Özkan Altıntaş-Türkiye Turizm
İSTANBUL- ISAD, havayolları ve internet üzerinden bilet satışında yaşanan servis bedeli kaosunu Sanayi ve Ticaret Bakanı Zafer Çağlayan’a mektupla taşıdı. TÜRSAB’ın yasaya rağmen 2500’ü aşkın acenteyi zor durumda bırakan servis bedellerini tespit için harekete geçmemesi üzerine bakanlığa başvuran ISAD, internet ve call centerler aracılığıyla yapılan satışlardaki haksız rekabete son verilmesini talep etti.
Yabancı havayollarının servis bedellerini sıfırlamak için THY’nın Nisan ayında alacağı kararı beklediklerini belirten İSAD, “Yabancı havayollarından Alitalia ortamı boş gördü ve bedeli sıfırladığını bildirdi. Diğerleri servis bedellerini 2009 yılında sıfırlayarak acentelerin çökmesine yol açacaklar” dedi
TÜRSAB’ın 4822 sayılı yasa ile değişik 4077 sayılı Tüketici Koruma Kanunu’nun 12.maddesine göre meslek örgütü olarak servis bedelini tespit ederek onay için Sanayi ve Ticaret Bakanlığına bildirmesi gerekiyor. Yasal toptancılık sistemine geçmeyen bir ülkede bu şekilde servis bedeli tespiti zorunlu görülüyor.
TÜRSAB’IN KİME GAREZİ VAR
ISAD’ın yaptığı başvurulara rağmen TÜRSAB yasanın emrettiği bu görevi yerine getirmediğini belirten İSAD Başkanı Selma Yılmaz, “Servis bedellerinin aşağıda olması halinde yaklaşık 2500 acente, yukarıda olması halinde ise tüketiciler zarar görüyor, Bu durumda acaba TÜRSAB’ın kime garezi var? TÜRSAB yasal servis bedeli hakkını kullanmazsa THY kalkıp bu bedeli İTO toplantısında söylediği gibi Nisan ayında sıfırlar, yabancı havayolları da 2009’da sıfırlamayı planlıyor. Hepsi THY’nı bekliyor. Türk seyahat acentelerini çökmesi demektir. 5 YTL fark için 3 acente gezen müşteri gelip benden alır mı?"
Ancak aradan geçen süre içinde TÜRSAB cephesinden ses seda çıkmayınca bu kez ISAD olarak Başkan Selma Yılmaz ve 2. Başkan Can Öroğlu, Sanayi ve Ticaret Bakanı Zafer Çağlayan’a bir mektup yazarak olaya el koymalarını ve yaşanan kaosa son vermeleri istediler.
TÜRSAB ACENTELERİ UNUTTU MU?
Bilindiği gibi daha önce İSAD- IATA Seyahat Acenteleri Derneği Başkanı Selma Yılmaz, TÜRSAB Genel Kurulu'na katılan acentelerin yeterli imzalarıyla divana sunulan , “oybirliği” ile onaylanan önergenin tutanaklara “tavsiye” şeklinde geçirilmesi üzerine Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı’na başvurmuştu.
Selma Yılmaz, kongreden bu yana TÜRSAB'ın onaylanan öneri hakkında hiçbir harekette bulunmamasının şüphesini arttırdığını ve yaptığı araştırma sonucu 'skandal' denilecek olayı öğrendiğini söylemişti. Ancak acentelerle bankalar ve uçak şirketleri arasında bilet satış komisyonlarındaki haksız rekabetin sürdüğünü belirten Selma Yılmaz, TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy’un bu konuda sessiz kalması üzerine Turizm Haberleri sitesindeki köşesinde “Bankaların Başkanı” şeklinde bir yazıyı kaleme alarak Ulusoy’u, bankaların, uçak şirketlerinin değil, acentelerin lehine çalışmak üzere göreve davet etmişti.
TÜRSAB NEDEN MEKTUP YAZDI, HÜKÜMETLE ARASI AÇIK MI?
TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy’un Kültür ve Turizm Bakanı’na yazdığı KDV mektubuna şaşırdığını belirten İSAD Başkanı Selma Yılmaz şöyle konuştu: “TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy , bakanla birlikte Mersin’deydi. Elinde mektup geziyordu. Bakana neden veremedi? Acaba bakanın yanına yanaşamıyor mu? Sanırız söylenildiği gibi hükümet katında artık gücünü kaybetti. Koskoca TÜRSAB’ın yaptırım gücünün kavga-dövüş, menfaat ortamında yok edilmesi tüm acenteler adına üzücüdür. TÜRSAB’ın tek tutunacak dalı medya kaldı . Mektubu medyada yayınlattı. Medyayı kullanarak yukarılara baskı yapmak istiyor. Görüldüğü gibi TÜRSAB’ın gücü yok. Genel Kurul’da kabul edilen önergeyi bile hangi anlayışla yasaya karşı gelerek hayata geçiremiyor bilemiyoruz. Biz yasal başvurularımızı yaparak göreve davet ettiğimiz TÜRSAB’ın artık acentelerin menfaatleri için çalışmasını sağlamaya uğraşıyoruz. Önce önergeydi, şimdi servis bedeli var. Ortada ise mağdur durumda 2500’e yakın acente ver. TÜRSAB’ın acenteleri temsil ettiğini hazırlaması lazım.”
ISAD'IN BAKANLIĞA GÖNDERDİĞİ MEKTUP
ISAD Başkan Selma Yılmaz ve 2. Başkan Can Öroğlu’nun Sanayi ve Ticaret Bakanı Zafer Çağlayan’a yazdıkları mektup şöyle:
10.01.2008
Sn. Zafer ÇAĞLAYAN
T.C. SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI
ANKARA
Sayın Bakanımız,
Sadece IATA ya bağlı seyahat acentelerinin üye olduğu derneğimiz, şu andaki mevcut ticaretimizdeki sorunlarımızı tarafınıza arz etmek istemektedir.
Üyelerimiz IATA havayollarının uçak biletlerini satmaktadırlar. Bu Havayollarının bayisidirler. Bayi olabilmek için en az 300.000 USD dış hat 100.000 USD iç hat teminat mektubu vermişlerdir. Konu ile ilgili sertifikalı personel ve eğitim gibi şartları da yerine getirmişlerdir. Fakat havayolları ana bayii, bayi ilişkisini göz önüne almamaktadırlar. Bu yüzden üyelerimiz çok zor durumda kalıyor.
Sorunlarımız;
A) Havayolları yasal komisyonları sıfırlamıştır ve acentelerin yolculardan servis bedeli almalarını tavsiye etmişlerdir. Kendileri kendi internet sitelerinden çok düşük veya sıfır servis bedeli almaktadırlar. Bu durumda bizler işletmelerimizi ayakta tutacak (Tek gelirimiz olan) bedeli alırken, ana bayi düşük bedelle uçak bedeli satarsa, bizler nasıl bayi ilişkisi içerisinde olacağız ve bilet satacağız. T.C. Ticaret Kanunlarında bedelsiz çalıştırma olmadığına göre, bu bayi ilişkisini bozmaktadırlar.
British Airways biletleri için 35 EUR servis bedeli almalarını acentelerine tavsiye edildiği, halde kendisi internet sitesinden 15 EUR almaktadır.
KLM, Delta, Air France, Alitalia, internet sitelerinde uçak biletleri sıfır servis bedeli ile satılmaktadır. Milli havayolumuz Türk Hava Yolları da nisan ayından sonra kendi internet sitesi ve call center larında servis bedelini düşüreceğini veya sıfırlayacağını İTO da beyan etmiştir. Bizden bilet alan tüketici bileti pahalıya almış olmaktadır.
Bu durum hava yollarının “hakim durumunu” kötüye kullanarak , haksız rekabet yapmalarına sebep olmaktadır. Bu durumda bizler ne yapacağız?
B) Havayolları; Avrupa ve A.B.D de bazı ülkelerde servis bedeli veya sıfır komisyon uygulamasına geçmiştir. Fakat toptancı veya tekelci acentelere özel fiyat vermişlerdir. Birkaç tane büyük toptancı acente , onların alt acenteleri şeklindedir. Böylece özel fiyat aldıkları için kendi internet sitelerinde ve call centerlerinde havayolunun düşük fiyatla bilet satması oralardaki acentelere zarar vermemektedir. Fakat ülkemizde satışlar bayii olan acenteler vasıtası ile olmaktadır. Bayilerimizi koruyan yasalar yetersizdir. Rekabet yasamız da, haksız rekabeti önlememektedir. Aksine piyasanın tamamen serbest olmasını öngörmektedir. Ülkemizde tur operatörü ve toptancı acente yapılanması yoktur, olması da istenmemiştir. Yeni 1618 sayılı seyahat acenteleri kanununa da konmamıştır. Havayolları illegal olarak toptancı acenteler yaratarak onlara muhatap olup, diğer acentelerin yok olmasını istemektedirler. Bu durumda mevcut acentelerin kapanmaktan başka geleceği yoktur.
Bu yüzden toptancılık ve tekelciliğin yasalarımızda ve Sayın Bakanlığınızda koşullarının, sınırların belirlenmesi gerekmektedir.
Aynı şekilde Türk Hava Yolları, yasal komisyonlarımızı sıfırladıktan sonra, büyük acentelerle ekstra komisyon anlaşması yapma hazırlığındadır. Bu ekstra komisyonu veya toptancı fiyatını alan acente de pazarı bozmaktadır.
Bunlara karşı küçük ve orta ölçek işletmelerin korunması ve yok olmasının önüne geçilmelidir.
C) Türk Hava Yolları kendi büroları ve internet sitelerinden servis bedelini DU kodu ile gösterirken acentelerimize tavsiye edilen servis bedeli şeklinde gösterilmesini zorunlu kılmıştır. Bu durum acenteler ile müşteriler arasında anlaşmazlık ,pazarlık, güvensizlik ve haksız rekabet yaratmaktadır. Türk Hava Yolları kredi kartı sisteminden acente komisyonunun tahsil edilmesini yasaklamıştır. Bu yüzden müşterilerimizin kredi kartlarından ödeme alırken, tahsilat bedeli ayrı servis bedeli ayrı olarak tahsilat yapmaktayız. Bu da ticaretimize güvensizlik , fazla kırtasiyecilik ve banka maliyetlerinin artması olarak bize yansımıştır.
D) Her havayolu ayrı servis bedeli uygulamaktadır. Havayolları biletlerinde bir kaos hakimdir. Bilinçsiz tüketici yüksek bedel öderken, bilinçli tüketici de acentenin gelirinin sadece bu bedel olduğunu anlamak istemeden düşük bedelde ısrar etmektedir.
Sayın Bakanlığınızın, havayollarının call center, internet sitesi ve seyahat acentelerinde uygulayacağı acentelerimizin hayatını sürdürebilmesine imkan tanıyacak bir servis bedeli tespit etmesi ve bu bedelin düşürülmeden uygulanmasını zorunlu kılması tüketicilerimizin korunması, çeşitli hizmet bedellerinin yarattığı kaostan kurtarmak ve acentelerimizin kapanmaması için çok önemli ve hayati zorunluluk teşkil etmektedir.
Sektörel sorunlarımıza çözüm bulabileceğinizi ve konularımızla ilgileneceğinize inanmaktayız.
Tarafınıza arz ederiz.
Saygılarımızla,
ISAD IATA SEYAHAT ACENTELERİ DERNEĞİ
Selma YILMAZ l. Başkan
Can ÖROĞLU ll.Başkan
Selma YILMAZ : 0(212) 249 44 30
0(532) 243 77 98
Can ÖROĞLU : 0(212) 231 26 80
0(532) 351 35 68