İSTANBUL - Türkiye'yi derinden sarsan deprem felaketinin ardından bölge sanayicisi adeta 'Kurtuluş Savaşı' ilan etti. Bir tarafta patronlar fabrikada sabahlayıp üretime yeniden başlama hesapları yapıyor, diğer tarafta işçisini başka illere kaptırmamak için konteynerlar kurmaya çalışıyor.
Sabah'tan Feride cem ve Barış Ergin'in haberine göre Kahramanmaraş'ta tesislerin bir kısmı hasarlı. Malatya'da ağır hasarlı fabrika sayısı yüzde 10. Gaziantep'te sadece 18 fabrika çalışamaz durumda.
Adıyaman'da da 14 fabrikada ağır hasar var. Türkiye ekonomisinde önemli bir yere sahip olan bölgede ağırlık sanayi demir-çelik, gıda ve tekstilde. Büyük sanayi firmalarının cirolarının toplamı 2021'de 235 milyar TL'ydi. Bu rakama KOBİ'lerin 46 milyar liralık cirosu da eklenince toplam büyüklük 300 milyara dayanıyor.
Enflasyon baz alındığında toplam rakamın 2022'de 400 milyar TL'ye yaklaştığı tahmin ediliyor. İstanbul Sanayi Odası (İSO) İlk 500 arasında Gaziantep, Adana, Kahramanmaraş, Malatya, Osmaniye ve İskenderun Sanayi odalarına bağlı faaliyet gösteren 72 firmanın 31'i tekstil sektöründe faaliyet gösteriyor.
Tüm tekstil firmalarının cirosu ise 56 milyar TL. İkinci sırada ise 13 firma ile gıda üretimi var. Bölge tarımsal üretim açısından kritik bir öneme sahip. Toplamda 24 milyarlık ciro bölgedeki büyük firmalar tarafından yapılıyor.
DEMİR-ÇELİK ÖNE ÇIKIYOR
Metal sanayi 17 firmayla listenin üçüncü sırasında. İsdemir ve Tosyalı gibi büyük grupların üretimleri oldukça stratejik öneme sahip. Bölgedeki metal sanayi firmalarının cirosu 121 milyar TL. 66 firmanın toplam ihracatı ise 4 milyar 178 milyon dolar seviyesinde. Sadece büyük 66 firmanın ihracatı Türkiye'nin toplam ihracatının yüzde 1.85'i büyüklüğünde.
KOBİ'ler tarafında ise depremin olduğu illerde İSO İkinci 500'deki firma sayısı 2021 itibarıyla 79. Toplam ciroları 46.7 milyar düzeyinde. KOBİ düzeyinde yedi firmanın toplam demir-çelik sanayi cirosu 4.7 milyar TL.
İkinci 500'ün toplam ihracat rakamı ise 1.15 milyar dolar. KOBİ'lerde de en yüksek üretim tekstil alanında. 42 firma bu alanda faaliyet gösteriyor. 22 milyar liralık bir ciroları var.
Üretim bir haftada başladı
Malatya'da birçok tesiste depremin üstünden bir hafta geçmeden üretim başladı.
Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, "Şehrimizde sanayi tesislerinin yüzde 30'u hasarlı. Bunun da yüzde 10'u ağır hasarlı. Dolayısıyla çok büyük bir üretim kaybından söz etmek mümkün değil. Tesislerimizde üretim çok kısa sürede başladı" dedi.
Malatya 2. Organize Sanayi Bölgesi'nin (OSB) Müdürü Vahap Erdem, "OSB'mizde faaliyet gösteren 195 firmanın 95'i kısa sürede üretime geçti" diye konuştu. Ticaret Borsası Başkanı Ramazan Özcan ise "Mart ayı itibarıyla kuru kayısı ihracatına kaldığımız yerden devam edeceğiz" dedi.
Daha fazla mal istiyorlar
Kahramanmaraş Ticaret Borsası Başkanı Mustafa Narlı, tüm kapasitenin yeniden yerine gelmesi için 6 ay-1 yıllık sürenin gerektiğini belirterek, "Kurtuluş Savaşı gibi savaşacağız. Burayı ayağa kaldıracağız. Şehri terk etmeyeceğiz. Maraş'ı tekrar ayağa kaldıracağız. Bize sipariş veren firmalar da çok destek oldular. Daha fazla mal istiyorlar" diye konuştu.
Mart ayında çarklar dönecek
Depremden etkilenen Adıyaman OSB'nin yeniden üretime başlaması için çalışmalar tüm hızıyla sürüyor. OSB Başkanı Abdulkadir Çelenk, şunları söyledi:
"Mart ayı itibarıyla yeniden üretime başlayacağız. 260 tesis var. Bunların 14'ü ağır hasarlı, 30'u orta hasarlı. Barınma sorunundan dolayı işçilerimizin çoğu il dışına çıkıyor.
Önceliğimiz işçilerin barınma sorununu çözmek. OSB'nin içinde 3-4 bin konteynerin kurulacağı alanımız var." Gelişim Tekstil Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Akçay da çalışanların barınma sorununu çözüp, üretime devam edeceğini belirtti.
Kapasite yüzde 60-65'lerde
Gaziantep'te bulunan 5 büyük OSB'de yer alan 1.200 fabrikadan 18'i çalışamaz durumda.
Gaziantep Sanayi Odası Başkanı Adnan Ünverdi, "Geçtiğimiz pazartesi itibarıyla birçok fabrikada üretim başladı.
Şu anda şehirde üretim kapasitesi yüzde 60-65'ler seviyesinde. Eğer son Hatay depremi yaşanmasaydı bu oran yüzde 90'lara kadar çıkardı" değerlendirmesini yaptı.