İSTANBUL- Kapsül Business’ta Nazlı Selin Özkan’ın hazırladığı “GSM operatörlerinin deprem karnesi” başlıklı yazıda “Bölgedeki baz istasyonlarının neredeyse yüzde 30’u devre dışı kaldı ve fiber hatlar koptu” denildi.
Nazlı Selin Özkan’ın yazısı şöyle: 6 Şubat depremlerinden sonra, özellikle arama-kurtarma çalışmaları için en kritik olan ilk 72 saatte bölgede çok yaygın iletişim problemleri yaşandı. Bölgede toplam 11.5 milyon mobil abonesi bulunan Turkcell, Türk Telekom ve Vodafone iletişim problemlerini yeterince hızla gideremedi. Deprem sonrasında bölgedeki baz istasyonlarının neredeyse yüzde 30’u devre dışı kaldı ve fiber hatlar koptu.
Afet ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri yönetmeliğinde afet bölgesindeki iletişimin ‘ivedilikle’ onarılmasının sorumluluğunun operatörlerde olduğu belirtilmesine rağmen depremden günler sonra bölgede yoğun iletişim problemleri yaşanmaya devam etti.
Operatörler yaptıkları açıklamalarda gerekçe olarak bölgedeki elektrik problemlerini ve bazı baz istasyonlarının yıkılmasını gösterdi. Turkcell, Türk Telekom ve Vodafone’un üyesi olduğu Mobil Telekomünikasyon Operatörleri Derneği, yaptığı açıklamada bölgedeki 8 bin 900 baz istasyonundan 2 bin 451’inin devre dışı kaldığını, bölgeye 3 bin 485 adet jeneratör ve 190 mobil baz istasyonu sevk edildiğini belirtti. Yapılan açıklamalar ve bölgede günler boyunca devam eden iletişim problemleri, operatörlerin olası bir afet durumunda karşılaşılabilecek olumsuzluklara yeterince hazırlıklı olmadığını gösterdi.
BBC Türkçe’ye konuşan Bilişim ve Telekomünikasyon Uzmanı Füsun Sarp Nebil, bölgedeki iletişim problemlerinin Türkiye’deki telekomünikasyon altyapısının tedarikinin tekelleşmesinden kaynaklandığını belirtiyor. Nebil, 2005 yılında Türkiye’de altyapının imtiyazının 2026 yılına kadar Türk Telekom’a verildiğini ve deprem bölgesinde sadece Türk Telekom’un şebekesinin bulunduğunu söylüyor. Nebil aynı zamanda Türkiye’nin büyük bölümünde hâlâ 3G ve 2G kullanıldığını, 4G’nin ülkenin sadece yüzde 15’inde hizmette olduğunu belirtiyor.
Bütün bunlar göz önünde bulundurulduğunda böylesine kritik bir durumda bu derece derin bir iletişim krizinin nasıl yaşandığı ortaya çıkıyor. Devletin telekomünikasyon altyapılarının kurulmasında rekabete izin vermemesi, operatörlerin bölgeyi kârlı görmedikleri için yeterince yatırım yapmaması ve olası bir afet durumunda sorumluluğun kendilerinde olmasına rağmen bölgede yeterince mobil baz istasyonlarının bulunmaması deprem sonrasında günlerce devam eden iletişim problemlerine yol açtı. İlaveten, Turkcell’in 2018’de tanıttığı ve afetlerde iletişim desteği sunmak için tasarladığı drone baz istasyonu servisi Dronecell ortalıkta gözükmedi ve Dronecell’in internet sayfası devre dışı bırakıldı. Bütün bunlar, GSM operatörlerinin gelecekte yaşanacak benzer afetler için ne derece hazırlıklı olduğunu sorgulattı.
Kapsül Business yorum icin Vodafone, Türk Telekom ve Turkcell’e ulaştı. Bültenin yayınlanma tarihine kadar yetkililerden geri dönüş alınamadı.
bir doz teknoloji / Babak Habibi / Unsplash
Samsung, akıllı telefonlar için uydu tabanlı iletişim sağlayacak olan çözümünü tanıttı. Hücresel ağ bağlantısının olmadığı yerlerde, 5G karasal olmayan ağlar (NTN) modemi aracılığıyla uydularla iletişim kuracak olan yeni teknoloji Exynos çipine entegre edilecek.
Çin merkezli teknoloji markası Huawei elektrikli araçlar için akıllı araba ekosistemleri ve başka teknolojik çözümler geliştirecek. Şirket, ABD yaptırımları nedeniyle akıllı telefon operasyonlarını küçülterek farklı pazarlar için üretim yapmayı hedefliyor.
Kullanıcılarına dair veriler paylaşan Snapchat, aylık aktif kullanıcı sayısının 750 milyondan fazla, günlük aktif kullanıcı sayısının ise 375 milyona ulaştığını duyurdu. Platform, 20’den fazla ülkede 13-34 yaş arası kullanıcıların yüzde 75’ine ulaştığını öne sürüyor. Uygulama içinde günde 5 milyardan fazla ‘snap’ atılıyor.
Pakistan, ‘din dışı içerikleri kaldırmadığı’ gerekçesiyle üç günlüğüne Wikipedia’ya erişimi yasakladı. Ülkedeki yatırımcılar ve aktivistler, bu tarz aksiyonların yabancı yatırımcıların ülkeden çekilmesine neden olacağından endişeli.
ABD’nin telif haklarından sorumlu birimi Copyright Office, Midjourney gibi yapay zekâ programları aracılığıyla yaratılan imgelere telif hakkı vermeyi reddetti. Copyright Office ‘insan ürünü olmayan’ imgelerin telif hakkı koruması altına alınamayacağını belirtti.
Avrupa Komisyonu, çalışanlarının kurumsal cihazlarda ve kurumsal uygulamaları kullandıkları kişisel cihazlarda TikTok kullanmasını yasakladı. Yasağa neden olarak veri güvenliği ve siber güvenlik gösterildi. Komisyon, çalışanlarına TikTok uygulamasını silmeleri için 15 Mart’a kadar zaman tanıdı.
Çin hükümeti, Çin merkezli teknoloji şirketlerinin ChatGPT ve benzeri servisleri platformlarına entegre etmesini yasakladı. Hükümet, ChatGPT ve benzeri servislerin yanlış bilgiler yaydığını ve Çin’in egemenliğine zarar verebileceğini düşünüyor. Bu nedenle, ‘chatbot’ veya diğer yapay zekâ servisleri geliştirmeyi planlayan şirketlerin hükümetten izin alması gerekiyor.
ChatGPT Çin’de hizmet vermiyor fakat Çin merkezli kullanıcılar VPN aracılığıyla erişim sağlıyor.
iş dünyası / New York Post
YouTube CEO’su Susan Wojcicki görevinden ayrılıyor. Dokuz yıldır şirketin 1 numaralı ismi konumundaki Wojcicki, ailesine, sağlığına ve kişisel projelere odaklanabilmek için bu kararı aldığını duyurdu. Wojcicki’nin yerine YouTube’un Chief Product Officer’ı Neal Mohan geçecek.
ABD merkezli lojistik girişimi Spreetail, McCarthy Capital liderliğinde düzenlenen yatırım turunda 208 milyon dolar yatırım aldı. Şirket, yeni yatırımı teknoloji verimliliğini artırmak ve iş ortaklarının büyümesini desteklemek için kullanacak.
2006 yılında Nebraska’da kurulan Spreetail, e-ticaret şirketleri için lojistik ve kanal yönetimi çözümleri hizmeti veriyor.
Koç Holding, Ford ve LG Energy Solution ile Ankara’da bir batarya hücre üretimi tesisi kurmak için bağlayıcı olmayan bir niyet mektubu hazırladı. Tesis, tarafların anlaşması hâlinde 2026 yılında üretime başlayacak. İlk etapta yıllık 25 GW-saat kapasiteye ulaşması planlanan batarya hücre üretim tesisi, 2029 yılına kadar kapasitesini 45 GW saate yükseltecek. Ford Otosan, üretilen batarya hücrelerini yeni nesil Transit araçların üretiminde kullanacak.
Meta, Facebook ve Instagram kullanıcıları için ücretli abonelik hizmeti sunmaya başlayacak. ‘Meta Verified’ olarak adlandırılan servis, abonelere kimlik taklidine karşı ekstra koruma, müşteri desteğine doğrudan erişim ve daha yüksek görünürlük gibi avantajlar sağlayacak. İlk etapta Avustralya ve Yeni Zelanda’da kullanıma açılacak olan servis web için 11.99 dolar, mobil için ise 14.99 dolar olarak fiyatlandırılacak.
Uluslararası marka değerlendirme kuruluşu Brand Finance, bankacılık sektörünün en değerli markalarını açıkladı. Buna göre dünyanın en değerli banka markaları sırasıyla 69.5 milyar dolar marka değeriyle ICBC, 62.7 milyar dolar ile China Construction Bank, 57.7 milyar dolar ile Agricultural Bank of China, 47.3 milyar dolar ile Bank of China ve 38.6 milyar dolar ile Bank of America oldu.
İlk 500 arasında Türkiye’den yedi banka da yer aldı: 236. sırada Garanti BBVA, 241. sırada İş Bankası, 282. sırada Ziraat Bankası, 308. sırada Akbank, 312. sırada Yapı Kredi, 419. sırada Halkbank ve 442. sırada VakıfBank.
yaratıcılık
‘ekşi sözlük’, BTK kararıyla erişime kapatıldı. BTK ile görüşen platform yetkilileri, sitenin erişime kapatılmasının nedeni olarak ‘kamuoyuna yanlış bilgiler verildiği, toplumun yönlendirilmeye çalışıldığı’ ve ‘yanlış ve iftira boyutunda olan yazılara gerekli reaksiyonun gösterilmediği’ gibi gerekçeler sunulduğunu açıkladı.
Sözcü Televizyonu (SZC TV), gazeteci ve yazar Yılmaz Özdil yönetiminde yayın hayatına başlamaya hazırlanıyor. Resmî olarak 1 Mart’ta açılacak olan kanal, ekranlara Tuba Emlek, Umut Yertutan, Mustafa Sağlamer, İskender Baydar, Özlem Ermiş Beyhan, Burak Ersemiz, Egehan, Çağla Atlı, Murat Muratoğlu, Ceylin Çağatay, Gökhan Kayış, Merve Ekinci ve Ali Ekber Yıldırım gibi isimleri taşıyacak.
Babyshop ve Publicis Groupe Ortadoğu, çocuklarda renk körlüğünün erken teşhis edilmesine yardımcı olan özel tasarım boya kalemleri üretti. Çift taraflı kalemlerden oluşan boyama kalemlerinin bir tarafı gökkuşağı spektrumunu, diğer tarafı da renk körü bir çocuğun göreceği biçimde eşdeğer spektrumu gösteriyor. Kalemlerle boyama yapan çocukların kalemin farklı renkler içerdiğini fark edememesi renk körlüğü teşhisinin basit ve hızlıca yapılmasına yardımcı oluyor.