Side Antik Kenti, gün yüzüne 4 asırda çıkar

ABDURRAHMAN BÜYÜKKESKİN
MANAVGAT/ANTALYA- Türkiye'de Efes Antik Kent'ten sonra 2'nci kazı çalışması yapılan Antalya Side Antik Kent'te arkeologlar, antik kentte kazıların 4 asır daha sürebileceğini söylüyor. Antik kentte ilk kazı çalışması Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün ilk Avrupa'ya gönderdiği arkeologlardan Ordinaryüs Prof.Dr. Arif Müfid Mansel tarafından 1947 yılında başlar. Mansel, ekibiyle antik kentte 22 yıl aralıksız kazı çalışması yapar.

Kazı çalışmasında çıkan tarihi eserlerle Side Müzesi kurulur..Mansel'den sonra bayrağı öğrencisi Prof.Dr. Afet İnan devralır. 20  yıl kazı çalışması yapan İnan, antik kentte Helenestik, Roma, Bizans dönemi arkeolojik varlıkları gün yüzüne çıkardı. İnan'dan l  sonra kazı çalışması bayrağını Ülkü İzmirliğil, devralır. İzmirliğil, 20 yıl kazı çalışmasını öncelikli Side Antik Tiyatro 'da yapar.

9  yıl önce antik kentte çalışmasını Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof.Dr. Hüseyin Alanyalı  ile eşi Prof.Dr. Feriştah Alanyalı sürdürüyor.Anadolu Üniversites'inin  kazı çalışmasına Avusturya Graz Üniversitesi Arkeoloji Bölümü ekibi de destek oluyor. 

 Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü ve Kazı Başkanı Prof. Dr. Alanyalı, ''Side antik kentte yerleşim iç içe olduğu için kazı çalışması daha 4 asır sürer. Çünkü antik kentin üstünde yerleşim var. Daha antik kent içinde kazı çalışması yapılmayan alanlar var. Mesela Side'de otopark olarak  kullanılan yer bir arkeolojik alan. Onun için kazı çalışması için bir insanın ömrü yetmez. Antik kentte kazı çalışması kısa bir zaman diliminde yapıldığı için dah 4 asır sürer.'dedi. 

Alanyalı, antik kentte ilk çalışmayı Side Antik Tiyatro'da sondaj çalışmasıyla başladık, 'En önemli çalışmalarımızdan biride M.S.2'nci Yüzyıldan kalma Tych (Tüke) Tapınağı'nı gün yüzüne çıkardık ve restorasyonunu yaptık. Ardından Tapınaklar bölgesinde Apollon, Athane Tapınağı'nda ve AA Bazalikası'nda restorasyon çalışması yaptık.'ifadesinde bulundu.

Osmanlı padişahı 2'nci Abdülhamid döneminde Girit'te çıkan isyanlarda mağdur olanları gemilerle Antalya'ya getirir. Padişah Giritlilere çocukları  adına kurduğu Selimiye(Side), Kadriye, Muradiye, Ahmediye köyleri kurulur. Osmanlı döneminde Side'de Selimiye adına kurulan yerleşim alanı bugünki Sİde Antik Kentin üstü oluyor. Yerleşim alanında ilk kuşak Gritlilerin yaptırdığı 107 Osmanlı Cumbalı ev bulunuyor.