BAĞDAT- Körfez Savaşı sırasında Gılgamış Destanı’nın yazılı olduğu 3.500 yıllık kil tablet, 1991’de Irak müzesinden yağmalandı. Bir Mezopotamya kralının ölümsüzlük arayışındaki hikayesini anlatan Gılgamış Destanı, dünyadaki en eski edebiyat eserlerinden biri olarak kabul ediliyor.
Irak'taki bir müzeden 30 yıl önce yağmalanan ve yakın zamanda ABD'den ele geçirilen Gılgamış Destanı'nın bir bölümünü içeren 3500 yıl öncesine ait küçük kil tablet Irak'a iade edildi.
Irak, 2003'teki ABD işgalinden, 10 yıl sonra IŞİD’in yükselişinden bu yana, on yıllardır tarihi eserlerinin yağmalandığını gördü.
Gılgamış Rüya Tableti olarak bilinen 1,7 milyon dolarlık çivi yazılı tablet, dünyanın ayakta kalan en eski edebiyat eserlerinden ve en eski dini metinlerden biridir. 1853 yılında Asur Kralı Assur Banipal'in kütüphanesinin enkazında 12 tabletlik bir koleksiyonun parçası olarak bulundu.
ABD, 17 BIN ESERI IADE EDİLDİ
ABD, Irak'tan alınan 17 bin eser ile Gılgamış Tablet'i iade edecek
Irak, ABD'nin 17.000 yağmalanmış antik hazineyi iade ettiğini bildirdi.
Tablet 1991 Körfez Savaşı sırasında bir Irak müzesinden yağmalandı. Yetkililer, 2003 yılında yasadışı olarak Amerika Birleşik Devletleri'ne götürüldü. Daha sonra zanaat mağazası zinciri Hobby Lobby'nin sahiplerine satıldı. Sonunda Washington'daki İncil Müzesi'nde sergileniyordu.
İç Güvenlik Soruşturmalarına sahip federal ajanlar, Eylül 2019'da tablete müzede el koydu. New York'taki bir federal yargıç, bu yıl Temmuz ayında tabletin müsadere edilmesini onayladı.
ÜÇ ESER İADE EDİLDİ
Irak dışişleri bakanı Bağdat'ta düzenlediği basın toplantısında, kültür bakanına ABD ve Birleşik Krallık'tan ele geçirilen Gılgamış tableti, bir Sümer koç başı ve bir Sümer tableti olan üç eseri iade ettiğini bildirdi.
Kültür ve Eski Eserler Bakanı Hassan Nazım, AFP haber ajansına verdiği demeçte, Gılgamış Tableti “büyük önem taşıyor, Irak tarihinin en eski edebi metinlerinden biridir. Bu açıklama eski eserlerimizi kaçıran ve onları uluslararası müzayedelerde satan herkese mesajdır. Nihayetinde bu tür operasyonların kaderi iadedir" dedi.
UNESCO, değerli eseri kurtarma sürecini, 1970 UNESCO Sözleşmesi'ne imza atan ABD ve Irak arasındaki onlarca yıllık işbirliğinin doruk noktası olarak nitelendirdi.
'ANTIK MEDENIYET'
Irak, bir yıl içinde ABD'den yıl ortasında iade edilen 17.899 parça da dahil olmak üzere yaklaşık 18.000 eseri kurtardı .
Eserler Temmuz ayı sonlarında Başbakan Mustafa el-Kadhemi'yi ABD Başkanı Joe Biden ile buluştuğu Washington gezisinden taşıyan bir uçakta iade edilmişti.
Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin Salı günü yaptığı açıklamada, "Bu gün, büyük tarihimizi ve kadim medeniyetimizi çalmaya çalışanların umutsuz girişimleri karşısında bir zaferi temsil ediyor" dedi.
TABLET İLK İNGİLTERE’DE ORTAYA ÇIKTI
Tablet, 2001'de İngiltere'de yeniden ortaya çıktı. Amerikalı bir sanat tüccarı, eseri gerçek niteliğini gümrüklere bildirmeden ABD'ye göndermeden önce 2003 yılında Londra merkezli Ürdünlü bir aileden satın aldı.
Daha sonra 2007 yılında sahte bir menşe belgesi altında 50.000 dolara antikacılara satıldı.
Tablet 2014 yılında bir kez daha 1,67 milyon dolara Hobby Lobby'nin sahiplerine, Green ailesi, muhafazakar Hristiyanlara satıldı ve onu Washington'daki İncil Müzesi'nde sergilemek istedi.
Bir müze küratörü, tabletin belgelerinin eksik olduğunu düşünerek 2017'de tabletin kökeni hakkında endişelenmeye başladı. Nihayet 2019 yılında ele geçirildi.