Side bitkileri Girit'e yaradı

Side'nin bitki türü çeşitliliği, Giritlilerin mutfak kültürünü zenginleştiriyor
SİDE- Side Antik Kent'te yetişen şifalı bitkiler, Giritlilerin yemek ve sebze kültürüne ışık tutuyor. Antalya Kültür ve Turizm Müdürlüğü Folklor ve Halk Bilimi Araştırmacısı Öznur Tanal, 15 yıllık araştırması sonucunda Side Antik Kent'te 40 şifalı bitki türünün yetiştiğini belirlediğini söyledi. Tanal, Giritliler üzerine yaptığı çalışmalarını Side Belediyesi'nin katkılarıyla 'Tatlarıyla Şifalı Bitkileriyle Antalyalı Giritliler' ismiyle kitaplaştırdığını söyledi.
15 yıl içinde Side'de yaşayan 3 kuşak Giritli hanımlarla yaptıkları yüz yüze görüşmeyle tarihi şehir Side'de 40 çeşit bitkinin yetiştiğini belirlediklerini ifade eden Tanal, "Side Antik Kent tarihi ve arkeolojik zenginliği yanı sıra aynı zamanda bitki türü yetişme bakımından da zengin. Dünyanın en kaliteli defnesi tarihi şehir içinde. 15 çeşit papatya yetişiyor. Yaşlı Giritli hanımlar, ebegömeci, ısırganotu ve turpotu ve labada otunu toplayarak yemeğini ve salatasını yapıyor. Side'nin bitki türü çeşitliliği Giritlilerin mutfak kültürü zenginleştirmiştir." diye konuştu.
Rumların baskısıyla adadan Antalya'ya ilk göçün 18'inci yüzyılın başlarında başladığını hatırlatan Tanal, gemilerle adadan gelen Giritlilerin, dönemin padişahı 2. Abdülhamid tarafından İhsaniye, Ahmediye, Kadriye ve Selimiye (Side) köylerine yerleştirildiğini kaydetti. Tanal, kurulan beşinci köy Mecidiye'de ise insan yerleşiminin hiç olmadığını belirtti.
İkinci kuşak Giritliler olarak Side'ye adadan yerleşimlerin 18'nci yüzyılın ortalarında başladığını belirten Fatma Delikkulak, anne ve babasından öğrendiği Giritçe kelimeleri bildiğini belirtti. Rumların baskısı sonrası Giritli Türklerin adanın Hanya, Kandiye, Resmo ve Laşit şehirlerinden Antalya göç ettiğini belirten Delikkulak, çocuk ve gençliğinde annesiyle birlikte Side Antik Kent'te topladıkları pek çok otun yemeği ve salatasını yaptıklarını ifade etti. Geçmiş dönemlerde Side'de yaşayan Giritlilerin en önemli gelir kapısının balıkçılık olduğunu anlatan Delikkulak, defne yaprağı sarmalı balık pişirmenin balığa lezzet kattığını kaydetti.
Belediye Başkanı Abdülkadir Uçar da Side'de ilk yerleşimin Selimiye köyü ismiyle olduğunu söyledi. Kentsel Dönüşüm Projesi çerçevesinde Side'deki 116 yıllık 96 cumbalı Osmanlı evini restore ettirerek koruma altına aldıklarını belirten Uçar, evlerin Side'nin en önemli sivil miras eseri olduğunu kaydetti. Side'nin Side olmasında Giritlilerin çok büyük emeği bulunduğunu belirten Uçar, bu zenginliği kitap haline getirerek, gelecek nesillere kaynak eser sunumu yaptıklarını ifade etti.