MOSKOVA - Rusya’nın Ukrayna'yı işgal etmesiyle birlikte batılı ülkeler birçok Rus oligarkların varlıklarına el koydu veya dondurdu. Bir yıldır devam eden yaptırımlara rağmen milyarderlerin servetlerinin sadece yüzde 14’ü eridi. Oligarklar çareyi servetlerini aile üyelerine kaydırmakta buldu.
Batılı ülkeler, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden bu yana Rus milyarderlere ait en az 9 milyar dolar değerindeki lüks gayrimenkulü, süper yatları ve özel jetleri dondurdu ya da el koydu. Ancak bu onların servetlerinde pek bir fark yaratmadı. Yaptırım uygulanan 46 milyarder yalnızca servetlerinin yüzde 14’ünü kaybetti.
BATIDAN RUS OLİGARKLARA YAPTIRIM
Rus birliklerinin 24 Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgal etmesinden sonraki günlerde Batılı ülkeler düzinelerce Rus oligark ve milyardere yaptırım uygulamaya başladı. Fiji'den Fransa'ya, yetkililer yatları ve uçakları alıkoydu ve yaptırım uygulanan Rus oligarkların değerli mülklerini ziyaret etmelerini, satmalarını veya bakımlarını üstlenmelerini engelleyen evlerin dondurulmasını emretti.
310 MİLYAR DOLARLIK SERVET
Forbes, Nisan 2023 itibariyle Batılı ülkelerin milyarderlere ait en az 15 yatı, 11 jet ve helikopteri ve toplam 9 milyar dolar değerinde 124 evi dondurduğunu ya da el koyduğunu tahmin ediyor. Forbes'un 2023 Dünya Milyarderleri listesinde yaptırım uygulanan 46 Rus ve Rusya doğumlu milyarderin toplam 310 milyar dolarlık servetiyle kıyaslandığında bu küçük bir değişiklik.
BATI'DAN FİZİKSEL OLARAK KOPTULAR
Yaptırımlar oligarkların cüzdanlarını çok fazla etkilememiş olsa da, Batı'daki lüks mal varlıklarından fiziksel olarak koparılmalarında etkili oldu. Forbes, Rus milyarderlerin net servetini hesaplarken, dondurulan ya da el konulan ev, yat ya da uçakların değerini hariç tuttu.
23 MİLYAR DOLARDAN FAZLA
Banka hesapları ve şirketlerdeki hisseler söz konusu olduğunda, dondurulan varlıkların değeri çok daha büyük. İşgalden sonraki bir ay içinde Forbes, yaptırımların Rus milyarderlere ait evler, yatlar ve jetler de dahil olmak üzere 23 milyar dolardan fazla varlığı vurduğunu tahmin etti.
RUS MİLYARDERLER AÇIKLADI
Geçtiğimiz ay ABD, İngiltere, Avrupa Birliği ve Japonya'nın yer aldığı ABD liderliğindeki Rus Elitleri, Vekilleri ve Oligarkları (REPO) Görev Gücü tarafından yapılan ortak açıklamada, milyarder olmayanlar da dahil olmak üzere yaptırım uygulanan Rusların sahip olduğu 58 milyar dolardan fazla finansal varlığın bloke edildiği ya da dondurulduğu duyuruldu.
SERVETLERİNİN SADECE YÜZDE 14'Ü ERİDİ
Ancak yaptırımlara rağmen Rus oligarklar hala son derece zengin. Yaptırım uygulanan 46 milyarder, işgalden bir gün önce olan 23 Şubat 2022'den bu yana tahmini olarak sadece 48 milyar dolar kaybetti. Bu da toplam net servetlerinin yalnızca yüzde 14'ü. Yaptırımlara karşılık olarak milyarderler avukat ordularını kullanarak karşılık verdiler.
DAVA AÇTILAR
Yaptırım uygulanan en az 20 milyarder, yaptırımların kaldırılması için Avrupa Birliği Genel Mahkemesinde dava açtı. Oleg Deripaska 2018'e kadar uzanan yaptırımlar nedeniyle geçtiğimiz Haziran ayında ABD Yüksek Mahkemesi'ne başvururken, çelik kralı Alexander Abramov da aynı ay Avustralya'ya ülkenin yaptırımları nedeniyle dava açtı.
ABRAMOVİÇ CHELSEA'Yİ SATMAK ZORUNDA KALDI
Rus milyarderlerden Abramoviç, İngiltere futbol kulüplerinden sahibi olduğu Chelsea’yi İngiliz hükümeti tarafından gelen zorlamalar nedeniyle satmak zorunda kalmıştı. Öte yandan Abramoviç, yaptırım ve ambargolarla başa çıkmak için finans merkezlerindeki 10 tröstün çoğunluk hisselerini altı çocuğuna devretti.
TÜRKİYE'YE DEMİR ATTI
İddialara göre bu tröstlerde ise en az 4 milyar dolarlık varlık vardı. Tröstlerin devredilmesinden 19 gün sonra Abramoviç yaptırıma tabi tutulsa da varlıkları çocuklarına geçtiğinden dolayı yaptırımlardan etkilenmedi. İlerleyen zamanlarda ise Abramoviç yatlarını Avrupa’nın dışına çıkararak hakkında yaptırım uygulamayacak ülkelerin tersanelerine demir attı. Bu ülkelerden birisi ise Türkiye oldu.
104 MİLYAR GERİ KAZANDILAR
Öte yandan Mart 2022'den Mart 2023'e kadar, yaptırım uygulanan bu 39 milyarder, şaşırtıcı bir şekilde 104 milyar doları geri kazandı.