İSTANBUL - Seyahat endüstrisi, koronavirüs gölgesinde geçecek yeni bir yaz sezonuna hazırlanıyor. Ramazan Bayramı’yla birlikte turizm hareketini yerli turist başlatacak. Ruslar, Ukraynalılar ve İngilizler 2021 yazının öne çıkan turist grupları olacak. Türkiye’nin bu yıl tatil arayışında liste başı olacağı tahmin ediliyor
Dünya turizmi, koronavirüs gölgesinde yeni bir yaz sezonuna hazırlık yapıyor. Virüsle mücadele, aşı çalışmaları, kısmi kısıtlamalar karşısında seyahat endüstrisi ‘bu çok bilinmeyenli denklemde’ çeşitli senaryolara göre konum alıyor. ‘Virüsle yaşamaya alışan’ insanların bu yaz bütçeleri elverdiğince bir tatil için harekete geçeceği öngörülüyor. En önemli kıstas ise, ülkelerin sınırlarını yavaş yavaş açmaya başlaması olarak değerlendiriliyor.
2020 yılı dünyada turizm sektörünün en kötü yılı olarak kayıtlara geçti. 2019’da 1.5 milyar dolar olarak gerçekleşen dünya turizm geliri, yüzde 74 azalma ile 2020’de 381 milyon dolar oldu. Dünyada turist sayısı ortalamasında ise yüzde 74’lük azalma yaşandı. Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü (UNWTO) verilerine göre, dünyada turizm sektöründe direkt çalışan 100 ila 120 milyon kişinin işi risk altında.
‘Güvenli turizm’
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını dünyayı sarmadan hemen önce 2019 yılı Türkiye turizmi için rekorları tazeleyen bir yıl olmuştu.
Dünyada en fazla turist ağırlayan 6. ülke olan Türkiye, 2020 boyunca virüse karşı hamlelerle, bu dönemi rakiplerine göre daha az kayıpla kapattı. Güvenli Turizm Sertifikasyon Programı ise fark oluşturan önemli bir çalışma olarak hâlâ turistler için önemli bir tercih sebebi durumunda.
Türkiye turizmde 2019 yılında toplam 45 milyonu yabancılar olmak üzere 51.7 milyon ziyaretçi ve 34.5 milyar dolar turizm geliri rakamına ulaşılırken; 2020’de ise 16 milyon turist ve 12 milyar dolar turizm geliri elde edildi. 2021 sezonu için turist sayısı ve gelirin ikiye katlanması öngörülüyor.
‘Son dakikacılar sezonu belirler’
Yaz sezonuna ilişkin taleplerde bir hareketlenme başladığını anlatan Easyjet Holidays’in Türkiye partneri olan Diana Travel Genel Müdürü Burak Tonbul, ancak bu sezon da ‘son dakikacı turistin’ belirleyici olacağını ifade etti.
Yıl içinde Türkiye’nin ‘4 ana pazar’ temelinde sezonu geçireceğini öngördüklerini vurgulayan Tonbul, “İç pazar, Rusya, Ukrayna ve İngiltere turizm bölgelerinde öne çıkacak. Almanya ve onu takip eden Hollanda gibi pazarların ise daha sonra harekete geçeceğini düşünüyorum. Ancak sınırını gevşeten her ülkede Türkiye’nin liste başında olduğunu söylemek mümkün. Charter uçuşlar da talebe göre şekillenmeye devam ediyor. Türkiye, bir tur operatörü için çok önemli bir destinasyon. O yüzden dünyadaki her normalleşme adımı bizim için umut oluyor” dedi.
2019 gibi olmasa da 2020’yi sollayacak
2019’da Türkiye’ye 1 milyonu Alman olmak üzere 1.7 milyon turist getiren Meeting Point Turkey CCO’su Kamil Özil, asıl rezervasyonların nisandan sonra başlayacağını ve son dakika taleplerinin sezonu şekillendireceğini söyledi.
Özil, “Dünya genelinde önlemler sürüyor. Kısmi ve tam kapanmalar var. 2020 yaz sezonunda 200 bin misafir getirmiştik. Bu sezon için 600-700 bin turist getirmeyi öngörüyoruz. Ağırlıklı olarak Almanya, ardından İngiltere’den olacaktır” diye konuştu.
Türkiye’nin, ülkeye uçan yolcular için zorunlu koronavirüs testi şartını 26 Mayıs’a kadar uzattığını hatırlatan Özil, “Bu turist için bir uğraş, bir maliyet olarak görülüyor. Güvenli koridorlar oluşturarak, ana pazarlardaki uygulamalar yeniden ele alınabilir” dedi.
‘Pandemide gelen eve mutlu döndü’
Bentour Almanya Genel Müdürü Songül Göktaş Rosati, 2021 sezonu için son dakika rezervasyonlarının yine önem kazanacağını hatırlatırken, Almanya’nın öncelikle Avrupa içindeki seyahati açacağını düşündüklerini söyledi.
Göktaş Rosati, “Ardından ise Türkiye’ye gidişlerin başlayacağını tahmin ediyoruz. Türkiye’nin geçen yıldan en önemli deneyimi ‘güvenli turizm sertifikası’ oldu. Dönenler çok mutlu döndü. Gelen vaka sayısı tüm tur operatörlerinde yüzde 0.01’lerdeydi. Biz Almanya’nın temmuz ve ekim ayları arasında Türkiye’ye geleceğini düşünüyoruz. 2020’de 50 bin turist getirmiştik, bu sezonda ise 100 bin civarında olmasını bekliyoruz. Özellikle Antalya ve Ege Bölgesi satışlarımız olacaktır” ifadelerini kullandı.
Özel güvenli bölge koridoru olur mu?
Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Batı Akdeniz Bölge Temsil Kurulu Başkanı Özgen Uysal, Fethiye ve Marmaris’e de akışı sağlayan Dalaman bölgesinde lider pazarın İngiltere olduğunu hatırlatırken, İngiltere’nin kısıtlamalara ilişkin netleştirdiği tarih nedeniyle mayıs ayına ilişkin rezervasyonların iptal olduğunu söyledi. Uysal, “Kısmi kısıtlamaların 17 Mayıs’a kadar uçuşları da kapsamasıyla rezervasyonlar mayıstan sonrası için oluşmaya başladı. Ama bu sezon Ruslar için güzel bir yıl olacak. Pandemi öncesi yılları bile yakalayabiliriz. Uçak sayıları da onu gösteriyor. İç pazarda ise mayıstan sonra hareket şekillenir. Ancak 26 Mayıs’a kadar PCR testi zorunluluğu devam ediyor. Bir özel güvenli koridor anlayışıyla İzmir, Dalaman, Bodrum, Antalya ve ana pazarlarımız arası uçuşlarda bu şartı kaldırabiliriz” dedi.
İlk uçak nisanda
Romanya’nın büyük tur operatörlerinden Christian Tour’un Antalya’daki kendisine ait şirketi ITS Travel Services’in Genel Müdürü Şaban Atalar, bu yıl Rusya, Orta Avrupa ve BDT ülkelerinin erken reaksiyon göstereceğini öngördüklerini söyledi.
3 Nisan’da Romanya’dan ilk uçağı beklediklerini kaydeden Atalar, “2020 sezonunda 52 bin turist getirdik. Yine bu ortalamada kalacağımızı düşünüyoruz. Asıl Avrupa’dan artışı ise temmuz ayı itibarıyla yaşarız. Kasıma kadar da sezon sürer” dedi.
‘Turizm sektörü erken aşılansın’
TÜRSAB Batı Antalya Bölge Temsil Kurulu Başkanı Rıza Perçin, Türkiye’nin sağlık altyapısı ve ‘güvenli turizm sertifikasyon programı’ ile yabancı ülkelerde pandemi boyunca algısının çok güçlü olduğunu hatırlatırken, sektör çalışanlarının öncelikli aşı kapsamına alınarak bu güvenin daha kapsamlı hale getirilebileceğini söyledi. Perçin, “15 Nisan’la birlikte çeşitli bölgelerde turizm hareketi, yerli turist ile Rus ve Ukraynalı turistle az da olsa başlar. Charter uçuşlar da bunu gösteriyor. Daha iyi bir sezon için talebimiz ise, sektör çalışanlarının, tüm paydaşların aşılanmasıdır. Hem çalışanlara, hem misafirlere güven sağlayıp algımızı da çok güçlendirecek, bizi rakip ülkelerden öne geçirecektir. Zaten ilerleyen dönemde aşı sırası gelecek ancak sezon öncesi dönemde bunu öncelikli gruplar içinde sağlayabilirsek, ekonomiye katkımız daha fazla olabilir” diye konuştu.
İşte bu 2 konu önem kazandı
Turizm paydaşlarının sezona hazırlık ve rekabette öne çıkmak için dikkat çektiği iki önemli konu var.
İlki Avrupa Birliği’nde (AB) tartışılan ‘aşı pasaportu’; ikincisi ise AB’nin kullandığı ve tanıdığı aşılar dışındaki aşıları kullanan ülkelerle seyahat kısıtlamalarının nasıl şekilleneceği.
Tüm turizmciler, bu konuda Türkiye’nin mevcut süreyi en iyi şekilde kullanarak, bu iki konunun ülke için sorun olmasının önüne geçilmesini istiyor. Aksi durumda, Türkiye’nin rakibi olan ve AB içinde konumlanan İspanya, Yunanistan ve İtalya’dan rekabette geriye düşülebileceği ifade ediliyor.
AB’nin tavrı...
Aşı pasaportu AB gündeminde ancak Almanya Başbakanı Angela Merkel’in koronavirüs pandemisi gündemiyle düzenlenen Avrupa Birliği zirvesi sonrasında yaptığı açıklamalara göre, henüz yüksek oranda aşılama yapılamadığı için bunun seyahat serbestisi bakımından bir rol oynamayacağı ifade edildi. Yine de buna hazırlık için ülkeler mutabık kaldı.
Çin’de Sinovac Biotech şirketinin geliştirdiği aşının AB’den onay alıp almamasının seyahate etkisi iddiası da turizmciler çevresinde konuşulan konulardan oluyor. Eğer AB’nin böyle bir tavrı oluşursa; Çin’in aşısı konusunda AB onayı alması ve aşıyı kullanan ülkelerin de bu konuda Çin ile irtibat halinde olması bekleniyor.