ERFELEK- Sinop’un Erfelek ilçesinde yetişen “kuzu kestanesi”ne her geçen gün yurtiçi ve yurtdışından talep artıyor. Tamamen orman ürünü olan ve Sinop’un Erfelek ilçesinde yetişen “kuzu kestanesi” pazarda yerini aldı. Kilosu 5 ila 12 TL arasında değişen kestane vatandaşlar tarafından büyük ilgi görüyor. Esnaf Erfelek kestanesinin kabuğunun ince olduğunu ve lezzet bakımından diğer yörelerden çok farklı olduğunu dile getirdi.
KAÇAK KESTANEYE ERFELEK KESTANESİ DENİLİYOR
Erfelekliler, “Kuzu kestanesi damak tadı ile insanlara hoş gelen doğal bir ürün. Zaman zaman batı Karadeniz’den ya da Ege Bölgesi’nden buraya simsarlar Kaçak kestane getiriyorlar ve Erfelek kestanesi adı altında pazarlama yapıyorlar. Bu bizim kestanemizin dış piyasada kalitesini ister istemez düşürüyor. Biz Erfelek Belediyesi olarak bunlara fırsat vermiyoruz. Kestane bilindiği gibi orman ürünü, orman ağacı. Orman ve Su İşleri Bakanlığı gerçekten 4-5 yıldan beri kestane hastalıkları konusunda büyük bir çalışma yaptı yöremizde” dedi.
“KESTANE BALI İLE ZİNDE KALINIYOR”
Konuşmasının sonunda kestane balından da söz eden Erfelek Belediye Başkanı “Kestane balı ile zinde kalınıyor. Yöremizin kestane balı gerçekten çok kuvvetli, özellikle akciğer hastalarına, dolaşım sistemi bozukluklarında, sindirim sistemi rahatsızlığı olanlarda gerçekten antibiyotik etkisi yapmaktadır herkese tavsiye ediyorum” diye konuştu.
KESTANE HAKKINDA BİLGİLER
Zengin çeşnili ve nişasta temelli olan kestane, kuzey yarım kürenin soğuk dönemlerinde popüler gıdalardan biri olarak raflarda yerini alır. Kestane doğal yollardan Çin, Japonya, Avrupa ve Kuzey Amerika’da yetişir. Botanik olarak kayıngiller familyasına ait olup bilimsel ismi Castanea sativa olarak geçer.
Kestane ağaçları genellikle çok büyük olup, bünyesinde hem erkek hem de dişi çiçekleri barındırır. Dişi çiçekler tozlandıktan sonra, 2-3 yenilebilir kestaneyi barındıracak dikenli bir kabuk veya burum haline dönüşür. Kabuğun içinde bulunan her bir kestane de koyu kahverengi ve pürüzsüz yapılı ayrı bir kabuğa sahiptir. Boyutları değişkenlik göstermekle birlikte ortalama 3 santimetre civarında olup ağırlıklar da yaklaşık 10 gramdır. Kahverengi kabuğun içindeki yenilebilir meyve kısmı kremsi beyaz renginde, hafif şekerli ve nişastalı’dır.
Avrupa’da Castanea sativa, Kuzey Amerika’da C. Dentana, Çin’de C. Mollissima ve Jaopnya’da C. crenata olmak üzere genel olarak dünyada dört temel cinsi yetiştirilmektedir. Dünya üzerindeki kestane üretiminin büyük bir kısmı Çin’de gerçekleştirilmektedir. Avrupa’da yetiştirilen kestanelerin de en büyük ithalatçısı Amerika’dır.
BURSA'YA AYDIN İLİNDEN GÖNDERİLİR
Kestane ülkemizde en çok Aydın ilinde yetiştirilmektedir ve buradan hasat edilen kestaneler iç ve dış pazarda tüketilir. Ayrıca özellikle Aydın ilinden ihraç edilen kestaneler çok kaliteli olup; Bursa ilimizde Kestane Şekeri adıyla bilinen bir tatlı çeşidi olarak da imal edilmektedir. Bazı çörek, kek ve pasta çeşitlerinde de kullanılmaktadır.
Tohumlar(kestane meyvesi), ateşte közlenmiş, haşlanmış veya suda kaynatılmış olarak tüketilir. Çoğunlukla 'kestane kebap' olarak adlandırılan ilkinde, kestane tohumları (kestane meyvesi) üst kısımları hafifçe çizildikten sonra, 200-220 °C ısıda 10-15 dakika süreyle fırına verilerek hazırlanır ya da kömürlü sobaların üzerinde de közlenir.
KESTANENIN SAĞLıK AÇıSıNDAN FAYDALARı
Kestane, diğer çekirdek veya kuru yemişlere nispeten daha düşük kaloridirler ve yağ içerikleri daha düşüktür. Bunun yanında sağlık açısından faydalı olan mineral, vitamin ve fito-besinler bakımından çok zengindir.
Diğer kuru yemişlerle karşılaştırıldığında, başlıca yapı taşı kalori, protein ve yağca zengin olan nişastadır. Besin bileşenleri, patates ve mısır gibi diğer nişasta temelli gıdalarınkine benzemektedir. Bununla birlikte, iyi bir mineral, vitamin ve kaliteli protein kaynağıdır. 100 gramında ortalama 8.1 gram diyet lifi bulunur ve bu açıdan bakıldığında iyi bir lif kaynağı olarak değerlendirilebilir. Diyet lifi bağırsakların aşırı kolesterol absorbsiyonunu engelleyerek kandaki kolesterol seviyesinin kontrolüne katkıda bulunur.
100 GRAM KESTANEDE 43 MILIGRAM C VITAMINI
Kestane, belirgin besin profili nedeni ile diğer kuru yemişlere göre ayrı bir yerde tutulabilir. C vitamini bakımından oldukça zengindir. 100 gram kestanede 43 miligram C vitamini bulunmaktadır. C vitamini, diş, iskelet yapısı ve kan damarlarının oluşumunda temel yapıtaşıdır. Aynı zamanda kuvvetli antioksidan özelliği nedeni ile serbest radikallere karşı iyi bir koruma sağlamaktadır.
Bununla birlikte kestane, yeşil yapraklı sebzeler gibi folik asit açısından da zengindir ve bu özelliği açısından kuru yemişlerde tektir. 100 gram kestane ortalama 62 mikrogram folik asit içermektedir. Folik asit kırmızı kan hücrelerinin oluşumu için gereklidir. Folik asit açısından zengin gıdaların hamilelik öncesi ve hamileliğin ilk dönemlerinde tüketilmesi, fetüsün korunması bakımından önemlidir.
MİNERAL KAYNAĞI
Oleik asit (18:1) ve palmitoleik (16:1) asit gibi tekli doymamış yağ asitleri açısından zengindir. Yapılan çalışmalara göre tekli doymamış yağ asitleri kandaki kötü kolestrolün (LDL) azalıp, iyi kolestrolün (HDL) artmasına katkıda bulunmaktadır.
Kestane, demir, kalsiyum, magnezyum, mangan, fosfor ve çinko bakımından çok zengin olmakla beraber muazzam bir potasyum kaynağıdır (518 mg/10kg). Potasyum, sodyumun tansiyon arttırıcı etkisini dengeleyici rol oynar. Kan basıncını ve kalp atış hızını düşürür. Demir de özellikle bayanlarda görülen anemi hastalığı için iyidir. Magnezyum ve fosfor ise kemik gelişimi için önemlidir. Ayrıyeten B vitamini bakımından da zengindir. Kestane de fındık ve badem gibi gluten içermez. Bu sebeple gluten içermeyen besinlerin hazırlanmasında kullanılırlar.
YILIN HER AYıNDA SATıLMAZ
Kestane soğuk havada yetiştiği için marketlerde Ekim ile Mart ayları arasında bulunup Aralık ayında zirve yapmaktadır. Asya ve Avrupa’da halen geleneksel metotlarla üretilip hasat edilmektedir.
Marketlerde büyük hacimli olanlar daha yüksek fiyatlarda satışa sunulmaktadır. Diğer kuru yemişlere nazaran daha yüksek nişasta ve daha az yağ içermesine rağmen saklama koşullarının zorluğu nedeni ile diğer yemişler gibi yılın her ayında satışa sunulamamaktadır. Uzun zaman aşırı miktarda hava ve neme maruz kaldığında, diğer kuru yemişlere oranla çok daha kolay çürüme eğilimindedir. Kabuğunun pürüzsüz yapısı nedeni ile bozulduğunu dışarıdan bakarak anlamak güçtür bu nedenle tazeliğini kontrol etmek için muhakkak keserek iç kısmına bakmak gerekir.
Kestane market veya evde kuru yemiş yerine sebze saklama koşullarında bulundurulmalıdır. Bu bağlamda düşük nem sağlayan buzdolaplanrında saklanarak, taze kalma süresi birkaç haftaya uzatılabilir.