ANKARA- Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, uzaktan çalışmaya geçen iş yerleri için yönetmelik yayımladı. Yönetmeliğe göre uzaktan çalışma ilişkisi yazılı onay ve sözleşmeye dayalı olmak zorunda. İşveren çalışanın iş yeri güvenliğini sağlayacak ve mevzuat hükümlerine uygun olarak çalışma saatleri belirlenecek. Evden çalışanın internet, ısınma ve elektrik gibi giderlerin nasıl karşılanacağı işveren ve işçi arasında kararlaştırılacak. Bundan sonraki süreçte çalışanlar talep etmesi halinde işveren bazı yükümlülükleri yerine getirmek durumunda kalacak.
Koronavirüs salgını ile beraber çalışma hayatında birçok değişiklik yaşandı ve yaşanmaya da devam ediyor. Devlet tarafından verilen desteklerin yanında salgının yayılmasının önlenmesi için uzaktan çalışma prensibi işverenler tarafından uygulanmaya başlanmıştı.
SÖZLEŞMENİN ŞEKİL VE İÇERİĞİ
Uzaktan çalışma sistemi belirlenmesi halinde sözleşmenin yazılı şekilde yapılması gerekiyor.
Sözleşmede, işin tanımı, yapılma şekli, işin süresi ve yeri, ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar, işveren tarafından sağlanan iş araçları, ekipman ve bunların korunmasına ilişkin yükümlülükler, işverenin işçiyle iletişim kurması ile genel ve özel çalışma şartlarına ilişkin hükümler yer alacak.
ÇALIŞMA MEKANININ DÜZENLENMESİ
Gerekli olması halinde, uzaktan çalışmanın yapılacağı mekân ile ilgili düzenlemeler iş yapılmaya başlamadan önce tamamlanacak. Bu düzenlemelerden kaynaklanan maliyetlerin karşılanma usulü, uzaktan çalışan ile işveren tarafından birlikte belirlenecek. Bu maliyetlerin içine yemek, elektrik, ısınma, internet gibi ücretlerin girmesi bekleniyor. Resmi Gazete’de yayımlanan yemek ücreti 2021 yılında günlük olarak 25,25 lira olmuştu.
MALZEME VE İŞ ARAÇLARININ TEMİNİ
Uzaktan çalışanın mal ve hizmet üretimi için gerekli malzeme ve iş araçlarının iş sözleşmesinde aksi kararlaştırılmamışsa işveren tarafından sağlanması esas alındı. Bu malzeme ve iş araçlarının kullanım esasları ile bakım ve onarım koşulları açık ve anlaşılır bir şekilde uzaktan çalışana bildirilecek.
İş araçlarının işveren tarafından sağlanması halinde, bunların işçiye teslim edildiği tarihteki bedellerini belirten iş araçları listesi, işveren tarafından yazılı olarak işçiye teslim edilecek. İşçiye teslim edilen belgenin işçi tarafından imzalı bir nüshası ise işveren tarafından işçi özlük dosyasında saklanacak. İş araçlarının listesi, iş sözleşmesi içerisinde veya sözleşme tarihinde iş sözleşmesine ek olarak düzenlenirse ayrıca yazılı belge düzenlenmesi şartı aranmayacak.
ÜRETİM MALİYETLERİNİN KARŞILANMASI
İşin yerine getirilmesinden kaynaklanan mal veya hizmet üretimiyle doğrudan ilgili zorunlu giderlerin tespit edilmesine ve karşılanmasına ilişkin hususlar iş sözleşmesinde belirtilecek.
ÇALIŞMA SÜRESİNİN BELİRLENMESİ
Uzaktan çalışmanın yapılacağı zaman aralığı ve süresi iş sözleşmesinde belirtilecek. Mevzuatta öngörülen sınırlamalara bağlı kalmak koşuluyla taraflarca çalışma saatlerinde değişiklik yapılabilecek. Fazla çalışma işverenin yazılı talebi üzerine, işçinin kabulü ile mevzuat hükümlerine uygun olarak yapılacak.
İLETİŞİM
Uzaktan çalışmada iletişimin yöntemi ve zaman aralığı uzaktan çalışan ile işveren tarafından belirlenecek.
VERİLERİN KORUNMASI
İşveren; uzaktan çalışanı, iş yerine ve yaptığı işe dair verilerin korunması ve paylaşımına ilişkin işletme kuralları ve ilgili mevzuat hakkında bilgilendirir ve bu verilerin korunmasına yönelik gerekli tedbirleri alacak.
İşveren, korunması gereken verinin tanım ve kapsamını sözleşmede belirleyecek.
Verilerin korunması amacıyla işveren tarafından belirlenen işletme kurallarına uzaktan çalışanın uyması zorunlu olacak.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ TEDBİRLERİ
İşveren, uzaktan çalışanın yaptığı işin niteliğini dikkate alarak iş sağlığı ve güvenliği önlemleri hususunda çalışanı bilgilendirmekle, gerekli eğitimi vermekle, sağlık gözetimini sağlamakla ve sağladığı ekipmanla ilgili gerekli iş güvenliği tedbirlerini almakla yükümlü olacak.
UZAKTAN ÇALIŞMANIN YAPILAMAYACAĞI İŞLER
Tehlikeli kimyasal madde ve radyoaktif maddelerle çalışma, bu maddelerin işlenmesi veya söz konusu maddelerin atıkları ile çalışma, biyolojik etkenlere maruz kalma riski bulunan çalışma işlemlerini içeren işlerde uzaktan çalışma yapılamayacak.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca ilgili mevzuatına göre hizmet alımı suretiyle gördürülen işler ile millî güvenlik açısından stratejik önemi haiz birim, proje, tesis veya hizmetlerden hangilerinde uzaktan çalışma yapılamayacağı birim, proje, tesis veya hizmetten sorumlu olan veya hizmeti alan kamu kurum ve kuruluşunca belirlenecek.
UZAKTAN ÇALIŞMAYA GEÇİŞ
İş ilişkisi doğrudan uzaktan çalışma sözleşmesi ile kurulabilir veya hâlihazırda iş yerinde çalışan işçinin iş sözleşmesi, işçinin ve işverenin anlaşması halinde, uzaktan çalışma sözleşmesine dönüştürülebilecek.
Uzaktan çalışma ile ilgili talep şöyle olacak:
1- Talep yazılı olarak yapılır.
2-Talep iş yerinde belirlenen usul doğrultusunda işverence değerlendirilir.
3- Talep değerlendirilirken, işin ve işçinin niteliği gereği uzaktan çalışmaya uygunluğu ile işverence belirlenecek diğer kıstaslar kullanılır.
4- Talebe ilişkin değerlendirme sonucunun otuz gün içinde işçiye talebin yapıldığı usulle bildirilmesi esastır.
5- Talebin kabul edilmesi halinde işin tanımı, yapılma şekli, işin süresi ve yeri, ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar, işveren tarafından sağlanan iş araçları, ekipman ve bunların korunmasına ilişkin yükümlülükler, işverenin işçiyle iletişim kurması ile genel ve özel çalışma şartlarına ilişkin hükümler yer alan sözleşme yapılır.
6- Uzaktan çalışmaya geçen işçi, tekrar iş yerinde çalışma talebinde bulunabilir. İşveren, söz konusu talebi öncelikli olarak değerlendirir.
7- Uzaktan çalışmanın mevzuatta belirtilen zorlayıcı nedenlerle iş yerinin tamamında veya bir bölümünde uygulanacak olması halinde uzaktan çalışmaya geçiş için işçinin talebi veya onayı aranmaz.