TRABZON- Trabzon'da Roma döneminde Tabakhane ve Zağnos vadileri arasında bulanan ve yüksek kaya kitlesi üzerine kurulan Trabzon Kalesi ile surları günümüzde yapılaşma nedeniyle tehdit altında.
Trabzon’da milattan önce 4’üncü yüzyılda Roma döneminde Tabakhane ve Zağnos vadileri arasındaki yüksek kaya kitlesi üzerine kurulan Trabzon Kalesi ve surları günümüzde yapılaşmalara teslim oldu.
Ortahisar Mahallesi’nde Tabakhane ve Zağnos vadileri arasında bulunan kale surlarına bitişik yapılar inşa edildi. Yapılaşma nedeniyle kale surları tahrip oldu, görüntü kirliliği oluştu. Trabzon Kalesi ve surlarının restore edilerek koruma altına alınması isteniyor.
Doğal ve Tarihi Değerleri Koruma Derneği Başkanı Coşkun Erüz, etrafındaki yapıların kale surlarını tehdit ettiğini belirterek şunları ifade etti:
* Trabzon´da tarihi kent ve modern kent birbirinden ayrışmadığı için kentte tarihi kalenin üzerine çok büyük bir yapılaşma baskısı var. Aşağı Hisar’ın büyük bir kısmı yapılan binalarla birlikte tahrip oldu. Şu anda Ortahisar ve Yukarıhisar korunuyor gibi görünüyor.
* Osmanlı döneminden itibaren kalelerin artık savunmadan çıkıp da yaşam alanlarına dönmesi ile birlikte o alanlarda bir şekilde tapulandı ve hak sahipleri tarafından kullanılmaya başladı.
* Cumhuriyet dönemi ile birlikte de koruma altına alınamadığı için kalenin içinde yapıların bir kısmı yıkılarak yerlerine modern betonarme yapılar yapıldı.
* Bu da kale surlarını tehdit ediyor. Çünkü tarihi surun statik yapısının üzerine konulan betonarme yapılar surlara baskı yapıp, tahrip ediyor, aynı zamanda çok çirkin bir görüntü ortaya koyuyor
Bölgenin istimlak edilmesi ve betonarme binalardan arındırılması çağrısında bulunan Erüz surların turizme kazandırılmasını gerektiğini söyledi.
Erüz şöyle devam etti:
* Restorasyon çalışmalarında da sura baskı uygulamayacak ve gezilebilecek şekilde bir çalışma yapılarak tarihi kent dokusuna buraların kavuşturulması gerekiyor. Tarihi görünümlü modern binalar değil gerçekten Osmanlı dönemi cumbalı tarihi evlerin yapılması gerekiyor.
* Şimdiki gibi üzerine taş kaplama yapılmış kimliksiz binalar oralara kondurulmamalı. Şu anda Trabzon´un kalesini kaybetmek üzereyiz. Bir an önce önlem alınmalı. Hem yaşayan hem de turistik mekân olarak buraların kullanılması gerekiyor” diye konuştu.
KORUYUN ÇAĞRISI
Kent sakini Fuat Dikkanoğlu, evlerin tapulu olduğunu ve zamanında dokunun korunamadığını belirterek “Kendi tapuları üzerine ev yapmışlar. Ama kalelere yapışık yapmışlar evlerini. Şimdi o evlerin çoğu yıkıldı. Yıkılırken de surların bir kısmı da yıkıldı. Buralar turist çekmek için çok uygun mekânlar. Belli çalışmalarla burası turizme kazandırılmalı” ifadelerini kullandı.
HARAP DURUMDA
Diğer bir kent sakini Ufuk Arslan ise, “Tarihi surlar harap edilmiş durumda. Şu kaleler başka bir milletin elinde olsaydı böyle yok olmaya bırakılmazdı. Buralara yıllardır turistler gelir, içeriye girmek ister ama bir türlü giremez, öyle döner gider. Biz buraların değerini bilemiyoruz. Buralar çöplük olarak kullanılmaya başlandı” dedi