YOZGAT - Anadolu'da nesli tükendiği düşünülen, 22 gün önce Trabzon'da yorgun halde bulunduktan sonra bakımı yapılarak doğaya salınan yakalı toy kuşu; Yozgat'ta vurulmuş halde ölü bulundu. Kuş, uydu ve radyo frekanslarıyla takip ediliyordu.
Toy (Otis tarda), toygiller (Otididae) familyasından çok ürkek bir kuş türü. Türkiye'nin en büyük kuş türü olan toy, aynı zamanda dünyada en büyük uçabilen kuşlardan biridir. Erkek toyların kanat açıklığı 260 cm uzunluğa, ağırlıkları ise 18 kg'a ulaşabilir. Dişi toylar bu ölçülerin ancak yarısına varırlar ve en fazla 8 kg ağırlığına ulaşırlar.Toylar kahverengi lekeli, iri bacaklı büyük kuşlardır. Yetişkin erkeklerin tüylerden oluşan bir sakalları vardır.
Toylar Moğolistan'dan İspanya'ya kadar varan geniş bir coğrafyada yaygın olsalar da, yaşadıkları küçük bölgeler birbirinden kopuk şekildedir. Çoğu ülkelerde soyları çoktan tükenmiştir ve günümüzde bulundukları ülkelerde soyu tükenme tehlikesi ile karşı karşıyadır. Toy, diğer ülkelerde olduğu gibi Türkiye'de de "yolunacak kaz" olarak görülmekte ve eli tüfeklilerin boy hedefi haline geliyor
KIRMIZI LİSTEYE ALINDI
Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından kırmızı listeye alınan, Anadolu'da nesli tükendiği bilinen, en son 1912 yılında Kars'ta, 2013 yılında da Konya'nın Karapınar ilçesi yakınlarında rastlanılan yakalı toy kuşu, 20 Ekim günü Akçaabat'ta bitkin halde bulundu.
TOY KUŞU HAKKINDA
Toy kuşu, nesli hızla tükenen ve ürkek olan bir kuş türüdür. Yaşam alanları çok geniş bir coğrafyaya yayılsa da çoğu yerde nesli tükenmiştir. Diğer ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de avcıların hedefi oldukları için hızla tükenmektedirler.
ÖZELLİKLERİ
Toy kuşları genellikle bataklık kenarlarında ve ekin tarlalarında yaşarlar.
Yeşil bitkiler, tohumlar ve böceklerle beslenirler.
Bu kuşlar göçmen türü kuşlardır.
Uçabilen en büyük kuş türüdür.
İri bir vücuda sahip oldukları için hızlı bir şekilde uçamazlar.
Erkek toyların kanat açıklığı, 260 cm uzunluğa, dişilerin ise 18 kg'a ulaşmaktadır.
Kahverengi tüylü, iri bacaklı kuşlardır.
Toy kuşlarının eti lezzetli olduğu için avcılar tarafından avlanılmaktadır.
Bacak ve boyunları uzun, gagaları kısadır.
Kuluçka süreleri 20-30 gün arasındadır ve en fazla 3-4 yumurta yaparlar.
TOY KUŞLARININ YAŞAMI
Toy kuşlarının yuvalama alanları deniz seviyesiyle 3000 metre arası yükseklikte olabilir. Genellikle tahıl ekilen tarım alanlarında yuva yaparlar. Yuvalarının çevresinde boş araziler bulunması, yiyecek ve koruma sağlaması açısından önemlidir.
Toy kuşları, fazla yağış alan ya da çok kurak olan bölgelerden kaçınır. Bu nedenle düzensiz bir şekilde göç ederler. Bu tür kuşlara karşı en büyük tehlike, uygun yaşam alanlarının yok olmasıdır. Bozkır alanlarının sürülmesi, yoğun olarak otlatma, ağaçlandırma, sulama ve yol çalışmaları uygun yaşama ve üreme alanlarının bölünmesine neden olmaktadır. İnsan baskısının artması bu tehlikeler arasında yer alır.
Özellikle avcıların düzensiz bir şekilde avlanmaları ilk sırada yer alır. Toy kuşlarının birbirlerine karşı kur yaptıkları zamanda rahatsız edilmeleri üreme başarısını düşürmektedir.
Toy kuşları, hızlı hareket edemediklerinden dolayı, rahatsız edildiklerinde oradan kaçıp elektrik telleri ile çarpışmaları sonucu ölmektedirler. Toy kuşları kendilerini korumak için ilginç bir koruma hareketi yaparlar.
Yapılan gözlemlere göre toy kuşları tehlike anında kendilerine saldıran diğer kuşların yüzlerine pislerler ve böylece kuşlar yere düşüp etkisiz hale gelirler. Toy kuşları çok nadir şekilde öterler. Sesleri ancak kısa mesafede duyulur
.