ABDURAHMAN BÜYÜKKESKİN
ANTALYA- Anadolu el sanatının özgün tasarımları ile günümüza kadar gelmesinde büyük payı olan ünlü ressam Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun Kanadalı gelini Hughette Eyüpoğlu 'yazmacılığı’ yaşatmak için 8 yıl önce Manavgat’ta açtığı kurs turizme yazmacılar kazandırdı.
Kursta yazmacılığı öğrenen Keziban Cansız, ''Öğrendiğim yazmaları turistlere satarak aile bütçeme katkı sağlıyorum. Aynı zamanda Anadolu kadının başından eksik etmediği desenleri yerelden evrensele taşıyoruz. Hughette Hanım'a teşekkür borçluyuz.''dedi.
SANATSEVERLER BULUŞTU
Anadolu kadının 'alyazma’ olarak başına bağladığı yazmayı oluşturan kalıplarla motifleri koruyan Hughette Eyüpoğlu, yanına aldığı sanatseverler Danca Mobilya Fabrikası Müdürü Ali Yusuf Babacan, Danca Yönetim Kurulu Direktörü Hugo Van Der Hoek, Danca Satış Müdürü Wilmer Verduin, İşletme Yöneticisi Nükhet Taşman ile yazmacılığı gelecek nesillee aktarmak için birlikte çalışıyorlar.
200 ESERDEN 100'ÜNÜ GÖRÜCÜYE ÇıKARDı
Danca'nın Manavgat'taki bin 300 metrekarelik yeni mağazasında düzenlenen şenliğe katılan ‘yazma’ ustası Hughette Eyüpoğlu, son 25 yıl içinde bez, pamuk, dokuma ve astara uyguladığı 200 eserden 100'ünü görücüye çıkardı.
16.yüzyıldan beri Anadolu’da yaygın olan yazmacılığa sahip çıkan Tokat ilinin
türünün en güzel örneklerini ortaya çıkardığını belirten Hughette Eyüpoğlu,”Eyüboğlu ailesi olarak geleneksel el sanatlarını usta, kalfa, çırak ilişkisi içinde yaşatmaya çalışıyoruz” dedi.
EŞİNDEN ÖĞRENDİ
Yazmacılığı 51 yıl önce evlendiği Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun oğlu merhum eşi Mehmet Eyüpoğlu'dan öğrendiğini anlatan Kanadalı gelin Eyüpoğlu, Manavgat'ta 5 gün süren etkinlikte yazma yapımını öğreterek geleneksel el sanatlarını yaşatmaya çalışacaklarını belirtti.
Asıl mesleğin doktorluk olan Hughette Eyüpoğlu, 45 yıldır Türkiye'de yaşadığını belirterek şunları anlattı:
“Bedri Rahmi'nin başlattığı yazmacılık sanatını Çorum İskilip'te açtığımız sanat atölyesinde devam ettiriyorum. Eyüpoğlu ailesi yazmacılı 3 nesildir devam ettiriyor. Anadolu'da yazmacılığın en yaygın yapıldığı Tokat bile seri baskıya yenik düştü. Eyüpoğlu motiflerinin en önemli özelliği özel bir yöntemle kalıplara çıkartılmasıdır. Pamuğun yetiştiği başta Adana olmak üzere her yerde yazmacılığın yaygınlaşmasını istiyoruz. "
Kanadalı gelin Eyüpoğlu, bugüne kadar en uzun sürede yaptıkları yazmanın ana motifli baskı olduğunu söyledi. Eyüpoğlu, yazmacılığı öğrenmeye gelen kursiyerlere yaptığı yazmaları göstererek içeriği hakkında bilgilendirme yaptı. Eyüpoğlu, Bedri Rahmi Eyüpoğlu'nun kendi has teknikle yaptığı 200 yazma eserinin bulunduğunu sözlerine ekledi.
YAZMAYA EYÜBOĞLU DOKUNUŞU
1950’de ünlü ressam Bedri Rahmi Eyüboğlu, motiflerinin her eve girmesini sağlamak için daha yaygın ve ucuz bir yöntem ararken bu el sanatını sanat boyutuna taşıdı. 25 kadar motifden kalıp hazırlattı, geleneksel yöntemlerle bastı ve fırçayla boyadı. 1977’de oğlu Mehmet, kalıp malzemesi olarak köpük kullanarak gerek boyut gerek fiyat konusunda bu sanata büyük bir rahatlık getirdi.
YAZMACILIK
İnsanoğlunun bir örtünme aracı olarak kullandığı giyim eşyaları, medeniyetle birlikte estetik duygularla yapılmaya başlandı ve sanatsal bir nitelik kazandı. Bu tür sanatlardan biri yazmacılıktır. Yazma; oyulmuş ahşap kalıplar kullanarak çeşitli boyalarla, genellikle pamuklu bazen de ipek kumaşlar üzerine elle çizilip resmedilerek veya basılarak yapılan bir kumaş süsleme sanatıdır.
Bu el sanatının örnekleri çoğunlukla kadınların baş bağlamada kullandıkları baş örtülerinde görülür. Ayrıca bohça, sofra örtüsü, yorgan yüzü olarak da kullanılır.
Yazmalar, kalem işi ve baskı işi olarak iki türde yapılır. Kalem işi yazma fırça ile kumaş boyandığı için daha çok resim sanatına yakındır ve örnekleri çok azdır. Baskı işi yazmalar üretime elverişlidir, örnekleri çoğaltılabilir. Bunun için yazmacılık denilince baskı işi yazma akla gelir.
IHLAMUR AĞACI KULLANILIR
Baskı işi yazmaları sulak yerde yetişmiş ıhlamur ağacından yapılmış ağaç kalıplar kullanılarak yapılır. Ihlamur ağacı yumuşak, kolay oyulabilir, dayanıklı, iyi zamk tutan bir ağaç cinsi olduğu için kalıp hazırlamaya çok uygundur. Bu ağaç üzerine desen sabit kalemle çizilir ve küçük “nakış bul” adı verilen bir bıçakla oyularak desen ortaya çıkarılır. Kaç desen ve renk kullanılacaksa o kadar kalıp hazırlanır.
DANCA MOBİLYA HAKKINDA
1997 yılında Hollanda’da kurulan Danca Mobilya’nın üretimi 2001 yılında Bursa’daki fabrikasına taşındı. 2001’den bu yana tüm üretimini Avrupa ülkelerine ihraç eden Danca Mobilya, 2011 yılı itibariyle Türkiye ve Ortadoğu’da da bayiliklerini oluşturmaya başladı. Danca Mobilya ürünleri Suudi Arabistan, Hollanda, Almanya, Fransa, Belçika, Azerbeycan ve Avusturya’da satılmaktadır. Avrupa’da toplam 120 satış noktası olan Danca Mobilya’nın, Türkiye’de ise, Antalya, Alanya, Ankara Bursa, Eskişehir, İstanbul ve İzmir’de olmak üzere toplam 10 noktada satışı yapılıyor.