ANKARA, Meclis Sağlık Komisyonu’nda kabul edilen yasa tasarısında yer alan 'satış noktalarında tütün ürünlerinin reklamını yasaklayan' madde AKP milletvekillerinin önerisiyle geri çekildi. AKP’nin kendi getirdiği düzenlemeyi tütün kartellerinin lehine geri çekmesinin şirketlerle yapılan pazarlıkların ürünü olduğu ifade ediliyor.
Söz konusu kanun teklifinin 25, 26, 27 ve 28’inci maddelerinde ülkenin temel tütün kontrolü yasası olan 4207’de değişiklik öneren hükümler getirildi. Buna göre tütün ürünlerinde tektip paket uygulamasına gidilecek.
Ancak sağlık meslek örgütleri tarafından yıllardır savunulan ve gecikmeleri eleştiri konusu yapılan tektip paket kadar önemli olan diğer bir husus olan “satış noktalarında tütün ürünlerinin ticari teşhir ve görünürlüğünün yasaklanması” maddesinin yasa teklifinden geri çekildiği ortaya çıktı.
4207 sayılı Yasa’nın mevcut 3/13 maddesine göre, tütün ürünü teşhirinin sadece işletme "dışından" görünmesi yasaktı ancak bu madde de tam olarak uygulanmıyordu. Benzinlikler, marketler ve bakkallarda bu ürünler sigara şirketlerinin sağladığı ve yerleştirmesini yaptığı pano etkisi yapan, reklam unsurları içeren teşhir ünitelerinde sergilenmeye devam ediyordu.
BİR HAFTA SONRA GERİ ÇEKİLDİ
30 Ekim tarihinde Meclis’e sunulan teklifin 25. maddesi ile satış noktalarında tütün ürünü teşhirine toptan son verilmesi ve ürünlerin kapalı dolapta tutulması hükmü getirilmesi öngörülmüştü.
Ancak AKP milletvekilleri komisyona verdikleri önergeyle bu hükmü bir hafta içinde hiçbir gerekçe sunmadan geri çektiler. Komisyonda ilgili hükmün geri çekilmesiyle ilgili de herhangi bir tartışma yaşanmadı.
Konuyla ilgili kaynaklar, bu durumun arkasında tütün şirketleriyle yapılan pazarlıkların olduğunu belirtiyor.
Buna göre, geçtiğimiz dönemde, tektip paket, tütün ürünlerinin satış noktalarında kapalı dolapta tutulması, yeni nesil ürünlerin piyasaya arzı hep karşılıklı pazarlık konusu oldu.
Sigara şirketlerinin artık dünyada yaygınlaşan tektip pakete fazla itiraz etmediğine dikkat çekilirken, satış noktasını reklam amaçlı kullanmayı ise canla başla savunmaya devam ettikleri, bunun için tipik olarak TESK’in sözcülüğünü kullandıkları belirtiliyor.
Peki, eğer zaten büyük boy sağlık uyarılarına ve tektip pakete geçilecekse, sigara şirketleri ürün teşhirinden ne bekliyor olabilirler?
Sigara şirketlerinin tektip paket uygulamasını geciktirmeleri, karşı dava açmaları olası. Böylece, birkaç yıl daha eskisi gibi ticari teşhir ve görünürlüğü devam ettirme hesabı içinde olabilirler.
AKP kendi getirdiği düzenlemeyi açıkça sigara şirketleri lehine, gerekçesiz geri çekerken Komisyon Başkan Vekili Müşerref Pervin Tuba Durgut dün yaptığı açıklamada “Bu yasaya en çok karteller üzülecektir. O yüzden tam bir konsensüsle, jet hızıyla geçmesini diliyorum” dedi. Ancak Durgut’un sözlerinin aksine bu yasaya en çok kartellerin sevineceği görülüyor.