Dünyanın “En İyi Turizm Köyleri'nde iki Türk köyü yer aldı

MADRİD- Dünya Turizm Örgütü tarafından İspanya'nın Başkenti Madrid' te Dünyanın en iyi Turizm köyleri listesi açıklandı. Listenin zirvesinde Türkiye'den Nevşehir'in Ürgüp ilçesine bağlı Mustafapaşa köyü ile Sakarya'nın Taraklı Köyü yer aldı.
Turizmi kırsal kalkınma, dönüşüm ve toplum refahı için pozitif bir güç haline getirme hedefiyle 2021 yılında "En İyi Turizm Köyleri Girişimi" başlatan Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü Türkiye'den iki kırsal turizm destinasyonunu ödüle layık gördü. Nevşehir'in Mustafapaşa köyü ile Sakarya'nın Taraklı Köyü İspanya’nın başkenti Madrid'de düzenlenen Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü'nün 24. Genel Kurulu'nda ödül aldı.

Mustafapaşa ile Taraklı 75 ülkenin 175 başvurusu içerisinden ödüle layık görülen destinasyonlar arasına girmeyi başardı. Yarışmada 32 ülkeden, toplam 44 kırsal turizm destinasyonu ayırt edici doğal ve kültürel özellikleri, korunmuş geleneksel yaşam tarzı ile sürdürülebilir ve kapsayıcı kırsal ekonomik faaliyetlere ilişkin kapasiteleri neticesinde bu unvanı taşımaya uygun bulundu.

BMDTÖ 24. Genel Kurulu'nda Türkiye'yi Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Özgül Özkan Yavuz'un başkanlık ettiği heyet temsil etti. Bakan Yardımcısı Yavuz'un heyetinde Ürgüp Kaymakamı Mehmet Maraşlı ile Taraklı Kaymakamı Halis Haciismailoğlu yer aldı. Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütünün düzenlediği 75 ülkenin katıldığı Best Tourism Villages yarışmasında aday gösterilen Ürgüp Mustafapaşa köyü seçildi.
Başarı belgesini Ürgüp Kaymakamı Mehmet Maraşlı, UNWTO Genel Sekreteri Zurab Pololikashvili’nin elinden aldı.
Adaylık Süreci Kültür ve Turizm Bakanlığının değerlendirmeleri neticesinde 2021 yılı için iletilen başvurular arasında bulunan Nevşehir Mustafapaşa ve Sakarya Taraklı destinasyonları bağımsız ve uluslararası bir değerlendirme kurulunun titiz çalışmaları neticesinde söz konusu ödülü almaya hak kazandı. Üye devletler en fazla 15 bin nüfuslu, tarım, ormancılık, hayvancılık ve balıkçılık gibi geleneksel faaliyetlerin yürütüldüğü, geleneksel yaşam tarzını ve değerlerini sürdüren ve bu yönde turizm vizyonuna sahip gelişmekte olan en fazla 3 adet destinasyon ile başvuruda bulundu.

Değerlendirme sürecinde kültürel ve doğal kaynaklar, kültürel kaynakların tanıtımı ve korunması, ekonomik sürdürülebilirlik, sosyal sürdürülebilirlik, çevresel sürdürülebilirlik, turizm potansiyeli ve kalkınma ile değer zinciri entegrasyonu, yönetişim ve turizmin önceliklendirilmesi, altyapı, sağlık ve güvenlik başlıkları dikkate alındı.
Mustafapaşa Köyü Dünya'nın “En İyi Turizm Köyü” Seçildi Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü (UNWTO) Mayıs 2021’de başlattığı program ile turizmin getirdiği imkânları kullanırken; toplumlarını, yerel adetlerini ve kültürel miraslarını da koruyan en iyi turizm köylerini belirledi.

Köyler, dokuz alanı kapsayan bir dizi kritere göre bağımsız bir danışma kurulu tarafından değerlendirildi:

Kültürel ve Doğal Kaynaklar

Kültürel Kaynakların Tanıtılması ve Korunması

Ekonomik Sürdürülebilirlik

Sosyal Sürdürülebilirlik

Çevresel sürdürülebilirlik

Turizm Potansiyeli ve Gelişimi ve -Değer Zinciri Entegrasyonu

Turizmin Yönetişimi ve Önceliklendirilmesi

Altyapı ve erişim, ulaşım

Sağlık, Güvenlik ve Emniyet

Değerlendirilen tüm köylerin sadece 44 tanesi 100 üzerinden toplam 80 veya daha fazla puan aldı.

Turizmi kırsal kalkınma/katılım/paylaşım ve dahil olmanın itici gücü olarak görmek:

UNWTO Genel Sekreteri Zurab Pololikashvili, “eğer turizmin sağladığı faydalar bölge genelinde daha adil bir şekilde dağıtılması teşvik edilir ve bu sayede yerel toplulukları güçlendirilirse turizm sosyal uyum ve dahil olmanın itici gücü olabilir” dedi

“Bu girişim, turizmi kalkınmasını ve yaratığı refahı güçlü bir itici güç haline getirmeye kararlı olan köyleri tanır”.

UNWTO 2021 ‘En İyi Turizm Köyleri‘ Listesi:

Bekhovo, Rusya Federasyonu

Bkassine, Lübnan

Bojo, Filipinler

Caspalá, Arjantin

Castelo Rodrigo, Portekiz

Cuetzalan del Progreso, Meksika

Cumaada, Portekiz

Gruyères, İsviçre

Batu Puteh, Malezya

Kaunertal, Avusturya

Le Morne, Mauritius

Lekunberri, İspanya

Mani, Meksika

Misfat Al Abriyeen, Umman

Miyama, Japonya

Mokra Gora, Sırbistan

Morella, İspanya

Mustafapaşa, Türkiye

Nglanggeran, Endonezya

Niseko, Japonya

Nkotsi Köyü, Ruanda

Eski Büyük Liman, Mauritius

Olergesailie, Kenya

Ollantaytambo, Peru

Pano Lefkara, Kıbrıs

Pika, Şili

Pochampally, Hindistan

Puerto Williams, Şili

Radovljica, Slovenya

Rijal Alma'a, Suudi Arabistan Krallığı

Testo Alto, Brezilya

Saas Ücreti, İsviçre

San Cosme y Damián, Paraguay

San Ginesio, İtalya

Sidi Kaouki, Fas

Solčava, Slovenya

Soufli, Yunanistan

Taraklı, Türkiye

Mor Ada, Kore Cumhuriyeti

Ungok Köyü, Kore Cumhuriyeti

Valposchiavo, İsviçre

Wonchi, Etiyopya

Xidi, Çin

Yucun, Çin

Ek olarak, UNWTO ‘Upgrade Programı’na katılan aşağıdaki köylerle birlikte çalışacağını bildirdi:

Ordino, Andora

Kınalık, Azerbaycan

Koprivshtitsa, Bulgaristan

Kaštelir Labinci, Hırvatistan

Agros, Kıbrıs

Fuwa, Mısır

Batı Samos, Yunanistan

Hollókő, Macaristan

Biei, Japonya

Capulálpam de Méndez, Meksika

Godinje, Karadağ

Gornja Lastva, Karadağ

Oukaimeden, Fas

Barangay Tenani, Filipinler

Gasura, Ruanda

Gostilje, Sırbistan

Gorenja Vas, Slovenya

Cantavieja, İspanya

Bo Suak, Tayland

· Ruboni, Uganda

Örgütün hedefi, tüm dünyada, kırsal alanlarda turizmde yenilikçi ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ile uyumlu yaklaşımları benimseyen turizm köylerini belirlemek. UNWTO, "En İyi Turizm Köyleri" programı ile turizmin kırsal kalkınma ve yerel toplumların refahını artırmadaki gücünü vurgulamayı ve turizmin katkısıyla kadınlar, gençler ve dezavantajlı grupların karşı karşıya kaldığı fırsat eşitsizliklerinin giderilmesini teşvik etmeyi hedefliyor.
Turizme odaklanılarak köylerin doğal çevresinin, biyolojik ve kültürel çeşitliliğinin, yerel değerlerinin, yerel yemekler de dahil yaşam şeklinin korunarak ekonomik değere çevrilmesinin mümkün olduğunun altı çiziliyor.

Mustafapaşa "En İyi Turizm Köyü" Kapadokya Üniversitesinin merkezinin de bulunduğu Ürgüp’e bağlı Mustafapaşa Köyü, UNWTO tarafından dünyanın "En İyi Turizm Köyleri"nden biri seçildi.
Eski adı Sinasos olan köy, M.S. 9. yüzyıldan başlayarak, Orta Çağ’a (Bizans), Osmanlı ve erken Cumhuriyet Dönemine tarihlenen 200 civarında tescilli yapısı, yerel kültürü ve gelenekleri ile öne çıkıyor.
Mustafapaşa, Lausanne Mübadelesi öncesi dönemden gayrimüslim ve Müslüman halkın ortak yaşam kültürünü mübadele ile gelen Makedonya göçmenlerinin zenginliği ile harmanlamayı başarabilen benzersiz bir kültürel mozaik görünümünde. Kapadokya Üniversitesi ve Mustafapaşa Türkiye’nin merkezi bir "köy" de bulunan tek yükseköğretim kurumu olan Kapadokya Üniversitesi, 2005 yılında Mustafapaşa’da kuruldu.
Kurulduğu günden bu yana, yapılanmasını ve gelişimini sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda yürüten KÜN, Mustafapaşa’nın kültürel mirasının restorasyon yolu ile korunması, köy içi çevre düzenlemeleri, cephe tasarımları, sokak hayvanlarının korunması, yenilenebilir enerji kullanımı, atık yönetimi programı, su kullanımını ve gıda israfını azaltmaya yönelik programları uyguladı. Ayrıca yerel istihdam yaratma, yaşam boyu öğrenme imkânları, bölgesel eğitim bursları verilmesi, sıcak hava balonculuğunun geliştirilmesi gibi pek çok alanda bölgenin kalkınmasına ve gelişimine yönelik hizmet veriyor.
Mustafapaşa yapılarının, ikamet eden yerel halkla birlikte tarihçelerinin hazırlanması, köydeki yapıların tabelalandırılması ile turizme açılması, Mustafapaşa portalının (mustafapasakapadokya.org) kurulması, Üniversite’nin köyün sürdürülebilir kalkınmasına yönelik çalışmalarından yalnızca bazıları. Dünya Sürdürülebilir Turizm Konseyinin (GSTC) kurumsal üyesi olan Üniversite, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı ile sürdürülebilir turizm alanında çalışmalar yürütmektedir. Mustafapaşa Kültür Varlıklarını Koruyor Mustafapaşa’nın doğal ve kültürel varlıkları "Mustafapaşa Koruma Amaçlı İmar Planı" ile koruma altına alındı.
Köyde yeni yapılanma ve geliştirmeler sınırlandırılmış durumdadır. Köy, Kapadokya Alan Başkanlığı’nın kontrolü altındadır. Başkanlık, peribacası oluşumları, 8 ve 9. yüzyıllardan kalma antik kaya kiliseleri, tarımsal faaliyetleri ve geleneksel yaşamın örnekleri ile Kapadokya Bölgesinin küçük bir "modeli" görünümündeki Mustafapaşa Manastır Vadisinin korunmasına ve turizme kazandırılmasına yönelik bir turizm projesini de yürütmektedir. Kapadokya Turizm Bölgesi Altyapı Hizmet Birliği ve Ahiler Kalkınma Ajansı, köydeki koruma, turizm geliştirme ve altyapı geliştirme projelerine kaynak sağlamaktadır. Mustafapaşa Kültür, Turizm ve Tanıtma Derneği, Mustafapaşa’nın uluslararası ve ulusal platformlarda tanıtılmasına yönelik yerel çalışmaları koordine ederken yerel yaşam ve üretim tarzının sürdürülebilirliğine destek veruyor.