HASANKEYF- Batman’ın Hasankeyf ilçesinde Ilısu Barajı tamamlanınca su altında kalacak 650 yıllık Zeynel Bey Türbesi, taşıyıcı sistemle 8 saatlik çalışmanın ardından yeni yerine taşınıyor. Ilısu Barajı ve HES Projesi Kültürel Varlıkları Koruma ve Kurtarma Çalışmaları kapsamında Zeynel Bey Türbesi’nin, Hasankeyf Yeni Kültürel Park Alanı’na taşınma başladı.
Oman Bakanı Veysel Eroğlu “8 eser taşınacak ve hazırlanan Artuklu mimarisine uygun eserler bölgesine taşınıyor. El Rızk Camii, Sülayman Han Camii, Koç Camii, Kızlar Camii, Orta Kapı, Artuklu hamamı, İmam Aptullah Camii taşınacak” dedi.
TAŞIMA YÖNTEMİ
ilk olarak restorasyon ilkeleri doğrultusunda yapının güçlendirme çalışmaları tamamlandı. Türbenin temelden kesilmesi işlemi dahil kaldırılma öncesindeki bütün çalışmalar gerçekleştirildi. Bu kapsamda türbenin etrafında 30 santimetre yüksekliğinde kaldırma temeli ve duvarların alt kısımlarında 28 adet kaldırma kirişi imalatı yapıldı. 90 santimetre yüksekliğinde art germe uygulanarak kaldırma plağı tamamlandı ve 44 adet hidrolik kriko yerleştirildi. Taşıma esnasında kullanılacak ek düzenekle birlikte toplam 1 ton 150 kilogram türbe Kendinden Tahrikli Modüler Taşıyıcı (SPMT) sistemi ile taşınacak. Taşıma esnasında herhangi bir sıkıntı yaşanmaması maksadıyla nisan ayı sonunda yüzde 40 daha fazla ağırlıkla taşıma yolunun testini yapan ekipler herhangi bir sıkıntıya rastlamadı. Sonuç itibariyle türbenin içten kesilmesi tamamlanarak, hidrolik krikolar vasıtasıyla türbe 2 santimetre yukarı kaldırıldı ve taşımaya hazır hale getirildi.
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce iki yıl önce ihale edilen ve Diyarbakır Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunca onaylanan projeye göre, bin 100 tonluk türbe, tek parça halinde “Hollanda” yöntemiyle yeni yerine taşınıyor. Taşıyıcı treyler sisteminin kullanıldığı çalışmalar, aralarında 6 mühendis ve 3 mimarın da yer aldığı 52 kişilik ekip tarafından gerçekleştiriliyor.
EL-RıZK CAMII’NIN BIR BÖLÜMÜ DE TAŞıNACAK
Hasankeyf kazılarından sorumlu Prof. Dr. Abdüsselam Uluçam, yapımı üstlenen firmanın yeraltı sondaj çalışmalarını tamamladığını ve tHasankeyf’te taşımanın başladığını bildidi.
Uluçam; “Türbenin ardından taşınacak ikinci eser konumundaki El-Rızk Camii’nin bir bölümü yeni yerleşim birimine taşınacak. Ayrıca kaledeki eski mezarlık ve ziyaretlerdeki sandukaların da taşınma işlemleri yakında başlayacak” dedi.
GÜVENLIK NEDENIYLE HÖYÜKLERDE KAZı YOK
Güvenlik gerekçesiyle bu yıl höyüklerde kazı çalışmaların yapılmayacağını belirten Prof. Dr. Uluçam, şunları söyledi: “Dicle vadisindeki höyüklerde de bu yıl güvenlik nedeniyle kazıların büyük bölümü askıya alındı. Bu nedenle biz de daha önce gün yüzüne çıkardığımız eserler üzerinde çalışmayı kazı evinde sürdüreceğiz. Japonya’dan gelecek Arkeolog heyetle kazı evinde çalışacağız. Hava sıcaklarını göz önünde bulundurup bu yıl kazı evinde çalışmayı planlıyoruz”
ZEYNEL BEY TÜRBESI
Zeynel Bey Türbesi, 1462-1482’de Hasankeyf’te hüküm süren Akkoyunlular’dan kalan tek eser olma özelliğini taşıyor. Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan’ın oğlu olan Zeynel Bey’in, Osmanlı İmparatorluğu’nun kazandığı 1473 yılındaki Otlukbeli Savaşı’nda hayatını kaybettiği biliniyor.