İSTANBUL- İstanbul Rehberler Odası (İRO) 2007 seminerleri uygulama esaslarına aykırı uygulamalarıyla ilgili olarak, Şerif Yenen ve yönetim kurulu hakkında Beyoğlu 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yapılan yargılamada mahkemenin beraat kararı üzerine Uğur Ayyıldız kararı temyiz etti. Uğur Ayyıldız’ın itirazı üzerine gerçek kararı Yargıtay verecek.
Uğur Ayyıldız üyesi olduğu İstanbul Rehberler Odası (İRO) Başkanı Şerif Yanan ile yönetim kurulu üyelerinin seminer ve benzeri uygulamalarda yasalara, mevzuata aykırı çalışmalar yürüttükleri gerekçesiyle savcılığa suç duyurusunda bulunmuştu. Savcılık yaçpılan inceleme sonucu sanıklar hakkında ‘nitelikli dolandırıcılık’ iddiasıyla Beyoğlu 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde dava açılmıştı.
MAHKEMENİN BERAAT KARARI YARGITAYA KALDI
Davanın ilk duruşması, tarafların hazır bulunduğu 20 Ocak 2011 günü yapıldı. 26 nisan 2011 gününde yapılan ikinci celsesinde ise beraat kararı çıktı. Mahkeme tarafından verilen karar şöyle:
İro Yönetim kurulunda yer alan, Sanıklar Şerif Yenen, Mustafa Metin Kural, Sedat Bornovalı, Ayşe Nükhet Everi, Aydın Kudu, Şafak Şallı, Caner Gürellier, Sinan Duman, Ayşe Avcı, Mustafa Ata Işıkçıus, Selim Akin, Ahmet Serhan Güngör hakkında, nitelikli dolandırıcılık iddiasıyla cezalandırılması için kamu davası açılmış ise de, sanıkların eyleminde sanıkların suçunu oluşturmadığı, eylemlerinde herhangi bir suç unsuruna rastlanmadığı anlaşıldığından, üzerlerine atılı müsnet suçlarından ayrı ayrı beraatlerine, dair yasa yolu açık olmak üzere, temyiz için yargıtay’a başvuru yapılabileceği karar verilmiştir.”
İRO YARGITAY KARARINI BEKLEYECEK
İRO YK üyeleri, bu karar üzerine her türlü kanuni haklarını kullanacakları duyurusunu yaptılar. Ancak Uğur Ayyıldız mahkemenin kararını temyize ederek Yargıtay’a başvurdu.
Mahkeme kararı üzerine davayı Yargıtay’a götüreceğini belirten Uğur Ayyıldız şunları söyledi:
“Mahkeme karar tutanaklarında, Şerif Yenen tarafından İRO yönetimince yasalara ve seminer uygulamalarına aykırı uygulamalar yaptıklarını itiraf ettikleri biliniyor. Ayrıca Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca bu davranışlar tespit edilip, devleti zarara uğrattıkları için ceza verildiği açıkça bilinmektedir. Bu arada ARO ve İZRO’nun uyarısı üzerine yetkisiz toplanan para ödentilerinin devletçe alınabilmesi sağlandığı belirlendi. Mahkemece aynı bakanlığa görüşü sorulduğunda, İRO’nun suç unsuru taşıyan bir uygulaması olmadığı şeklinde cevap verilmesi ve benzer şekilde, Sanayi Bakanlığı’ndan istenen belgelerin davayı ilgilendiren nitelik taşımadığı ileri sürülerek, olağan genel kurul raporları olduğu gerekçesiyle mahkeme bu yönde bir karar aldı. Mahkeme kararında belirtildiği gibi, hukuki yollar açıktır ve temyiz için bu davayı Yargıtay’a götürüyorum.”
ZORUNLU HİZMET İÇİ SEMİNERLERİ NEDİR?
Turizm sektöründe pek çok kişinin yakından takip ettiğini düşündüğümüz söz konusu davaya konu olan olayların gelişimi şöyle gerçekleşti.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Profesyonel Turist Rehberi Yönetmeliğine göre, turist rehberliği yapabilme yetkisinin her yıl bedelsiz olarak vizelenmesi, ilişkili olarak, her yıl hizmet içi eğitimi adı altında düzenlenen bedelli zorunlu seminerlerin alınması gereklidir ve Bakanlıkça, her yıl için farklı uygulama esasları tespit edilip uygulanıyor. 2000 yılından beri, bu seminerler düzenlemektedir.
Uygulama esaslarına göre, “zorunlu hizmet içi seminerleri” düzenleme yetkisi, bakanlık tarafından, 5362 sayılı kanunla kurulmuş esnaf rehber odaları verilmiştir.
Söz konusu bu seminerlerin amacı, dayanağı, uygulama esasları, seminer konuları ve seminer uygulamalarının sebep olduğu mağduriyetler nedeniyle, turist rehberleri arasında eleştiri konusu olmuştur.
Zorunlu hizmet içi seminerleri de mahkemelik...
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın uygulaması, rehberler tarafından turist rehberlerinin bakanlık personeli olmadığı, dolayısıyla zorunlu hizmet içi seminerlerinin zorunlu olamayacağı, uygulamaya devam edilecekse bedelsiz olması yönünde talep ile mahkemeye verilmiştir.
KURED’de 2007’DE YANLIŞTAN DÖNMÜŞTÜ
ARO ve İZRO eski yöneticileri geçmiş tarihlerde KURED hakkında aynı konuda açıklama yapmışlardı. Kuşadası Profesyonel Turist Rehberleri Derneği- KURED'de resmi web sitesinden yaptığı duyuru ile konuya şöyle açıklık getirmişti:
“2007 yılında rehberlere yönelik bakanlıkça zorunlu kılınan seminerlerin bir rehber odasınca, esnaf odası üyesi olmayan turist rehberlerine yasadışı seminer satıldığı iddiası ortaya atılınca, itham altında kalmıştık. Yaptığımız incelemede durumun doğru olduğunu tespit edince, ilgili yerlere başvuruda bulunduk.”
ARO VE İZRO BAKANLIĞA YAZI YAZDILAR
Bunun üzerine, ARO ile İZRO, İRO’nun uygulama esaslarına aykırı kayıt ve seminer ödemesi aldığını belirterek, duruma bir açıklık getirilmesi gerekçesiyle bakanlığa yazılar yazdı. Bakanlık uygulama esaslarına uygun çalışma yapılması yönünde İRO yönetimini uyarmıştı. Ancak, ARO ve İZRO İstanbul Esnaf Rehberler Odası (İRO) yönetiminin, 5362 sayılı kanuna uymayan ve zorunlu hizmet içi seminerleri uygulama esaslarına aykırı çalışmalar yapmayı sürdürdüğünü belirtmişlerdi.
ARO Antalya Esnaf Rehberler Odası ve İZRO İzmir Esnaf Rehberler Odası Bakanlık teftiş kuruluna başvuru yaparak bu konuda soruşturma talibinde bulundu. Yapılan incelemenin ardından İRO yönetiminin aykırı uygulamaları tespit edilerek İRO’ya ceza verilmesi yönündeki görüşün bakana sunulduğu iddia edildi. O dönemde bu konu uzunca süre, turizm camiasının gündeminde kaldı.
REHBERODASI.ORG’TA OLAYLARIN GELİŞİMİ ŞÖYLE:
İRO YETKİSİZ SEMİNER UYGULAMIŞ, GÖZ YUMMULMUŞ
İRO’nun uygulamaları hakkında CHP Antalya Mv.Hüsnü Çöllü tarafından TBMM’ye soru önergesi verildiğine ilişkin rehberlerin bağımsız internet platformu RehberOdası.org sitesinde yer alan haberler ise şöyle:
http://www.rehberobasi.org/forum_posts.asp?TID=1374
İstanbul Rehberler Odası (İRO) Başkanı çeşitli ortamlarda ve kendi kayıt altına alıp, rehberlere dağıtımını yaptığı CD’de de yasalara aykırı seminer verdiklerini, ARO ve İZRO’nun şikayetleri üzerine bakanlıkça soruşturulduğu ve kendilerine ceza verildiği Ancak, bakanla yaptığı görüşmede bu sorunu çözeceğinin sözünü verdiği ve bekleyip göreceklerini ifade etmiştir.
İRO Yönetiminin 2007 seminerleri kayıt döneminde yaptığı yasalara aykırı uygulamalar ve sonuçları
ARO eski başkanı Osman Özbuldu önceki tarihlerde bu konuda yapmış olduğu açıklamada; 'Biz İstanbul Rehberler Odası'nın seminerlerle ilgili yasadışı bir uygulama yaptığını düşünemiyorduk. Fakat yapmış olduğumuz çalışmada gördük ki; ilgili tarihte İstanbul Rehberler Odası'nın resmi aktif üye sayısı 763 ve 2322 kişiye İstanbul Rehberler Odası tarafından 2007 yılında seminer verilmiş. Bu uygulama esaslarına aykırıdır. Burada yetkisiz bir şekilde seminer vermek bir suç. Üye olmayan kişilerin İstanbul Rehberler Odası'nda seminer almaması gerekiyor du. Yetkisiz seminer vermek veya yetkisiz yerden seminer almak mümkün değildir.' dedi.
2007'deki usulsüzlüklere karşın, İRO'nun aykırı uygulamaları olmamış gibi daha sonraki yıllarda da İRO’ya seminer yetkisi verilmiş, adeta ödüllendirilmiştir. İRO'nun imtiyazlı durumu rehberler arasında tartışma konusu olmuştur.
Usulsuzlükler belgelidir
Antalya Rehberler Odası (ARO) eski Başkanı Özbuldu:
Söz konusu aykırı uygulamaların belgesi ve Şerif Yenen’in CD kayıtları vardır. Herşeyi yazılı ve sözlü gereken yerlere bildirdik ama hiç kimse gereğini yapmamıştır.
Belgelerle müracaat ettik, ama, usulsüzlük yokmuş gibi tutum sergileniyor
Belgelerle ispatlı olduğu halde, usulsüzlük görülmek istenmediği için kusur yokmuş gibi bir tutum sergilendi. Uygulama esaslarına göre; yetki verilmiş olan kurul eğer yetkisini doğru kullanmıyorsa derhal yetkisi elinden alınır ve ilgili odaların üyeleri de mağdur olmasınlar diye Turizm Müdürlüğünün açacağı seminerlere yönlendirilirler. İtirazımız üzerine rehberlerce ödenen paralar DÖSİM hesabına yatırılmış, ve bakanlıkça konu kapanmıştır denilmekte, uygulama esaslarının gereğinin yapıldığı düşüncesine değilim. Haksız uygulamayla diğer oda yönetimleri, iş bilemez duruma düşürüldü. Devletin bürokratları gereğini yapmamıştır.
Uygulama esasları içerisinde 30 Haziran 2007'e kadar Odalar kendi üyelerinin listesini vermek zorundadır. ilgili odanın üyeleri; semineri odasından almak için talepte bulunması gerekiyor. Üyelerden kim talepte bulunmuş ise onların da listesinin verilmesi gerekiyor.
İzmir Rehberler Odası (İZRO) ve Antalya Rehberle Odası(ARO) olarak o her şeyi esaslar çerçevesinde verdik. Ancak, İstanbul Rehberler Odası (İRO) vermemiş. Şimdi bunu takip etmesi gereken Turizm İl Müdürlüğü tarafından neden listeler takip edilmedi? Eğer gereği yapılmış olsaydı, bu hatalar olmazdı. Bir anlamda, yanlışa olanak yaratılmıştır.
Ayrıca, 5362 sayılı kanuna aykırılıklar vardır. Oda üyesi olmayan kişiler yasal olarak kurulmuş bir odanın içine imtiyazlı statü ile alınarak pek çok yasal aykırılıklara neden olunmuştur. İstanbul Esnaf sicili kayıtlarına göre, İRO'nun aktif üye sayısı 2007 haziran itibariyle, 763 dür. Ancak, yapmış olduğumuz araştırmalara göre , 2322 kişiye seminer verilmiştir. Bu durum, her iki bakanlığa bildirildi. Ama, değişen bir şey olmadı.
Bunun sorumlusu kim? Birileri yapılan usulsüzlüklerin üstünü örtüyor, yapılan yanlışı görmüyor, birilerine imtiyaz sağlandığı izlenimi verilmekte, özel hak sağlanıyor, yasal düzeni esas alan devlet imajı yıpratılmaktadır, Acaba neden? Bu sorunun cevabı önemlidir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'da görevini yapmıyor...
Bu durumda, bu işler nasıl yürüyecek? Bir şekilde İstanbul rehberler odası kollanıyor gibi geliyor. Bunun nedenini anlayamıyoruz. Yasalara inanarak, ülkemizin yararını gözeterek, soruyoruz . Neden gereği yapılmıyor, kuralsızlıklar görmezden geliniyor?
Biz, Sanayi ve Ticaret ile Kültür ve Turizm Bakanlığı'na çeşitli zamanlarda uyarılarımızı yaptık. Yasaya uygun olmayan bu durumun mağduriyetler yaratacağını, sektörde yasalara ve kurallara güveni sarsacağını belirttik. Fakat geldiğimiz süreçte gördüklerimiz;bu konuda izlenimimiz, maalesef yasaların istenildiği gibi esnetildiği, kişiye göre kullandırıldığı yönündedir.
İRO ‘sağlanan bu özel ayrıcalık nedeniyle, haksız olarak rehberlerden tepki gördük, eleştirildik...
Özbuldu ; Anayasal hak olarak her kişi ve kuruma eşit yaklaşım istiyoruz. Biz yasaların gereğini uyguladık, ancak üyemiz olmayan kişiler İRO'nun her gelene seminer verdiği örnek göstererek " siz üyeniz olmayan rehberlere seminer vermiyorsunuz, rehberlere kastınız mı var" şeklinde ithamlarda bulundular. Dolayısıyla, biz başkalarının kurallara uymaması nedeniyle neden sorgulanalım. Bu haksızlıktır. Biz kurallara uyulmasını, uymayanlara da gereğinin uygulanmasını istiyoruz. Doğrusu da budur.
Kuralların gereği yapılmadığı takdirde, Haksızlık yaratır ve inanırlılık yıpranır.
Eğer rehber odaları ve kurulları yasal çerçevede çalışmazsa, sektörde yasal çalışmayı savunamazlar. Üyelerine duyurulan hedefler yalan olur. Bu da sektör adına yıpratıcı bir durumdur.. Her hangi bir Rehber odasının yasa dışı, her herhangi bir uygulaması olumsuz etki yapmaktadır. Kültür ve Turizm Bakanlığı'na çeşitli zamanlarda uyarıları yapılmıştır. Yasaya uygun olmayan bu durumun mağduriyetler yaratacağını, sektörde yasalara ve kurallara güveni sarsacağını belirtilmiştir. Fakat geldiğimiz süreçte gördüklerimiz; maalesef yasaların istenildiği gibi esnetildiği, kişiye göre kullandırıldığı yönündedir.
Osman Özbuldu ‘İRO İstanbul Rehberler Odası yönetiminin durumu açıktır. Yasalara aykırı uygulamalar ve uygulama esaslarına aykırılıklar söz konusudur, dedi ve ekledi ;
1) Esnaf kaydı olmadan turist rehberlerinden üyelik aidatı alınmaktadır. 5362 sayılı kanun’a göre bu yönde bir esnaf odasına kayıt mümkün değil. Esnaf kaydı esasının gözetmeden odaya üye kabul etmek yasaya aykırı. fesih sebebi olduğu gibi, cezai sorumluluğu da olması gerekir.
2) Esnaf sicil kaydı olmaksızın, seminer almak üzere İRO’ya başvurup seminer alanlar uygulama esaslarına aykırı, turizm müdürlüğünün yaptığı seminerlere katılmayıp, yetkisi olmayan İRO’dan seminer almış ve de seminer katılım belgesi alarak, vize almışlardır. Bu durum, Seminerlere katılamayıp, dolayısıyla vize alamamış veya yönetmelik gereği iki kez üst üste vize alınamadığından rehberlik yapma yetkisi elinden alınanlara karşı haksız bir uygulama niteliği taşımaktadır.
3) Esnaf odalarının gelirleri 5362 sayılı kanunla belirlenmiştir. burada ayrıca vergi meselesi de devreye giriyor. Odaların üyesi olmayan kişilere yönelik yaptığı hizmetlerden aldığı ödentilerle ilgili vergi ödemesi söz konusudur. Ödenmemiş ise bir başka suç niteliği söz konusudur.
4) İstanbul esnaf sicil ve İRO’ya kaydı olmadıkları halde, 2007 seminerini almak için başvuru yapan turist rehberlerine seminer verme yetkisi olmadığı halde başvuru ve ödentileri alıp, bakanlık uyarısına rağmen gereğini yapmayan İRO yönetiminin durumu açıktır. uygulama esaslarına aykırılıklar söz konusudur.
5) Kültür ve turizm bakanlığı İRO’nun yetkisiz olunduğu halde, ödenti alıp, seminere düzenlemesine etkin müdahele edip, paraların faiziyle, DOSİMM’e yatırlmasını sağlaması ve yetkisiz yerden seminer alanlara karşı bir yaptırım yapması gerekiyordu. Gereği yapılmamıştır.
(İRO) İstanbul Rehberler Odası'na Her türlü yasaya aykırı ve Seminer uygulama esaslarına rağmen müdahale edilmiyor ve Korunuyor. Meslek örgütleri arasında çelişkiye sebep olunmaktadır. Rehber Derneklerini Rehber Odalarıyla, Rehber Odalarını ise Diğer Odalarla karşı karşıya getiren olumsuzluklara zemin oluşturduğu için, seminerlerin bu şekilde uygulanmasına karşıyız.
İRO Başkanının CD ye kayıt altına aldığı 2007 seminer süreçi
İRO Başkanı 5362 ile çelişen aykırı uygulamaları anlatıyor.
İRO Başkanı 2007'de seminer uygulama esaslarına aykırı uygulamaları anlatıyor.
İRO Başkanı 2007 şaibeli seminerleri itiraf ediyor.
IRO Başkanı, İRO'nun Bakanlık ilişkileri ve 2007 seminer süreçini anlatıyor.
http://www.dailymotion.com/video/x89qj6_iro-bakanlyk-2007-seminer-sureci_news
Bu davaya dayanak olan 2007 yılı Profesyonel Turist Rehberliği Hizmet İçi Eğitim Seminerleri Uygulama Esasları
20.12.2006 tarih ve 205390 sayili onaya istinaden 2007 Yili Kasim-Aralik aylarinda düzenlenecek hizmet içi eğitim seminerleri; Ankara, Antalya, Çanakkale, Gaziantep, Istanbul, İzmir, Nevsehir ve Mugla illerinde Il Kültür ve Turizm Müdürlüklerince; Oda üyesi olan rehberler için ise, Antalya’da Antalya Rehber Odasi, Istanbul’da Istanbul Rehber Odası ve İzmir’de Izmir Turist rehberleri Odasi tarafindan sadece 5362 sayili kanuna göre esnaf sicil kaydi bulunan kendi üyelerine yönelik olarak seminerler düzenlenecektir. 2007 Yili Kasim-Aralik aylarinda düzenlenecek hizmet içi egitim seminerleri asagida belirtilen esaslara uyularak gerçeklestirilecektir.
b|5362 sayili kanuna göre esnaf siciline kayitli oda üyesi rehberler; banka dekontlarinin (Rehber Esnaf Odalarina nakdi ödemeye ait belgeyi veya odanin belirledigi banka hesabina ait dekontu) asillarini veya onayli suretlerini bildirim formuna (EK: 1) ekleyerek Rehber Odalarinin evrak kaydina teslim edeceklerdir.
i)5362 Sayili Kanuna göre esnaf sicil kaydi bulunan oda üyesi rehberlerin esnaf sicil kaydina ait sicil numaralarinin da belirtildigi üye listeleri, Rehber Odalari tarafindan onaylanarak 31 Mayis 2007 tarihine kadar Arastirma ve Egitim Genel Müdürlügüne gönderilecektir.
j) Rehber odalarina üye, seminer kaydi yaptiran ve 5362 sayili Kanuna göre esnaf sicil kaydi olan oda üyesi rehberlerin ise; adi soyadi, sicil numarasi, esnaf sicil numarasini da içeren oda kaydi, ülkesel/bölgesel durumu dili/dilleri ile seçtigi seminer konulari yazili sira numarasi verilerek hazirlanacak listelerin (EK: 4) birer nüshasi odada kalmak üzere, listelerin asillari ile ikinci suretleri, bildirim formlari ve ücret belgesi ile birlikte ilgili Rehber Odasi tarafindan Il Kültür ve Turizm Müdürlügüne teslim edilecektir. Listelerin asillari ise 10 Ekim 2007 tarihine kadar Arastirma ve Egitim Genel Müdürlügüne gönderilecektir. Diger nüsha ve belgeler Il Kültür ve Turizm Müdürlükleri tarafindan dosyalanacaktir.
p) Rehber odalari tarafindan bu esaslara uyulmamasi halinde; ilgili odalarin seminer için tahsil ettikleri ücretler yasal faizi ile birlikte DÖSIMM hesabina aktarilacak; ilgili seminer için müracaat etmis, esnaf sicil kaydi olan oda üyesi rehberlerin Il Kültür ve Turizm Müdürlügünün belirledigi program dâhilinde seminerlere katilimlari saglanacaktır
DURUŞMA TUTANAKLARI ŞÖYLE
Uğur Ayyıldız, mahkeme kararına itiraz edeceklerini ve olayı Yargıtay’a götüreceğini belirterek itiraz hakkını belirten duruşma tutanaklarını gösterdi: