KAPADOKYA / COOPER PEDY / AVUSTRALYA- Rekor hava sıcakları dünyayı kavururken, bazı ülkeler yeraltındaki sığınaklarını serinlemeleri için halka açıyor. Fütüristler, küresel ısınmanın daha da artmasıyla birlikte mağara tipi evlerde yaşanacağını öngörüyor.
Küresel ısınma nedeniyle bu yaz hava sıcaklığının 40 - 50 dereceler düzeyinde seyretmesi, bunalan insanları serinlemek için yeni arayışlara yönlendiriyor. Nitekim bazı ülkelerde yönetimler serinlesinler diye yeraltı sığınaklarını halka açıyor, bazı topluluklar ise mağara tipi yerlerde sıcaktan kurtuluyor. Bu da akıllara binlerce yıl önceki “mağara devri”ni getiriyor. Avustralya’da 52 dereceyi gören sıcaklıklarla mücadele eden Coober Pedy kasabası halkı ise yıllardır yeraltında yaşıyor. 2.500 kişinin yaşadığı Coober Pedy’de insanlar madencilik faaliyetleri için yapılan yeraltı alanlarını ev gibi kullanıyor. Kasabada evler, barlar, kilise yerel halkın “sığınak” dediği alanlarda yeraltına gömülü olarak bulunuyor.
Daima 23 derece
Yer üstünden sadece kum tepeleri olarak görülen Coober Pedy kasabasının yeraltı, büyük bir yaşam alanı olarak faaliyet gösteriyor. Coober Pedy’nin nüfusunun yüzde 60’ı 100 yıldır sıcaklık nedeniyle kumtaşı ve silttaşı kayalara inşa edilmiş evlerde yaşıyor. Bazı mahallelerde, havalandırma bacaları ve evlerin girişlerinin yakınına dökülen toprak tepeler yerleşime dair tek işaret olarak göze çarpıyor. Coober Pedy’de, çatıların çökmesini önlemek için yeraltı evlerinin derinliğinin en az 4 metre olduğu belirtiliyor. Söz konusu yeraltı evlerinde sıcaklığın yıl boyunca sadece 23 derece olduğu ifade edildi.
Avustralya’daki Coober Pedy kasabası, yüzde 70’i rüzgâr ve güneş enerjisiyle üretilen kendi elektriğine de sahip. Kasabada üç yatak odalı bir evin fiyatı 40 bin Avustralya Doları. Böcek veya sinek bulunmaması, ışık veya ses kirliliği olmaması da yeraltı evlerinin avantajları arasında.
BBC’nin incelemesinde, Türkiye’nin gözde turistik yerlerinden Nevşehir’deki Kapadokya’nın dünyanın en eski yeraltı şehirlerinden birine ev sahipliği yaptığı hatırlatıldı. Kurak bir plato üzerinde aşırı sıcağa maruz kalan ve peri bacalarıyla bilinen Kapadokya’da Derinkuyu yeraltı şehri bulunuyor. Bir söylentiye göre, Derinkuyu 1963’te tavukların kaybolmasının ardından keşfedildi. Bir diğer inanışa göre ise bir köylü evinde tadilat yaptırırken şehrin bir girişini buldu. Derinkuyu, bölgedeki yüzlerce mağara ev ve birkaç yeraltı şehrinden sadece biri ve MÖ 8. Yüzyıl’da inşa edildiği sanılıyor. Havalandırma bacaları, kuyuları, ahırları, kiliseleri, depoları ve yeraltı evleriyle binlerce yıldır yerleşim alanı olarak kullanılan Derinkuyu, tarihte sığınak olarak da değerlendirildi. Hava dışarıda kışın sıfırın altındayken, yazın da 30 derecenin üstündeyken Derinkuyu yeraltı şehrinde her zaman 13 derece.
Bambaşka bir dünya kurulur
Fütüristler, küresel ısınmanın etkisiyle sıcaklıkla mücadele etmekte zorlanan insanların yakın gelecekte yeraltı şehirlerinde yaşamaya başlayacağını öngörüyor. Nitekim, sıcaklık rekorlarının kırıldığı bu yıl, yeraltında yaşama fikri büyük taraftar buldu. Çin’in Chongquing şehrinde de halkın sıcaktan korunması için vaktiyle hava saldırılarına karşı inşa edilen sığınaklar kullanıma açıldı. Uzmanlar, sadece sıcaktan değil, 176 bin yıl önceki buzul çağında da mağaralara sığınıldığını hatırlatıyor.