ÖZKAN ALTINTAŞ- TÜRKİYE TURİZM
İSTANBUL- Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED); beş yıldızlı turizm tesislerinin dışını da beş yıldızlı yapmak için çalışma başlattı. TÜROFED, çevrenin ve kaynakların korunmasına daha fazla katkı sağlayabilmek için inisiyatif alarak, Yaşanabilir Çevre Projesi" adıyla ulusal düzeyde tüm sektörlere örnek olacak çalışmasını toplantı ile açıkladı.
TÜROFED Başkanı Ahmet Barut ve projeye sponsor olan Electrolux, Grundfos, Jonnson Diversey, Sun Express temsilcileri ile Taksim nippon Otel"de yapılan toplantı ile projeyi anlattı.
AHMET BARUT: ENERJİ VE SU TASARRUFUNU HEDEFLİYORUZ
TÜROFED Başkanı Ahmet Barut, Birleşmiş milletler"in 38 yıldır kutladığı Dünya Çevre Günü"ne bu projenin başlamasının önemli olduğunu belirterek şunları anlattı:
Turizmi çevreye zarar vermeden katkı sağlayarak yapabilecvğimizie inanıyoruz sektörün bilincini artırmak istiyoruz. Bunun için üç ana hedef kitlemiz vaırı. Tesislerimizin yatırımcıları ve işletmecileri. İşletmenin çevreye uyşumlu çalışyması için ilk günden planlanması gerekir. Yüzlerce metrelik karanlık koridoru kullanırsanık 24 saat aydınlık görmek zorundasınız.
İkinci hedef kitlemiz personeli bilinçlendirmemiz gerekir. Her departmandaki personelin gereksiz gördüğü bir lambayı , bir vanayı kapamasını beklemeliyiz.
Otellerimizde konaklayan misafirlerimizin konforunu azaltmadan tüketimi azaltmaları için nazik uyarılarla bilinçlendirmeliyiz. Avrupa"dan gelen misafirlerimiz çevre konularında çok hasaslar. Bu onların tercih sebebi bile olacaktır. Dünya çevreyi uyumlu tesisleri tercih etmektedir.
Bu proje ile çok büyük tasarruf sağlamayı düşünüyoruz. Tüketici tarafından tercih edilen ürünler olabileceğimizi düşünüyoruz. Ekonomik olarak otellere katkı sağlayacağız. Otellerin tüketimini azaltmaya yönelik yapıtımlar uzun vadede faydalı olacaktır. Çevre ile barışık işletmeleri devam ettirme bilinci var. Biz bunu görerek bir kampanya ile bütün üye tesislere yayılmasını istiyoruz. Bunu bir etiketlendirme ile değerlendireceğiz. Tüm işletmelerin çevre bilinciyle çalışmalarını düşünüyoruz.
Güçbirliği olmazsa bu projeler hedefe ulaşmaz.
Hilton Avrupa 4 milyon Euro tasarruf sağlamış. Ayrıca tercih ediliyorsunuz. Avrupalı tüketici bu konuda çok hassastır. Ben 2-3 yıl içinde çok ciddi oranda otellerin bu projeye katılacaklarını düşünüyorum. 55 kriterli bir paketimiz var. Bunu uygulayacak olan 300 odalı bir otel 6 ay çalışırsa yılda 20 bin euro tasarruf sağlayacaktır.Türkiye"de otellerin sudan yüzde 30-40 tasarruf sağlayacağına düşünüyoruz.
İber Sarıgerme TUI"nin çevre ödülünü yıllardır alır. Bu konuda uzman oteldir. StarBox bunu deklare ediyor. Her otel internet sitesinde açıklayarak tercih sebebi olacaktır.
ELECTROLUX ORCAN: DAHA TASARRUFLU CİHAZLAR ÜRETECEĞİZ
Electorlux Genel Müdürü Semih Orcan'da şöyle konuştu:
20 yıldır cihaz üretiyoruz.Endüstiriyel cihazların tahminleriniçden çok draha ağır çevre etkileri vardır. İmalat ve kullanım süreçlerinde büyük etki yaparlar.Çevre etkisi düşük cihazlar üretip hizmete sunarsak dünyayı korumada olumlu işler yapmış oluruz. Evlerde kullanılan çamaşır makineleri ağırlama konaklama sektöründe kullanılandan yüz misli fazladır. Evde kullanım süresi ortalama 75 saati geçmez, ancak konaklamada yılda 5 bin saat kullanılır. Ciddi şekilde çevreye etki yapıyoruz. Bu örnek diğer araçlar içinde geçerlidir. Çevreci bir buzçdolabı ile kötü buzdolabı arasında 200-300 ytl fark vardır. Her birinin kullanım süresi 10 yıldır. Kötü buzdolabının çevreye verdiği süre ortadadır.İyi ve kötü buzdolabını üretim safhasında kullanımdaki biteceği güne kadar klor ve karbon gazlarıyla üretilir. Poliüretan uygulanır.Soğutmadada klor ve karbon esaslı gazlar kullanılarak ozon tabakasına etkisi olur. İyi bir buzdolabı saatte 10 vatlık enerji harcar. Ancak 40 yıl önce 250 vat harcıyordu. Ancak halen kötü buzdolaqyarı 200 vata devam ediyorlur. Teklifim var. Çevreci olmak hoş bir şeydir. Vergi yasalarına baktım. Ürünlerle ilgili amortisman bedelleri 10 yıl olarak görülüyor. İngiltere"de nereji technoloji list de ise vergi indirimi kişiye yatırımı yaptığı yıl amortisman indirimi yapılıyor. Hükümetten çevreci yatırımcı ve imatçıyı korumak için önerimizi dikkate alsın diyoruz .
JOHNSON DİVERSEY: ÜRÜNLERİMİZLE ÇEVREYE DUYARLIYIZ
Johnson Diversey Türkiye ve Ortadoğu Genel Müdürü Onat Bayraktar Profesyonel hijyen çözümleri konusunda lider kuruluş olduklarını ve son yıllarda çevreye uyumlu ürünleri tercih ettiklerini belirterek şunları anlattı:
" Bizim için en önemli sektöre otelciliktir. Dünya stratejimiz sürdürülebilirlik üzerinedir. Birincisi uzun yıllar çalışabilecek ortaklıklar kurmaktır. Mardin"de bitmekte olan bir sabunu otellerin odalarına sokarak bitmekte olan bir kültür ürünün faaliyete geçirdik. 5 yıldızlı otellerle dünyaya yayılıyor. Beyoğlu, Bursa belediyeleri ile başladığımız beyaz zambak projesi ile restoranları gıda güvenliği konusunda sertifikalandırıyoruz. İnsanların güvenliği sürdürülebilirliğin ikinci unsurudur. Hepsinden önemlisi çevredir. Bu üçüncü ve önemli halkadır.
Dünyada otelcilik sektörü sürdürülebilir çevre ve küresel ısınmadan en çok etkilenen sektördür. Otel zincirleri bu konuda daha hızlı hareket ediyorlar. Tük otellerin bir çevre politikaları vardır. Jonhsonn Diversey Consultant aracılığıyla bunu uygulamaya geçirmek için onların ortaklarından biri olduk. Bizden önce İtalya bir projeyi başlattı. Türkiye"de TÜROFED ile bu projeyi hayata geçiriyoruz. Doğru tüketim sağlayacak sistemlerin kurulmasına katkı sağlayacağız. Johnson Diversey bir otelin su tüketimini yüzde 60 enerji tüketimini yüzde 20 etkiliyor. Johnson Diversey Consultant firmamızla bu anlaylışı tüm otellere sunarak su ve elektirik tüketimlerini azaltacağız. Bu proje Türk otelciliğine dünyada ciddi bir rekabet avantajı sağlayacaktır. Dünyadaki otel zincirleri yatırım yaptı, ancak Akdeniz ülkeleri bizden çok ilerde değilller."
GRUNDFOS: DOĞRU ÜRÜNLERLE TASARRUF YAPABİLİRİZ
Grundfos firmasının Türkiye, Azerbaycan, Gürcistan Operasyonları Genel Müdürü Okay Barutçu, dünyanın en önde gelen pompa imalatçısıyız. Enerji tasarrufunda pompalarını yeri yadsınamaz. TÜROFED"in yıllardır sponsoru olarak Türkiye"nin tanıtımına ve sektörün sorunlarına çözüm getrmede katkıda bulunuyoruz. Dünyaya karşı sorumluluğumu yerine getirme konusunda yapabileceklerimizle bu projede yer aldığımız için mutluyuz. Turizm baştan çevreye saygılı bir sanayidir. Biz kendimize sorumlu ol, ileriye doğru düşün ve yenilikçi ol şeklinde sloganı seçtik. TÜROFED"in Beyaz Yıldız projesiyle yapmaya çalıştığı çevre bilincini artırmada kendi prensiplerimizle örtüşen bir çalışma içindeyiz. Bakanlık çevreye saygı projeleri başlattı. Enerji ve su verimliliği projeleri önemlidir. Küresel ısınma ile su ve enerji kaynaklarının azalmasında daha verimli kullanılması herkesin gündem maddesidir. Tesislerin etiketlenmesi önemli bir adım olacaktır. Avrupa"da üç firma ile enerji etiketlemesini pompalara da uygulayan firma olduk. Dünyada tüketilen enerjinin yüzde 20"si pompalar tarafından tüketiliyor. Pompalarda yüzde 30-50 arası enerji tasarrufu yapılması mümkündür. Bu dünya enerji tüketiminin yüzde 6ila 10"u tasarruf getirir. Bir Ege bölgesinin bir yıllık enerji ihtiyacı doğru pompa seçimiyle tasarurruf edilmesi demektir. Doğur ürünleri kullanarak enerji tasarrufu yapabiliriz."
BEYAZ YILDIZ PROJESİ
Dünyanın karşı karşıya kaldığı çevre kirliliği ve küresel ısınmadan kaynaklanan çevresel felaketlerin önlenmesi için resmi-özel tüm kişi, kurum, kuruluş ve sektörlere sorumluluk düştüğünün bilinciyle bu örnek çalışmayı başlatan TÜROFED"in projesi, Beyaz Yıldız ile sembolize ediliyor.
TÜROFED bu projesi ile, turistik işletmelerde kullanılan suyun, elektriğin-enerjinin, kimyasalın ve katı atık miktarının daha fazla kontrol altına alınmasını, çevreye ve doğal kaynaklara yönelik oluşabilecek zararın minimize edilmesini, tesislerde misafirlerine yönelik konfordan taviz vermeden, onların da bu çevresel duyarlılığa katılımcı olmalarını sağlamayı amaçlanıyor.
Üyesi olan tesislerden, tesis çalışanlarına, tesis yöneticilerinden müşterilerine kadar genişleyen içerikteki bu projesini, turistler (misafirler), tur operatörleri, acentalar, sivil toplum kuruluşları, kamu kurum ve kuruluşları ile temasa geçerek en geniş şekilde duyuracak olan TÜROFED, YAŞANILABİLİR ÇEVRE PROJESİ"ne katılan turistik işletmelerin tercih edilmelerine ve yaratacağı farklılık ile Türk turizminin imajına olumlu katkıda bulunmayı da hedefliyor.
TÜROFED şemsiye altındaki tüm turistik işletmeleri, isteğe bağlı olarak kapsayan proje, birer yıllık iki aşamadan ve enerji, su, tehlikeli kimyasallar, deterjan ve dezekfektanlar, atık, yönetim ile diğer servisleri kapsayan 55 kriterden meydana geliyor. Proje katılımcısı tesislerden, birinci yıl çevreyi korumaya yönelik kriterlerden 25 adedinin, ikinci yıl ise 30 adedin yerine getirmesi bekleniyor. İkinci yılın sonunda, bu projede yer alan turistik tesisler aynı zamanda, Avrupa Birliği ekolojik etiketleme kriterlerini de yerine getirmiş oluyorlar.
Kriterleri yerine getirdiğini beyan eden işletmeler, TÜROFED"in ve üye derneklerin internet sayfasında açıklanacak ve bunun yanısıra, uluslar arası tur şirketleri, acenteler, sivil toplum kuruşları ve kamu kurum ve kuruluşlarına proje ve katılımcıları ile ilgili bilgi aktarımında da bulunulacak.
TÜROFED"in; Elektrolux, Johnson Diversey ve Grundfos tarafından desteklenen bu projesi ile ilgili teknik, bilimsel ve içerik danışmanlığı, eğitimler ve proje koordinatörlüğü ISIS Türkiye tarafından yapılacak. Proje kapsamında; tesis yöneticileri ile çalışanları için Akdeniz, Ege, İç Anadolu ve Marmara"da yer alan 12 bölgede, projeyi anlatan bilgilendirme seminerleri ve çevre eğitimleri düzenlenecek, ayrıca kitapçıklar, eğitici poster ve dökümanlar hazırlanarak dağıtılacak, çalışanların ve genel olarak toplumun bilinçlenmesine katkı sağlanacak.
TÜROFED bu projeyle; Çevre Bakanlığı"nda Eko-Etiketleme ile ilgili yapılmaya başlanan çalışmalara destek, ayrıca Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanan Çevreye Duyarlı Konaklama İşletmelerinin Sınıflandırması ile ilgili çalışmasına da alt yapı oluşturmasını hedefliyor.
Projenin detayları, kriterler ve uygulama esasları ile ilgili tüm detaylara www.turofed.org.tr internet sitesindeki YAŞANILABİLİR ÇEVRE PROJESİ link"inden ulaşılabilecek.
TUROFED YAŞANILABİLİR ÇEVRE PROJESİ için KRİTERLER
1. AŞAMA ENERJİ
01 Isıtmanın veya soğutma sisteminin kapatılması
Pencereler açıldığı zaman otomatik olarak ısıtma ve/veya soğutma sistemini kapatan bir sistem yok ise, misafirlerin kolayca görebileceği yerde pencere(ler) açıkken ısıtma ve/veya soğutma sistemini kapatmaları gerektiğini hatırlatan bilgiler olmalıdır.
02 Işıkların kapatılması
Odalarda otomatik ışık kapatması yok ise, misafirlerin kolayca görebileceği yerde odadan çıkarken ışıkları kapatmaların gerektiğini hatırlatan bilgiler olmalıdır.
03 Yüksek verimli lambalar
1 yıl içerisinde bütün lambaların %60"ının A sınıfı enerji sınıfında olmasını sağlayın.
04 Personel alanları, genel wc"ler, depolar vb. gibi devamlı kullanımın olmadığı yerlerde otomatik lambaların sönmesi
Genel kullanım alanlarında lambaların otomatik sönmesini sağlayacak sistemin (harekete duyarlı vb.) monte edilmesini sağlayın.
SU
05 Musluklardan ve duşlardan akan su debisi
Musluklardan ve duşlardan akan suyun debisinin maksimum 12 lt/dakika veya daha altı olmasını sağlanması.
06 Banyo ve tuvaletlerde su tasarrufu Banyo ve tuvaletlerde, işletmenin su tasarrufuna yardım etmeleri konusunda yönlendirici bilgiler bulunmalıdır.
07 Tuvaletlerde çöp bidonu
Her tuvalette uygun çöp bidonu bulunmalı ve misafirler tuvaleti kullanılmaları yerine bu çöp bidonlarını kullanmaları konusunda yönlendirilmesi.
08 Sızıntılar
Çalışanlar su sızıntıları ile ilgili günlük kontrol yaparak gerekli tamiratları yapması konusunda eğitilmelidir. Misafirlerin tanık oldukları sızıntıları, personele bildirmeleri konusunda yönlendirilmesi gerekmektedir.
09 Havlu ve çarşafların değiştirilmesi
Misafirler, işletmenin çevre politikası ile ilgili bilgilendirilerek kullandıkları havlu ve çarşaflarının her istedikleri anda değiştirileceği ve istek olmadığı zamanlarda düşük sınıflı konaklama tesisinde haftada 1, yüksek sınıflı konaklama tesisinde haftada 2 defa değiştirileceği konusunda bilgi verilmelidir.
10 Bahçe ve bitki sulama
Bitki ve bahçe sulaması, güneşin en tepede olmadığı zamanlarda sabah ya da akşamüstü yapılmalıdır. Tercihen gece 00.00"dan sonra
11 Atıksu arıtma
Bütün atıksular arıtılmalıdır.
DETERJAN ve DEZENFEKTANLAR
12 Dezenfektan ve deterjan kullanımı konusunda personel eğitimi
- Personele deterjan ve dezenfektan kullanımı ile ilgili eğitim verilmesi,
ATIK
13 Misafirler tarafından atık ayrıştırma
Misafirlerin katı atıklarını, yerel veya ulusal sisteme göre ayırabilecekleri ayrıştırma istasyonları temin edilmelidir. Odalarda, misafirlerin katı atıklarını ayırmaları için bilgilendirme yazıları bulunmalıdır.
14 Tehlikeli atık
Pil, batarya, madeni yağlar ayrı toplanmalıdır.
15 Atık ayrıştırma
Yerel ya da ulusal atık toplama sistemine göre personelin atıkları kategorilerine göre ayrıştırması sağlanmalıdır. En az ORGANİK ve İNORGANİK olmak üzere 2 grup.
Kanun tarafından kullanımı gerekmedikçe küçük paketli (tek dozluk) kahvaltılık malzemeler kullanılmamalıdır.
17 Atık yağ bertarafı
Yağ tutucu monte edilmiş olmalı ve atık yağlar toplanmalı ve uygun bir şekilde bertaraf edilmelidir.
DİĞER SERVİSLER
18 Genel mekanlarda sigara içilmeyen alanlar
Genel mekanlarda sigara içilmez bir bölüm olmalıdır.
19 Toplu taşıma
Misafir ve çalışanlar için toplu taşıma araçları ile ilgili bilgi bulunmalıdır.
YÖNETİM
20 Bakım ve servis
İşletmede kullanılan bütün ekipmanların servis ve bakımları kanun ve yönetmeliklerde belirlendiği üzere yapılmalıdır.
21 Kazanların bakım ve servisi
Kazanların bakım ve servisi en az yılda bir defa yapılmalıdır
Kazanların verim kontrolü ve emisyon kontrolleri en az yılda bir defa yapılmalıdır.
22 Personel eğitimi
Personel yılda en az 1 defa, yeni başlayan personelin de işe başlama tarihinden itibaren 4 hafta içerisinde eğitim alması sağlanmalıdır.
23 Misafirlerin bilgilendirilmesi
Resepsiyon ve odalarda yapılan çalışmalar ve politika ile ilgili bilgiler bulunmalıdır.
24 Enerji ve su harcamalarının kayıt edilmesi
İşletmenin genel enerji harcaması (kWh), elektrik harcaması (kWh), ısıtma için kullanılan enerji (kWh) ve su harcamasını (litre) kayıt etmek ve izlemek için gerekli prosedürü bulunmalıdır.
25 Çevre anketi
İşletme misafirlerinin çevre ile ilgili yapılan çalışmalarla ilgili görüşlerini almak için anket düzenlemelidir.
TUROFED YAŞANILABİLİR ÇEVRE PROJESİ için KRİTERLER
2. AŞAMA
(1. Aşama kriterlerine ek olarak)
ENERJİ
01 Yenilenebilir kaynaklardan enerji. Elektriğin en az % 22"si yenilenebilir enerji kaynaklarından gelmelidir. Bu kriter, yenilenebilir kaynaklardan elde edilmiş enerji pazarına ulaşabilen konaklama işletmeleri için geçerlidir. Yenilenebilir enerji kaynağı fosil yakıt olmayan; rüzgar, güneş, jeotermal, dalga enerjisi, su gücü, biokütle, düzenli depolama gazı, atıksu arıtma tesisi gazı ve biogaz"dan elden edilen enerjileri kapsamaktadır.
02 Kömür ve ağır petrol ürünleri
Enerji kaynağı olarak Sülfür içeriği % 0,2" den büyük ağır yağ veya petrol ürünleri kullanılmamalıdır. Bu kriter, bağımsız ısıtma sistemi olan konaklama işletmesi için geçerlidir.
03 Isıtma için elektrik
Odaları ısıtmada ve sıcak su eldesinde kullanılan elektriğin en az % 22"si yenilenebilir enerji kaynaklarından gelmelidir. Bu kriter bağımsız elektrikli ısıtma sistemine sahip ve yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edilmiş enerji pazarına ulaşabilen konaklama işletmeleri için geçerlidir.
04 Kazan (ısı kaynağı) verimi
Yeni kazanın verimi en az % 90 olmalıdır. 92/42/EEC sayılı kararnamede faydalı verim (% olarak); kazan suyuna transfer edilen ısının, sabit yakıt basıncında üretilen net kalorifik değere oranı şeklinde tarif edilmektedir.
05 İklimlendirme
Yeni alınacak iklimlendirme ekipmanları en az B sınıfı enerji verimine sahip olmalıdır. Bu kriter, başka enerji kaynağı kullanan veya soğutma gücü 12 kW"dan büyük veya havadan-suya ve sudan-suya ısı değiştirgeçlerine uygulanmaz.
06 Pencere izolasyonu
Odalardaki bütün pencereler, yerel iklime göre, uygun yüksek derece ısı izolasyonuna sahip olmalı ve uygun derecede ses izolasyonu sağlamalıdır. Tercihen çift camlı olması
07 Yüksek verimli lambalar
1 yıl içerisinde ise günde 5 saatten fazla yanan bütün lambaların % 80"ninin A sınıfı enerji verimine sahip lambalar olması sağlanmalıdır. Fiziksel özellikleri gereği yüksek verimli lambalar ile değiştirilemeyecek lambalar kapsam dışıdır.
08 Sauna zaman kontrolü
Bütün saunalarda zaman kontrolü bulunmalıdır. (Bu kriter elektriği ısıtma olarak kullananlar için geçerlidir)
09 Klima sistemleri
Yeni alınacak iklimlendirme sistemleri en az B sınıfı, ideal olarak A sınıfı enerji veriminde olmalıdır.
10 Buzdolabı konumlandırması
(Mutfak buzdolapları, enerjinin korunması prensibine göre konumlandırılmalıdır.) - Buzdolapları sıcak kaynağından (Örn. fırın) uzakta ya da korumalı olmalıdır.
- Buzdolaplarının soğutma tüplerinin düzenli olarak iyi bir şekilde temizliği sağlanmalıdır.
- Buzdolaplarının kapaklarının mümkün olan en az şekilde açılmasını sağlayacak prosedürler mevcut olmalıdır.
11 Misafir odalarında otomatik lamba sönmesi
Bütün misafir odalarının % 80"ninde, misafir odadan ayrıldıktan sonra lambaların otomatik olarak sönmesi sağlanmalıdır.
12 Dış mekanlarda otomatik lamba sönmesi
Gereksiz yanmakta olan dış mekan lambalarının otomatik olarak sönmesi sağlanmalıdır.
SU
13 Su kaynağı
İşletme, mevcut su kaynağının kullanımının yapılan çalışmalar sonucunda yoğun çevresel etkilere neden olduğu ortaya çıkarsa, yerel su ile ilgilenen otoriteye su kaynağını değiştirmek (şebeke suyu, yüzeysel su gibi) konusunda istekli olduğunu bildirmelidir.
14 Pisuar suyu
Pisuarlarda elle sifonlama veya aynı anda 5 tanesinin sifonlanmasını önleyen otomatik sistem olmasını sağlanmalıdır.
15 Atıksu planı
Konaklama tesisi yerel yönetime atıksu planını sorarak, mevcut ise plana uyum sağlayacaktır.
16 Musluklardan ve duşlardan akan suyun debisi
Bütün musluk ve duş başlıklarından (banyo bataryaları hariç) akan suların ortalama debisi 8,5 litre/dakika" yı geçmemelidir.
TEHLİKELİ KİMYASALLAR
17 Yüzme havuzu dozaj sistemi
Yüzme havuzu dozaj sistemi otomatik olmalıdır.
18 Mekanik temizlik
İşletme içerisinde, kimyasalların kullanılmadığı temizlik prosedürleri mevcut olmalıdır (mikro fiber ürünlerin veya kimyasal olmayan ürünlerin kullanımı gibi)
DETERJAN ve DEZENFEKTANLAR
19 Dezenfektanlar
Dezenfektanlar sadece yasal hijyen gerekliliklerinin yerine getirilmesi için kullanılmalıdır.
ATIK
20 Atıkların taşınması
Eğer yerel atık yönetimi yetkilileri katı atıkları toplamıyorsa, işletme atıklarını uygun döküm sahasına, en kısa sürede taşıdığını göstermelidir.
21 Tek kullanımlık ürünler
Kanun tarafından gerekmedikçe odalarda ve restoranlarda aşağıdaki ürünler kullanılmamalıdır:
Tek kullanımlık ya da küçük ambalajlardaki buklet malzemeleri (şampuan, sabun, duş bonesi, vb.)
Tabak, çatal ve bardaklar.
22 Tek kullanımlık içecek kutuları
Kanun tarafından aksi söylenmediği sürece işletmenin içinde veya işletmenin sorumluluğu altındaki bölgelerde tek kullanımlık içecek kapları kullanılmamalıdır.
DİĞER SERVİSLER
23 Kullanılmış tekstil ve mobilya
Kullanılmış tekstil ürünleri, mobilyalar ve diğer materyaller satılmalı veya yardım kuruluşlarına bağışlanmalı veya bu malzemeleri alıp tekrar dağıtımını yapan kuruluşlara verilmelidir.
24 Çevresel iletişim ve eğitim
- İşletme misafirlere ve ziyaretçilere destinasyon veya işletme çevresi ile ilgili broşür veya diğer eğitici materyal dağıtmalıdır.
- Bu broşür veya eğitici materyaller içerisinde çevreye nasıl duyarlı-sorumlu olunması gerektiği ile ilgili bulunmalıdır.
- Bu broşür veya eğitici materyaller uygun olduğu durumlarda, genç misafirlere özel bilgiler içermelidir.
25 Yerel gıda ürünleri
Kahvaltı dahil olmak üzere en az 2 adet yerel üretilmiş gıda maddesi yemeklerde sunulmalıdır.
YÖNETİM
26 Politika ve eylem planı
Bir çevre politikası ve buna bağlı bir eylem planı olmalıdır.
27 Diğer bilgilerin toplanması
İşletme kullanılan kimyasalların (kuru madde ağırlığı) ve üretilen atıkların hacmini (litre ve/veya kg olarak ayrıştırılmamış atıklar) kayıt etmek ve izlemek için gerekli prosedürü bulunmalıdır.
28 Tedarikçilerin ISO belgesi
Turistik işletmenin en az 1 adet ana mal veya hizmet sağlayıcısı ISO 14001 belgesine sahip olmalıdır.
29 Enerji ve su ölçüm aletleri