Rakamlar yine iyi ama 2022'nin yakalanması zor” dedi.
■ “Bize nitelikli turist lazım”
Bu dönemde en fazla eleştirilen konulardan biri de yeme-içmede Türkiye’nin çok pahalı hale gelmesi idi. Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği Başkanı Ramazan Bingöl, fiyatların olması gereken seviyeye geldiğini belirterek, “Turistler 50 dolara 10 kişi yemek yiyip gidiyordu. Artık o iş bitti. Hem yerli hem de yabancı için bitti aslında. Türkiye'nin nitelikli turist lazım. Bu durum belki nitelikli turistlerin gelmesini kolaylaştıracak. Yurtdışında iyi bir yerde 100 dolardan aşağı yemek yiyemezsin. Burada alışmışlardı 10-20 dolarlara yemek yemeğe. Artık bu iş bitti. Bu işin hamallığını artık yapmak istemiyoruz. Zaten bu fiyatı kabul ettiremeyen de tutturamaz kapatır” ifadelerini kullandı.
■ 2022 tüm zamanların rekoru kırılmıştı
Geçen yıl salgın sonrası açılmaların da etkisi ile hem turist sayısı hem de harcamasında rekor kırılmıştı. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre Türkiye'nin turizm geliri, 2022'de bir önceki yıla göre yüzde 53,4 artarak 46 milyar 284 milyon 907 bin dolara yükselirken ülkeden çıkış yapan ziyaretçi sayısı 51 milyon 369 bin 26 kişi oldu. Aynı dönemde kur avantajı nedeni ile alışveriş turizmi de rekor kırdı ve sadece alışveriş için Türkiye’ye gelen turist sayısı 2 milyon 356 bini aştı. Bu dönemde söz konusu turistlerin ayakkabı ve kıyafet harcamaları 6 milyar doları aşarken yeme-içme harcamaları ise 7,5 milyar dolara yükseldi.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.