İSTANBUL- Türkiye ve KKTC, 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı’ndan bu yana 46 yıldır kapalı olan ‘hayalet kent’ Maraş’ın yerleşime açılarak ‘turizmin başkenti’ haline getirilmesine karar verdi.
KKTC’nin Maraş kentinde düzenlenen zirveye iki bakan eşliğinde katılan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, “Maraş’ın açılması lafta kalmayacak, ezberleri bozacağız ve Maraş’taki ‘kapalı’ ifadesini ortadan kaldıracağız” dedi. Türkiye Barolar Birliği’nin Kıbrıs konferansları çerçevesinde ‘Hukuki, siyasi ve ekonomik yönleriyle kapalı Maraş açılımı’ başlıklı yuvarlak masa toplantısı Gazimağusa kentine bitişik sahil kıyısında yer alan kapalı Maraş’ta düzenlendi. Toplantı, Türkiye ve KKTC hükümetlerinden en üst düzey katılım nedeniyle ‘Maraş zirvesi’ haline geldi.
Zirveye Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, KKTC tarafından ise Başbakan Ersin Tatar, Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay, bakanlar, milletvekilleri, siyasi parti temsilcileri, hukukçular ve sivil toplum örgütü temsilcileri katıldı. Toplantının açılışında konuşan Oktay, kentin kapatıldığı 1974’ten bu yana ilk kez bu denli büyük bir katılımlı zirveye ev sahipliği yaptığını söyledi.
FARELERİN YAŞADIĞI YER
Maraş’ın ‘KKTC toprağı’ olduğuna dikkati çeken Oktay, “Kenti gezdim, gerçekten hayalet bir kent. Askerlerimiz 1974’ten beri kapalı Maraş’ta bulunmaktadır. Artık siviller de yaşasın istiyoruz. Burası bir cazibe merkeziydi. Şimdi farelerin yaşadığı bir şehre dönüştü. Binalar çürüdü. Kentin kapalı tutulması ne hukuki ne siyasi ne de ekonomik yönden kabul edilemez. Laf olsun diye söylemiyorum. Bu toplantıyı Lefkoşa ya da başka bir yerde de yapabilirdik. Başkalarının topraklarında değil Türk topraklarındayız. Bu kadar basit” dedi.
MARAŞ ‘OSMANLI VAKIF TOPRAĞI’
Maraş’ın Osmanlı vakıf toprağı olduğunu da belirten Oktay, İngiliz sömürge döneminde yağmalanarak üçüncü şahıslara devredildiğini, bugün ise hak sahibi olduğunu iddia eden Rumlar da dahil kentteki mülklerin uluslararası hukuka uygun şekilde hak sahiplerine iade edileceğini söyledi. Oktay, “Vakıf malları satılamaz devredilemez. Lefkoşa’da AİHM’in de kabul ettiği Taşınmaz Mal Komisyonu üzerinden çözüm üreteceğiz. Hak iddia eden Rumlar da başvuracak” ifadelerini kullandı.
AKINCI’YA DOLAYLI CEVAP
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın ‘Türkiye’ye ilhak felakettir’ sözlerine Maraş’ta bir kez daha cevap verdi. Oktay, “Nerede seçim varsa Türkiye aleyhtarlığı yapılıyor. Türkiye, KKTC’de seçim malzemesi yapılacak ülke değil” dedi.
AKINCI TEPKİ GÖSTERDİ
Etkinliğe tepki gösteren Akıncı ise sosyal medya hesabından şöyle yazdı:
“Yakın tarihteki bir seçim öncesinde yapılan bu girişim, gerek herkesin rahatlıkla anlayabileceği hedefleri, gerekse katılım kapsamı ve zamanlama açısından çok hatalı olmuştur. Arzulanan hedefe hizmet etmeyeceği de çok açıktır. Önceleri ‘Yalnız envanter çalışması yapacağız’ dediler, daha sonra yerleşime açacaklarını da belirttiler. Bazen ‘Burası tamamen Evkaf’a aittir’ derken, bazen de Rumları kastederek ‘Eski sahiplerine vereceğiz’ dediler. Bugün ne dediklerini de göreceğiz.”
İŞTE YOL HARİTASI
MARAŞ’ın açılmasına yönelik kararlar, KKTC’de nisan ayında yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra verilecek ve şu adımlar atılacak:
Envanter sayımı yapılacak. Binaların ve altyapının durumu belirlenecek, gerekli finansman miktarı belirlenecek.
KKTC hükümeti, kentin kapalı olmasına neden olan ‘askeri bölge’ kararın kaldıracak. Altyapı çalışmalarına başlanacak.
Maraş’ta mülkü olan Rumlar ve yabancı şirketlere KKTC’de kurulu komisyona başvurma çağrısı yapılacak. Komisyonda halen 200’ün üzerinde Maraş’la ilgili başvuru var.
Komisyona, Vakıflar İdaresi de Osmanlı vakıf mülkleri nedeniyle müdahil olacak.
Komisyon, hak sahibi kişi ve şirketlere, Maraş’taki mülklerini iade edebilecek. Tazminat ya da takas yoluyla da çözüm üretecek.