İSTANBUL- Türkiye’nin 1 numaralı bröveye sahip ilk pilotu Fesa Evrensev’in Türkiye semalarında ilk kez uçtuğu 26 Nisan 1912 tarihi bugün tüm dünyada Dünya Pilotlar Günü olarak kutlanıyor. Türk Hava Yolları Blog’da bu kez ilk genel müdürümüz Fesa Evrensev’in hikâyesine ve Dünya Pilotlar Günü’ne yakından baktık.
Dünya Pilotlar Günü her yıl 26 Nisan’da kutlanıyor. Dünyanın dört bir yanındaki milyonlarca yolcuyu güvenle farklı noktalara taşıyan; sevdiklerine kavuşturan, yeni hikâyeler yazılmasına vesile olan pilotlarımızın gününü kutluyor, onlara yürekten teşekkür ediyoruz!
DÜNYA PILOTLAR GÜNÜ 2013 YıLıNA DAYANıYOR.
Dünya Pilotlar Günü tarihi yakın bir zamana uzanıyor. 1878’de dünyaya gelen Türkiye’nin ilk pilotu Fesa Evrensev’in havacılık tarihindeki önemini göz önünde bulunduran Türkiye Havayolu Pilotları Derneği, ilk olarak 2013’te 26 Nisan’ı Pilotlar Günü olarak ilan etti. Bu sırada IFALPA da (The International Federation of Air Line Pilots’ Associations) dünya pilotlarının benimseyeceği, ortak bir özel gün belirlemenin gerekliliğine karar vermişti. Mehmet Fesa Evrensev’in ilk uçuş günü olan 26 Nisan’ı, Evrensev’in Türk havacılık tarihindeki önemli yerinin farkındaydılar. 26 Nisan 2013’ten tam bir yıl sonra, 2014’te, 26 Nisan Dünya Pilotlar Günü olarak kutland
FESA EVRENSEV KIMDIR?
1 numaralı bröveye sahip ilk pilotumuz ve aynı zamanda ilk Türk Hava Yolları Genel Müdürü olan Fesa Evrensev’in kim olduğunu bir kez daha hatırlayalım. Evrensev Fransa’da eğitim almış, yeteneği tartışmasız bir genç pilottu. Buradan 780 numaralı bröve ile mezun olan sertifikalı ilk Türk pilotumuz olan Mehmet Fesa Evrensev, havacılık tarihimizde eşsiz bir yere sahip.
1878′de İstanbul’da Gedikpaşa’da doğan Fesa Evrensev, Galatasaray Lisesi’nde okudu. Daha sonra Harp Okulu’na girdi. 1899 yılında Süvari Teğmeni olarak mezun oldu. Süvari Dairesinde hizmette bulunduğu sırada zamanın meşhur Bekirağa Bölüğünde 97 gün hapis yattı ve Erzincan’a sürgüne gönderildi. 1908 Meşrutiyetinin ilanından sonra tekrar İstanbul’a alındı ve Süvari Bölük Komutanlığı görevine getirildi.
BİRİNCİLİKLE KAZANDI
1911 yılında orduda pilot olmak için eleman arandığı sırada Yüzbaşı olan Fesa Bey, adayların başında yer aldı. Yapılan sınavı birincilikle kazanarak Fransa’ya uçuş eğitimine gönderildi. 1912 yılında yurda döndüğünde Türk Silahlı Kuvvetlerinin 1 no’lu uçuş brövesi kendisine verildi.
8 AY SİBİRYA’DA ESİR HAYATI YAŞADI
Balkan savaşı’nda çeşitli uçuş görevleri ve bu arada filo komutanlığı da yaptı. Birinci Dünya Savaşı başlayınca, Kafkas Cephesine atandı. Fakat Kafkasya’ya giderken Karadeniz’de, Amasra açıklarında Ruslar bulunduğu gemiyi batırdılar. Ve gemide bulunanların tamamını esir aldılar. Beş yıl, Sekiz ay Sibirya’daki esaret hayatından sonra kaçarak, Haziran 1920′de yurda döndü.
KURTULUŞ SAVAŞI’NA KATILDI
Doğu Cephesinde, Büyük Taarruz’dan önce de Batı Cephesinde hizmetler gördü. Savaştan sonra İzmir’deki Hava Okulu’na öğretmen olarak atandı. Kasım 1925′te 47 yaşında ve binbaşı rütbesinde iken kendi arzusu ile emekli oldu.
THY’NİN İLK GENEL MÜDÜRÜYDÜ
1933 yılında; Türkiye’nin ilk pilotu, yine Türkiye’nin ilk hava taşımacılığı teşkilatı olan Hava Yolları Devlet İşletme İdaresi’nin başına müdür olarak getirildi. Bu kuruluş daha sonra Türk Hava Yolları adını alacaktı.
Bu hizmette bir yıla yakın bir zaman kaldıktan sonra, ömrünün kalan yıllarını Türk Hava Kurumu’na verdiği hizmetler ile geçirdi. 9 Nisan 1951′de İstanbul’da vefat etti.
TÜRKIYE’NIN KADıN PILOTLARı
Dünya Pilotlar Günü’nü kutlarken kadın pilotlarımızın altını çizmeden olmaz. Zira Türkiye’nin ilk kadın pilotu Bedriye Tahir Gökmen başta olmak üzere, kadın pilotlarımızın havacılık tarihimizdeki yeri apayrı. 1993 itibarıyla ticari uçuşlarda görev almaya başlayan kadın pilotlarımızın ilki, yine Türk Hava Yolları’nın ilk kadın pilotu ve ilk kaptan pilotu olan Emel Arman’ı da analım. Bugün hâlâ Türk Hava Yolları’nda görevine devam eden Arman, o dönem Airbus 340 tipi uçaklarda 2. pilot koltuğunda oturuyordu. 1997’de Atlas Okyanusu’nu aşarak ABD’nin New York kentine giden ve “okyanusu aşan ilk Türk kadın pilotu” olan Arman’ın ilkleri bu kadarla kalmayacaktı…
Biraz daha yakın bir tarihe gidelim; 29 Mart 2016’da Türk Hava Yolları’nın uzun menzilli bir uçuşunda bu defa ilk kez kokpitte iki kadın kaptan pilot vardı. Emel Arman ve Ferihan Işık, 10 saatte Chicago’dan İstanbul’a uçtular. Bugün pek çok genç kadına pilot olma yolunda ilham vermeye başarıyla devam ediyorlar.
TÜRK HAVA YOLLARı PILOTLARı.
Pilot olmak, gökyüzünü bir nevi mesken edinmek ve pek çok insanı başka dünyalara güvenle taşımak pek çok yetenekli genç insanın hayali. Okurlarımız için bu sorunun en detaylı ve anlaşılır cevabını kaptan pilotumuz Oğuz Yeten, “Nasıl pilot olunur?” başlıklı röportajında anlatıyor. Tüm pilotların ve pilot adaylarının Dünya Pilotlar Gününü kutluyor, bulutların üzerinde bir kariyer diliyoruz!