ISPARTA - Teşvik alamamaktan şikayet eden Ispartalı işadamları, komşu illere milyon dolarlık yatırım yaparak yüzlerce kişiye istihdam sağlıyor. Isparta'da ısı sistemleri üzerine üretim yapan bir firma teşvik alan Afyonkarahisar'a milyon dolarlık yatırım yaptı. Fabrikada 100'den fazla işçi çalışıyor.
Hükümet iller arasındaki kalkınmışlık farkını en aza indirmek ve istihdamı arttırmak için 5350 ve 5084 olmak üzere 2004 ve 2005 yılında Yatırım ve İstihdamı Teşvik Yasası çıkartmıştı. Isparta yasa kapsamı dışında tutulurken, komşusu Afyonkarahisar yasaya dahil edildi. Teşvikten yararlandırılmayan Isparta'da bu durum başta sivil toplum örgütleri olmak üzere işadamlarının da tepkisine neden oluyor. Siyaset sahnesinde yıllardır söz sahibi olan Isparta, bunun meyvelerini kamu yatırımlarında alsa da, sanayi yatırımlarında istenen gelişme bir türlü sağlanamadı. Bu yüzden de şehir, yerli yatırımcısını dahi başka illere kaptırır hale geldi. Ispartalı işadamları teşvikle vergi, sigorta ve enerji maliyetlerinde yüzde 50'ye varan oranlarda indirimle birlikte ücretsiz arsa avantajı sağlanan komşu illere yatırım yapmayı tercih ediyor.
Bu teşviklerden yararlanarak yatırım yapanlardan biriside ısı sistemleri sektörünün önde gelen firmalarından Ünmak Isıtma Sistemleri. Firmanın Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ünlüsoy, 10 yıl önce Isparta'da üretime başladıklarını belirterek, teşvik kapsamına alınan Afyonkarahisar'a 6 milyon Euro'luk yatırımda bulunduklarını ve 100 kişiye istihdam sağladıklarını söyledi. Ünlüsoy, enerji, sigorta ve vergilerden ciddi avantajlar sağlandığını belirterek, "Yasanın bize sağladığı enerji bedelindeki indirimle beş yıl içerisinde arsa ve bina maliyetini karşılıyoruz. Bununla birlikte bir işçinin giderlerinden normalinden 200 YTL daha avantajımız var. Bu ikinci yatırımımızı da Isparta'ya yapmak isterdik. Ancak, Isparta'ya teşvik verilmemesi bizleri bu arayışa yönlendirdi." dedi.
Isparta Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı (İTSO) Hasan Hüseyin Kaçıkoç, Isparta'nın teşvik kanunu kriterleri gereği kapsam içine alınmadığını ifade ederek, "Teşvik sadece geri kalmışlığı gideren bir araç olarak görülmemelidir. Teşvik geri kalmışlıkla birlikte mevcut potansiyeli değerlendiren bir biçimde tasarlandığı zaman sürdürülebilir bir büyümeye yol açabilir. Bu nedenledir ki Isparta ekonomisinin mevcut potansiyellerini harekete geçirecek rekabetçi sektörlerin uygun desteklerle birleştirilmesi geri kalmışlık sorununu çözeceği gibi ilin kendi kendini besleyen bir rotada gelişmesi sağlayabilecektir." diye konuştu.
Isparta Ticaret Borsası Başkanı Murat Dolmacı ise bir süre önce yaptığı açıklamada bu durumun sorumlusunun siyasi irade olduğunu ifade ederek, "Teşvikli iller dururken kimsenin gelip Isparta'ya yatırım yapmasını beklemeyelim." söyleriyle tepkisini ortaya koymuştu.
Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi (SDÜ) İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Murat Dulupçu Isparta'nın neden teşvik kapsamına alınması gerektiği konusunda bir araştırma yaptı. Dulupçu, "Isparta'da elma, kiraz ve gül gibi geleneksel tarım üretiminin yerel istihdamda önemli bir paya sahiptir. İstihdam yapısında söz konusu sektörün ağırlığı artırmakta, bu çerçevede tarım sektörü ekonomik belirleyiciliğini sürdürmektedir." dedi. Doç. Dr. Dulupçu, Isparta'nın diğer illerle karşılaştırıldığında milli gelirden aldığı pay açısından Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) 2000 verilerine göre 40. sırada yer aldığını hatırlatarak, "2004 yılı verilerine göre Isparta'nın milli gelirdeki payı yüzde 0,5 ve Burdur'un yüzde 0,3 olmasına karşın; Isparta'da fert başına gelir 1.510 dolar ile Antalya ve Burdur'un gerisinde bulunmaktadır. Ancak Isparta yasa kapsamına dahi edilmemektedir." diye konuştu.