BRÜKSEL - Dünya Ekonomik Forumu Başkanı Klaus Schwab: “Covid-19 sonrası dünyada eski düzene dönmek imkansız Mantığa aykırı gelebilir ancak içinde bulunduğumuz süreç, Covid-19'un dünyanın vaziyetini düzeltmek için ikinci bir şansa sahip olduğu an olabilir” dedi.
Küresel adaletsizlik salgın tarafından tam anlamıyla ifşa edildi: Derinleşen servet uçurumu, sağlık hizmetlerinde eşitsizlik, iş güvensizliği, kötüleşen iklim krizi ve vatandaşları yerine kendileri için çalışan liderler... Ama aynı zamanda da dünyanın iyilik için birlikte ve hızlı hareket edebileceği gösterildi.
Global Conversation'da bize katıldığınız için teşekkürler. Şu anda dünyanın durumuna baktığınızda, aklınıza gelen ilk kelime nedir?
"DÜNYADA HER ŞEY SıFıRLANMALı"
Dünya Ekonomik Forumu'nun kurucusu ve yönetim kurulu başkanı Profesör Klaus Schwab:
"Bence "sıfırlama" kelimesi oldukça uygun. Çünkü şu anda hala virüsle savaşıyoruz, ancak son aşı haberlerinin ardından fazlasıyla iyimser olabiliriz. Şimdi korona sonrası dönemin nasıl yapılandırılacağı ve tasarlanacağını düşünmemiz gerekiyor. Ve burada, tabii ki, sıfırlama kelimesi aklıma geliyor. Çünkü şu çok açık ki eski normale geri dönemeyiz. Ebeveynlerimizin ve dedelerimizin İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra yaptığı gibi, neyin yanlış gittiğini ve neyi daha iyi yapabileceğimizi gerçekten düşünmek için bu fırsatı kullanmalıyız".
Koronavirüs salgını sonrası bizi nasıl bir dünya düzeni bekliyor?
Bu sıfırlamayı başlatırken önceliğiniz nedir?
Klaus Schwab: "Burada üç boyut, üç öncelik var. Birincisi, dünyayı daha dirençli kılmak çünkü kesinlikle başka sürprizlerle, belki farklı virüslerle yüzleşmek zorunda kalacağız. İkincisi, dünyayı daha kapsayıcı, daha adil hale getirmeliyiz, çünkü dışlanmış hisseden insanların dayanamayacakları noktalara geldiğini gördük. Son olarak, dünyayı daha yeşil yapmalıyız. Bugün ilk işaretlerini aldığımız gelecekte büyük bir felaketten kaçınmak için nihayet tüm enerjimizi karbonu bitirme çalışmalarının arkasına koymak zorundayız".
Ne yazık ki bunu yapmıyoruz. Şimdi ortaya koyduğunuz bazı sorunlara değineceğiz ama önce COVAX mekanizması hakkında konuşmak istiyorum.
Çünkü Covid-19'un dünyada yarattığı bu karanlık tabloya baktığımızda COVAX mekanizması bazı açılardan parlayan bir nokta olarak görünüyor. Çünkü daha zengin ulusların daha büyük sorunlarla karşılaşan diğerlerine nasıl yardım götürebileceğini bize gösteriyor.
Daha yoksul ulusların hastalığa karşı bağışıklık kazanmasını sağlayan bu COVAX deneyimi, sizin daha kapsayıcı toplum görüşünüzü ne derecede etkiliyor?
Covid-19 salgını sonrası, tek kutuplu küresel sistem sona mı erecek? NATO’nun rolü ne olur?
Klaus Schwab: "Bu olumlu bir nokta. Çünkü birlikte çalışmak için doğru ortaklara ulaşılabilecek etkinliği onaylıyor. Bu sistemik bir yaklaşım. Dünyadaki sorunlarımızı basit yaklaşımlar seçerek çözemiyoruz. COVAX, tedavilere aşıları, testleri ve sağlık politikasındaki doğru yaklaşımları da ekliyor. Gelecekte dünyamızda ihtiyaç duyduğumuz şey, çok daha fazla sistemik bir yaklaşım. Çünkü her şeyin birbiri ile bağlantılı olduğunu biliyoruz. Her şey sadece küresel seviyede bağlı değil. Aynı zamanda örneğin sosyal, ekonomik ve siyasi meselelerin hepsi de birbirine bağlı. Bu da sistemik bir yaklaşıma ihtiyaç olduğunu gösteriyor".
Peki ama eğer bu sistemik yaklaşıma ihtiyaç duyarsak farklı sorunlarla karşılaşacağız.
Örneğin, COVAX söz konusu olduğunda, AB bunu hızla desteklerken, ABD, Rusya, Çin gibi aktörler gemiye binmiyor.
Bilinen dünya düzeninin sonu mu?: Covid-19 krizi toplumların çöküşünde domino etkisi mi yaratacak?
"COVAX gemisinde ABD'de bulunacaktır, Çin' konusunda bilgim yok"
Klaus Schwab: "Gelecekte ABD'nin de buna katılacağını görebiliriz diye düşünüyorum.
Ayrıca COVAX'ın gelişmiş ülkelerle kalkınmakta olan ülkeler arasındaki uçurumun büyümesini engellemek için çok önemli bir adım olduğu kanısındayım. Bu ülkelere virüsün ne kadar ağır ve zarar verici bir darbe indirdiğini gördük. COVAX ile Avrupa temelinde bu insanların da geçmişte gördüğümüzden daha iyi bir işbirliği ile virüsle mücadelede ihtiyaç duyduğumuz tüm çarelerin eşit bir şekilde dağıtımından faydalanmasını sağlamaya özen gösteriyoruz".
Çin, küresel Covid-19 aşısı dağıtım programı COVAX'a katıldığını duyurdu
"Uluslararası sistemde de sıfırlamaya gidilmeli"
Siz çok taraflılığın, şampiyonusunuz. Başkan Donald Trump'ın görevden ayrılışı sonrası çok paydaşlı bir topluma geri dönüş sizce sağlanabilir mi? Dünya yeni bir yol mu takip ediyor yoksa klasik çok taraflılığa geri dönüş mü yaşanacak?
Klaus Schwab: "Ben burada da bir sıfırlama yapılması gerektiğini düşünüyorum. II. Dünya Savaşı'nın ardından uygulamaya sokulan çok taraflı sisteme geri dönemeyiz. İhtiyacımız olan şey uluslararası sistemin reformdan geçirilmesi.
Dünya Ticaret Örgütü'nü düşünün. Küresel ticarete e-ticaret vb gibi yeni boyutlar eklemek zorundayız.
Bu yüzden çok taraflılar Biden'ın seçilmesi ile kuvvetli bir destek elde edecek. 21. yüzyılda ihtiyaç duyduğumuz gerekli sistemleri şu anda oluşturabileceğimiz konusunda ben çok umutluyum."