ABDURRAHMAN BÜYÜKKESKİN
SİDE / ANTALYA – Roma döneminde gladyatör gösterileri yapılan 20 bin kişilik Antalya Side Antik Tiyatrosu, günümüzde kültür ve sanata hizmet ediyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın izniyle uluslararası müzik festivallerine ev sahipliği yapan 2200 yıllık Antik Tiyatro’nun tarihi taş tribünlerini dünyanın dört bir yanından tatile gelen turistler dolduruyor.
Yaklaşık 19 yıl önce sanat danışmanlığını Remzi Buharalı'nın yaptığı ve Side Belediyesi eski başkanı Abdulkadir Uçar ile dönemin Kültür ve Turizm Bakanı İstemihan Talay'ın başlattığı uluslararası müzik festivaliyle antik tiyatroda dünyaca ünlü orkestra ve tenorlar konser verdi.
Manavgat Belediye Başkanı Side’yi Side yapan en önemliği değerin tarihi, kültürel ve arkeolojik zenginliği olduğunu söyledi. Bugün bazı kültür ve sanat etkinliklerine ev sahipliği yapan Side Antik Tiyatrosu’nun en değerli artik eser olduğunu söyledi.
Uzun yıllar Side Antik Tiyatro kazılarında yer alan Prof. Dr. Mehmet Özhanlı, antic yapı hakkında şunları anlattı: ''Tiyatro yarımadanın daraldığı kesimde ve kentin merkezinde yer alıyor. Tiyatronun Helenistik öncü yapısı olduğu halen kanıtlanabilmiş değildir. Roma Devri’nde yapı plan açısından Helenistik gelenekte yarım daireden taşan biçimde yapılmış olmasına karşın inşa tekniği açısından Roma mimarisi geleneğinde yapılmıştır. Caveanın (oturma sıraları) diazomaya (basamakların ortasındaki yol) kadar olan kısmı bir yamaca yaslanmış; üst kısım ise tonozlar üzerinde eğimli olarak şekillendirilmiş düzleme oturtulmuştur. Tiyatro bu özelliği ile Anadolu'nun tekil örneklerindendir. Sahne binası üç katlıdır. Süslemelerinde Antoninler Dönemi barok özelliği görülmektedir. Birinci katın podyumunda Dionysos Frizi yer alır. Frizde şarap tanrısı ve tiyatronun hâkimi Dionysos'un hayatı, batıdan doğuya doğru kronolojik olarak anlatılmakta ve doğu uçta Gigantomakhia ile sonuçlanmaktadır. Sahne binasının cephesi, mimari süslemeler ve heykellerle oldukça hareketlendirilmiştir. “
Tiyatronun günümüzdeki kullanım alanının 15 bin kişilik olduğunu 5 bin kişilik en üst oturma yerlerinin yıkılma tehlikesine karşı kullanılmadığına dikkat çeken Özhanlı, Side Antik Tiyatro'sunun latina ismi verilen özel tuvalet taşlarının halen günümüzde orijinalliğini koruduğunu bildirdi.
Özhanlı,''Side Antik Tiyatro günümüzde bir Roma dönemi muhteşem şaheseridir. Roma döneminde genelde valilerin özel etkinlikleri işle gladyatör dövüşlerinin yapıldığı toplanma yeridir, Günümüzde Side ve Aspendos Antik Tiyatrosu’nun uluslararası kültür sanat etkinliklerine ev sahipliği yapması sevindirici bir durum'' diye konuştu.