KAAN KARAELMAS
İSTANBUL- Dünya turizmi çevre öncelikli ve sağlıklı turizm için çeşitli platformlarda çalışmalar yürütürken Türkiye Çevre Eğitim Vakfı- TURÇEV’in sahillerde, marinalarda “Mavi Bayrak” uygulaması artık yatlarda yer alarak denizlerimizin güvence altına alınmasını sağladı.
Bugüne kadar yatlarda Mavi Bayrak adı altında bireysel ve ticari yatlara verilen ketegori güncellendi ve turizm tekneleri için Mavi Bayrak kategorisi açıldı. Ayrıca yatlarda Mavi Bayrak ise sadece özel yatları kapsayacak şekilde ‘’Bireysel Yatlar için Mavi Bayrak ‘’ olarak güncellendi ve 2021 itibarıyla uygulama oldukça yaygınlaştı.
Türkiye Çevre Eğitim Vakfı – TURÇEV bu uygulama ile yat sahibi, kaptanı ve personelinin deniz ve çevresinin korunması yolunda dikkatlerini çekmeyi hedefliyor. ‘’Bireysel Yatlar için Mavi Bayrak‘’uygulamasıyla adece denizlerde değil, denizlerin üzerinde seyreden hareketli araçlar içinde çevre bilincinin oluşturulması öngörülüyor.
Türkiye’de Mavi Bayrak uygulamaları 1007’de plajlara, 1987’de larinaları, 2004’te yatlara. 2007’de ise bireysel yatlara başlatıldı. 2016’da ise uluslararası sefer yapan turizm teknelerinde uygulandı.
Yatlarda Mavi Bayrak uygulaması çevre yönetimi, çevre eğitimi ve bilgilendirme, can güvenliği ve hizmetler ile ilgili belirlenen kriterler ve davranış kurallarına uyan yatlara, bir yıllığına verilen bir çevre ödülüdür.
Mavi Bayrak ödülü bir marinaya bağlı olan yatlardan , diğer yatlara çevreyi koruma ve bilinçli kullanma konusunda örnek olan ve kriterleri yerine getirenler ödüle hak kazanmaktadır.
Yatlarda Mavi bayrak programı, Uluslararası Çevre Eğitim Vakfı (Foundation for Environmental Education -FEE) koordinasyonunda ve ülkemizde Türkiye Çevre Eğitim Vakfı (TÜRÇEV) tarafından yürütülmektedir.2004 yılında Uluslararası alanda ,2007 yılında ise ülkemizde uygulanmaya başlanmıştır.2012 yılı itibariyle dünyada mavi bayrak ödüllü marinası olan 29 ülkede uygulanmaktadır.
Yatlarda mavi bayrak uygulaması ile yat sahibi, kaptanı ve personelinin deniz ve çevresinin korunması yolunda dikkatlerinin çekilmesi hedeflenmektedir .Kriterlerin uygulanması yolu ile de zaman içinde çevre bilincinin oluşturulması öngörülmektedir.
Günümüzde, kıyı bölgelerindeki deniz kirliliğinin yoğunluklu olarak kara kaynaklı olmasına rağmen ; hızla gelişen deniz turizmi faaliyetlerine bağlı olarak deniz araçlarından kaynaklanan kirlilik oranında da artış görülmektedir. Üstelik kara kaynaklı kirliliğin tespiti daha kolay olmasına ve çözüm geliştirilmesine rağmen denizden kaynaklanan kirliliğin tespiti ve önlenmesi daha güç olmaktadır.
Yatın denize elverişlilik belgesi / bağlama kütüğü bulunması
Ticari yatlar için ‘’ deniz turizm aracı işletme belgesinin ‘’ bulunması
Mavi bayrak kriterlerini , uyulması gereken yat davranış kurallarını , yerel ve ulusal düzeyde kimlerin sorumlu olduğunu içeren Mavi bayrak bilgilerinin sergileneceği standart panonun yatta bulunması
Yatın atık takibi için Mavi kartın olması
Marinalarda yapılan çevre eğitim etkinliklerinden en az birine katılmış olması gerekmektedir.
Mavi bayrağa sahip bir tekne sahibi aşağıdaki davranışları sergilemek ve bu kurallara uyması ile diğer yatlara konularının bilgilendirilmesi, uyarması ve teşvik etmesi çevre bilinci açısından önemlidir. Mavi bayrak sahibi tekne ;
Koylarda hız limitine uyulması (max:3 knot )
Koylarda demirli durumdayken gürültü kirliliğinden kaçınmak
Denize ve kıyı alanlarına çöp atılmaması
Deniz zehirli atıklar ( yağ, boya, kullanılmış pil vb.) atılmaması
Cam , plastik, metal gibi atık malzemelerin geri dönüşümü için ayrıştırma olanaklarının sağlanması
Yemek yapımı sonrası oluşan bitkisel atık yağların düzenli olarak toplanarak lisanslı bir firma ile bertaraf edilmesini sağlamak
Kullanılan boya , anti-fouling, boya çıkarıcı ürünleri alırken çevre dostu olanlarına dikkat edilmesi
Yat temizliğinde sadece temiz suyun kullanılması
Kirlilik ve çevre ile ilgili kuralların herhangi birinin ihlali ile karşılaşıldığında durumun hemen yetkililere haber verilmesi
Balık avcılığında avlanma sezonu, avlanma bölgeleri ile ilgili konulan yasaklara uyulması
Denizde yaşayan bitki ve hayvanların korunması ve kuşların ürediği bilgelere dikkat edilmesi
Hassas ve doğal alanlara dikkat edilmesi
Deniz dibine zarar verecek şekilde demirleme yapılmaması
Balıkçılık yapılan veya balıkçılık ile ilgili düzeneklerin bulunduğu alanları rahatsız etmekten kaçınılması
Tehlike altındaki / korunan türlerden veya sualtından çıkarılan arkeolojik kalıntılardan yapılmış eşyaların satın alınmaması ve kullanılmaması
Yatın tuvalet ve mutfak ünitelerinin temiz ve bakımlı olması
Marinan koordinatörlüğünde her yılın kasım- Aralık ayında başvurular alınmaktadır. Başvuru formu Marina Mavi Bayrak sorumlusundan veya vakıftan temin edebileceğiniz givbi www.mavibayrak.org.tr sayfasından da alınabilir.
Yat sahibi veya personelinizin daha bilinçli ve duyarlı olması için ; ‘’Mavi Bayrak ‘’ programına müracaat ederek kıyı ve denizlerimizi korumada daha etkin bir rol alabilirsiniz. Çevreye olan duyarlılığınızı , denizlerimizin korunmasındaki sorumluluklarınızı yerine getirdiğinizi yatınıza asacağınız bayrak ve alacağınız sertifika ile herkese kanıtlayın. Bu mavi bayrak aynı zamanda özel ve ticari yatlar için çevreyi korumanın onurunu simgelemektedir.
2017 den beri kıyılarımızda yatlardan kaynaklanabilecek olumsuz çevresel etkinliklerin aza indirgemesine katkı sağlamak , çevre eğitim ve bilinçlendirme ile yatçılarımızda farkındalık yaratmak çalışmalarımın yanı sıra kriterleri yerine getirerek Mavi Bayrak ile ödüllendiriliyorum.