Tarihi konak harabeye döndü! Göz göre göre yağmalandı

İZMİR- İzmir’in en değerli tarihi yapıları arasında yer alan Vali Konağı kaderine terk edildi. Beş yıl önce Katip Çelebi Üniversitesi Rektörlüğü’ne tahsis edilen kültür varlığı kapsamındaki tescilli konak harabeye döndü. Hiçbir tedbir alınmayan yapıya önceki gün bir kez daha hırsızlar dadandı. Talan anları kameraya yansıdı. Toplumda oluşan büyük tepki üzerine valilik bina çevresinde polis nöbeti başlattı. Üniversite rektörlüğü ise Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu ile İzmir Valiliği’ni suçladı.

İzmir Vali Konağı, kentin en değerli yapıları arasındaydı. Ön cephesi Mustafa Kemal Sahil Bulvarı, arka cephesi Mithatpaşa Caddesi'ne bakan Göztepe semtindeki üç katlı konak, yaklaşık 130 yıl önce dönemin ünlü mimarı Anton Gavano tarafından inşa edildi.

Bodrum katı da olan ve inşa edildiğinde denize sıfır konumda bulunan ikiz bina, Kuyumcu Sivrihisaryan ailesine aitti. Görkemli yapıyı, mübadele sırasında devlet satın aldı. 1931 yılından itibaren valilerin ikametgahı olarak kullanılmaya başlandı.

Yüzlerce davet ve merasime ev sahipliği yapan tarihi yapıda misafir olarak konaklayanlar arasında, 22 – 23 Haziran 1934'teki ziyaretlerinde Kurucu Cumhurbaşkanı Atatürk, Başbakan İsmet İnönü ve Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras da yer aldı.

TARİHİ DEĞER KADERİNE TERK EDİLDİ

Konak, 2016 – 2020 yılları arasında kentte valilik yapan Erol Ayyıldız tarafından kullanılmamaya başlandı. Bir müddet bu valilik konutunu kullanan Ayyıldız, taşınma kararı aldıktan sonra binayı takas etti.

Ayyıldız, 2017 yılında konağı, merkezi Çiğli'de bulunan Katip Çelebi Üniversitesi'ne tahsis ederken, karşılığında da Kabataş'taki eski Ege Ordu Komutanlığı lojmanını aldı. İzmir Vali Konağı'nın takasla devredildiği Katip Çelebi Üniversitesi Rektörü Galip Akhan, -daha sonra beraat ettiği- FETÖ soruşturması kapsamında görevden uzaklaştırılınca, yerine 2018 yılının Nisan ayında İslami İlimler Fakültesi dekanı Dr. Saffet Köse atandı. Ardından tarihi yapı kaderine terk edildi.

KONAK HARABEYE DÖNDÜ

Üniversitenin güvenlik personeli görevlendirmediği, kapı ve pencereleri açık halde başıboş bıraktığı konak çürümeye başladı, madde bağımlıları ve hırsızların tahribat ve talanına uğradı. Konağın karşısındaki apartmanda yaşayan Erdinç Karademir, “Hırsızlar elektrik kablolarını sökerken tavan ve duvarları paramparça etmiş, o güzelim oymalar ve işlemeler mahvolmuş. İçerisinin durumu hazin” dedi.

Mahallelinin yetkililere çağrılarından olumlu sonuç alamadıklarını belirten Karademir, “Hem ben hem de komşularımız, gözlerimizin önünde yağmalanan konağın korunması için devletin ilgili her birimine telefon açarak, dilekçeler yazarak müracaatta bulunduk, adeta feryat ettik ama hiçbir tedbir alınmadı. Sadece geçen yıl bahçe kapıları zincirle kilitlendi fakat bu hırsızları durduramadı” diye konuştu.

BİNANIN İÇİNE EL BOMBASI ATILMIŞ GİBİ

Mahalle sakinlerinden, gazeteci Hanzade Ünuz da yapının korunması ve restore edilmesi için yıllardır çaba gösterdiğini dile getirdi.

Ünuz, “Elektrik kabloları, su boruları, demir ve alüminyum parçaları, çinko çatısı parça parça söküldü. Semt sakinlerinin bütün çabaları boşa çıktı. Ben de bu konuda üç yazı yazdım, başka gazeteci arkadaşlarımız da yazmalarına rağmen önlem alınmadı. Binanın güzelim bahçesi de şarap şişeleri ve çöplerle dolu” dedi.

Geçen yıl binanın içine girdiğinde gözlerine inanamadığını vurgulayan Ünuz, “Burada yapılanlar bir gemi söküm muamelesi gibi. Eğer birisi içine el bombası atsaydı anca bu kadar tahrip olurdu. Savaştan çıkmış gibi, hatta daha beter” diye konuştu.

BEŞ YIL SONRA POLİS NÖBETİ BAŞLATILDI

Önceki gün sosyal medyada yayınlanan bir görüntü ise kamuoyunda büyük tepki oluşturdu. Konakta, bayram arefesinde alenen yapılan hırsızlık yurttaşların cep telefonu kameralarıyla görüntülendi.

“İzmirde Çevirme” adlı sosyal medya sayfasında yayınlanan görüntüler kamuoyunda büyük tepki oluşturdu. Görüntülerde iki hırsızın yapının içinde ve çatısındaki çinko ve alüminyum parçaları söktükleri görüldü. Hırsızlar, yapıyı güpegündüz talan ettikten sonra, elini kolunu sallayarak gitti.

BİRİ YAKALANDI, DİĞERİ ARANIYOR

İzmir Valiliği, önceki gün hırsızlık görüntülerinin toplumda büyük tepki çekmesinin ardından dün bir açıklama yaptı.

“Mithatpaşa Caddesi, No: 763 sayılı adreste bulunan eski valilik konutunda 7 Temmuz 2022 tarihinde hırsızlık olayı meydana geldiğinin bazı sosyal medya hesaplarında ve internet haber sitelerinde paylaşılan görüntülerden anlaşılması üzerine il emniyet müdürlüğümüz tarafından gerekli çalışma başlatılmıştır” sözleriyle başlayan valilik açıklamasında, zanlıların tespit edildiği, hırsızlık kaydı bulunan Yunus A'nın Anafartalar Caddesi üzerinde yakalandığı, Kadir U'yu yakalama çalışmalarının devam ettiği bildirildi.

Valilik, binanın 24 saat esasıyla korunması için Konak Kaymakamlığı'nın görevlendirildiğini duyurdu.

MECLİS’TE SORULDU: BU UTANÇTAN KURTARILMAYACAK MI?

CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan, tarihi yapının durumunu TBMM gündemine taşımıştı. Bakan, 29 Mart 2022 tarihinde, Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer ile Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'dan yanıt istediği verdiği soru önergesinde şu soruları yöneltmişti:

*130 yıllık İzmir Vali Konağı'nın bu hale gelmesinin sorumluları kimlerdir?

*Konağın içinde bulunduğu bu utançtan kurtarılması için Katip Çelebi Üniversitesi Rektörlüğü neyi beklemektedir?

*İhmali ve sorumluluğu bulunanlar hakkında idari soruşturma başlatılacak mıdır?

REKTÖR, KORUMA KURULU VE VALİYİ SUÇLADI

Kültür ve Turizm Bakanlığı soru önergesini cevapsız bıraktı. Milli Eğitim Bakanlığı ise meseleyi Yüksek Öğretim Kurulu'na havale etti. YÖK, Katip Çelebi Üniversitesi'nden açıklama istedi. Rektör Saffet Köse, koruma kurulu ve valiliği suçladı. Köse, YÖK'e verdiği yazılı cevapta şu ifadeleri kullandı:

“İzmir Vali Konağı'nın kültür varlığı olması nedeniyle projelendirme sonrası izin ve onay süreçleri uzun sürmüştür. Pandemi, deprem, süreçleri uzatmış ve onay süreçleri gecikmiştir. Rektörlüğümüzce izin ve onay süreçleri tamamlanan binanın projeleri, ihaleye çıkılması için 2021 yılında İzmir Valiliği'ne teslim edilmiştir.

İzmir Valiliği tarafından ihale süreçleri devam etmekte olup kısa süre sonra ihale edilerek yapımına başlanması planlanmaktadır. Bu kapsamda süreç takip edilmekte olup, şu aşamada rektörlüğümüzce yapılacak herhangi bir işlem bulunmamaktadır.”

NİÇİN BEKÇİ KONULMADI, KONAKTAKİ EŞYALAR NE OLDU?

Rektör Saffet Köse, bu zaman diliminde, sorumluluğu altındaki İzmir Vali Konağı'nın korunması amacıyla neden güvenlik personeli görevlendirmediği hakkında ise hiçbir açıklama yapmadı. Ayrıca, binanın içindeki değerli eşyaların akıbeti de bilinmiyor.