Türkiye’de ve dünyada turizm sektörü her zaman farklı sektörleri birleştiren ve çok sayıda ziyaretçiye hitap eden özelliği ile bir numarada yer alır.
Ülke bütçesine fayda sağlayan ve yabancı para ile finanse edilen oldukça önemli bir sektördür. Bu sektördeki memnuniyet bir sonraki yıl daha fazla insanın sistemden yararlanması ile katlanarak devam eder.
Üst segmentli turizm destinasyonları ve kültür turizmi daha fazla finansmanlı üst ziyaretçi kitlesi hedef alınabilir. Fakat beklentileri farklıdır. Bu ziyaretçi kitlesi oldukça kırılgan bir parçadır.
Antalya, Kuşadası, Didim, Bodrum, Alaçatı, Marmaris gibi kıyı deniz kum ve güneş turizmi yanında kültür turizminde daha üst segmenten misafirler ülkemizi ziyaret ediyor. Onların beklentileri de oldukça farklı alanlarda olmakta ve memnuniyetlerinin etki gücü de oransal olarak artıyor.
MÜZELER TURİZMİN GEZİ ROTALARINDA YER ALMALIDIR
Turizm ve müze işbirliği kurularak müzeler genel turistik rotalara dahil edilebilir. Etkinlikler düzenlenebilir. Tanıtım ve pazarlama alanında yer edinilebilir. Eğitim programları düzenlenebilir. Gelecekte düzenlenecek büyük sergi rotaları planlanabilir. Yapılacak işbirliği turizm sektörünü ve müze bilimi geliştirecek, canlandıracaktır.
Kültür sanat, müzeler, ören yerleri turizm sektörüne zenginlik kazandıran ve kültür seviyesi yüksek olan yerli ve yabancı ziyaretçileri etkiler. Onlar bulundukları tatil köyünden çıkıp, farklı deneyimleri kazanmak istiyorlar.
Antalya’da Land of Legends Tema Park, Çeşme Alaçatı’da Arkas, Köstem Zeytinyağı Fabrikası, Bademler Sanat Köyü, Barbaros Köyü, Korkuluk Köyü, Germiyan Köyü/Nuran Teyze, Ildırı’da Erithrai antik kenti ile şarap yapım ve tadım evleri gibi yeni oluşumlar yeni destinasyonlar sağlıyor. Elindeki telefon ile dünyayı gezen turistler hep yeni bireysel gezebilecekleri, destinasyonlar istiyor. Bazen de kendi yönlerini bulmak için kendilerine özgü rotalar çiziyorlar.
MÜZELER SERGİ KÜLTÜRÜNÜ GELİŞTİRİR
Müzeler turizmin önemli yapı taşlarını oluşturur ve düzenledikleri sergiler ile öne çıkıyorlar. Bazen bu sergiler yurtdışından gelen ziyaretçiler tarafından gezilecek rotaları belirliyor. Sergi mekanlarının özgün, gizemli, ilgi çekici ve kullanışlı olması sergi kültürü açısından büyük önem taşıyor. Ayrıca iç mekanların sergi ve ziyarete uygunluğu, sergi alanlarının planlanması açısından önemlidir. Garajı, vakit geçirilecek alanlar, restoranlar, hediyelik dükkanlar, kafeler, kantinleri olduğu kadar etraftaki turistik unsurlarda oldukça önemlidir.
MÜZE BİNASI NASIL OLMALIDIR?
Tarihi müze binaları ile modern binalar her zaman birbiriyle karşılaştırılıyor. Müzeler nasıl binalarda olmalıdır? Otantik ya da yeni eğilimlere göre kurulmuş modern binalarda mı olmalıdır?
Bazen kendine münhasır küçük butik oteller tercih edilirken bazen de büyük yapı kompleksi içinde farklı aktivitelerin yapılabileceği oteller tercih ediliyor.
Müze ve sergilerinde küçük ya da büyük bütçeli etkinlikler, otantik mekanlar ya da modern mekanlar aynı oranda talep görüyor. Modern binalarda her zaman teknolojiyle ilişkilendirilen bir müze binasında modern bir teknoloji veya bilim sergisinin düzenlenmesi beklenir.
Mekanın arka planı veya kaideleri için seçilen renkler, hatta eserin çerçevesi, duvarın rengi, dinlenme alanları, oturma grupları, koltukların şekli ve rengi malzeme ile doğru orantılı olduğunda ziyaretçi ya da sergi izleyicisi sergiden keyif alır.
Bu müzenin ya da serginin çekim gücünü artırır. Ortaya çıkan sorunlara bulunacak çözümler müzenin iç mekan tasarımcılarına iç mimarlara aittir. Fakat müze sadece mimarların, dış mekan, ışık teknisyenlerinin, müze işletmecilerinin ve akademisyenlerin değildir.
TURİSTLERE FARKLI DENEYİM KAZANDIRIR
Turizm ve müze işbirliği kurulması, her iki taraf için de birçok fayda sağlar. Müzeler, turizmin yoğun olduğu bölgelerde yer alıyorsa, turistik rota ve programlara dahil edilebilir. Turistlerin kültürel deneyimlerini artırmak için müze ziyaretleri düzenlenebilir veya rehberli turlar organize edilebilir. Ayrıca müzeler, turistlere yönelik özel etkinlikler düzenleyebilir. Örneğin, özel, ulusal ve uluslararası sergi açılışları, konserler veya sanat atölyeleri gibi etkinlikler turistlere farklı bir deneyim kazandırır. Müze ve turizm kurumları arasında ortak tanıtım çalışmaları yapılabilir. Turist broşürleri veya rehber kitaplarda müzelere yer verilebilir veya dijital pazarlama kanalları kullanarak müze tanıtımına destek sağlanabilir.
TURİZM, ŞEHİR İŞBİRLİĞİ
Müzeler, yerel okullarla işbirliği yaparak eğitim programları düzenleyebilir. Bu programlar sayesinde öğrenciler kültürel mirası tanır, müzelere ilgi duyar. Ayrıca gelecek nesiller için sanat sevgisi artar.
Büyük uluslararası sergilere ev sahipliği yapan şehirlerin (örneğin bienaller), bu tür organizasyonları daha fazla ziyaretçi çekmek için turizm sektörüyle işbirliği içinde planlamaları önemlidir.Müze aynı zamanda turizme katma değer sağlayan önemli bir organizasyon olduğu için rehberlerin ve girişimcilerin etkin kullanım alanıdır. Bu konu unutulmadan turizm ve müze işbirliği her zaman gündemde tutulmalıdır.
Kaynaklar
-Mutlu Erbay., Examples of Changing Exhibition Technologies in Museums, National Places Journal, issue 11, 2013.
-Polly McKenna-Cress and Janet A. Kamien, Creating Exhibitions: Collaboration in the Planning, Development and Design of Innovative Experiences, Wiley, America, 2013.
-Marjorie Schwarzer., Riches, Rivals and Radicals, 100 Years of Museums in America, American Association of Museums (1928-2005), Amerika, 2006.
-Mutlu Erbay., Museums' Changing Status before Developing Technology, no 6, 6. Museology Seminar, Harbiye Military Museum Manifesto Book, Istanbul, 2002.
-Mutlu Erbay., Lighting in Museums and Art Galleries, Material in Architecture, Chamber of Architects Journal, issue 2, 2012.