İSTANBUL - Kayak tesislerine beklenen kar bir türlü düşmeyince turizmciler yüksek maliyete rağmen kar makineleri ile pistleri doldurdu. Kar makinesi kullanmayan bölgelere giden tatilciler de kayak yapmayı beklerken çimlerde piknik yapıp hayal kırıklığı ile evlerine geri döndü
Bu kış hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesiyle istenilen kar kalınlığına bir türlü ulaşılamaması turizmciyi üzdü. Bazı kayak merkezleri kış sezonunu açamazken bazıları da yapılan yatırımların boşa gitmemesi için yapay kar makineleri ile kar üretmeye başladı. Kayak merkezleri yeni yılın hemen öncesinde karla tanışmış ve yılbaşını yüksek doluluk oranları ile geçirmişti. 10 gündür beklenen yağışların düşmemesi ile doluluk oranları yüzde 50’lere kadar geriledi. Kayak merkezlerinin asıl endişesi 2 hafta sonra başlayacak sömestr tatili. Çünkü kayak merkezleri en büyük kazancı doluluk oranlarının zirve yaptığı bu dönemde sağlıyor.
Yüksek sıcaklıkların en fazla etkilediği yerlerin başında doğu bölgelerdeki kayak merkezleri geliyor. Özellikle Azeri ve Rus turistlerin kış döneminde ilk tercihi olan Palandöken’de 14 santimetrelik kar kalınlığı bölgedeki yatırımcıları endişelendiriyor.
Erzurum, Sivas, Erzincan ve Kars’taki kayak tesisleri de yaşanan sorun karşısında tatilcileri geri çevirmedi. Yetersiz kar sonucu tesislerin kar makinesi temin ettiğini söyleyen TÜRSAB Kuzeydoğu Anadolu Bölgesel Yürütme Kurulu Başkanı İsak Karataş, bu şekilde maliyetlerin katlandığını ancak yapılan milyonlarca liralık yatırımın ardından kimsesin tesisleri kapatmayı göze alamadığını aktardı. Bu durumda işletmecilerin kâr etmeyi bırakıp tesislerinin bir şekilde ayakta kalmasının sağlamaya çalıştıklarını dile getiren Karataş, “Tek avantajımız havaların soğuk gitmesi. Yağış olmasa da soğuk hava sayesinde makineler sürekli pistlere kar basabiliyor.
Umudumuz sömestr döneminde. Tekrar yüzde 100 doluluk oranına ulaşmayı planlıyoruz” dedi.
Müşteriler isyan ediyor
Her sene kış döneminin gelmesi ile birlikte İstanbul’dan Bolu bölgesine günübirlik kayak turu düzenlediklerini kaydeden TÜRSAB Yedigöller Bölgesel Yürütme Kurulu Başkanı Aytekin Şahinbaş da müşterilerden sürekli şikayet almaya başladıklarını söyledi. Kartalkaya ve Ilgaz’da 5-10 santimetre kar biriktiğini ve kayak turizmi için son yılların en kötü dönemini yaşadıklarını aktaran Şahinbaş, tesislerin maliyetleri kurtarmadığı için kar makinesi kullanmadığını bildirdi. Durumun kendilerini büyük sıkıntıya soktuğunu belirten Şahinbaş, “Kayak turları kültür turuna döndü. Turlarda isyan edenler var. İnsanlar karlı manzara için oraya gidiyor ama bırakın kayak yapmayı kar bile göremiyor. Piknik yapıp dönen turlar var” dedi.
MALİYETİ ÇOK YÜKSEK
Kurak geçen dönemlerde kayak merkezlerinin vazgeçilmezi olan kar makineleri genelde uluslararası kış sporu etkinliklerinde kullanılıyor. 8 milyon liraya kadar çıkan maliyeti nedeniyle tesislerin üzerine büyük finansal yük bindiren bu makinelerin sezonluk kiralık maliyetleri de 300 ile 400 bin lira arasında değişiyor. Yapay kar cihazları kısa sürede pistleri kayak yapılabilir kalitede karla kaplayabiliyor.
BİR DÖNEMİN POPÜLER SPORUYDU
Bir dönemin popüler sporlarından olan çim kayağı 2000’li yılların sonuna doğru bu özelliğini kaybetmişti. Türkiye’de Bursa başta olmak üzere çok sayıda bölgede çim kayağı için özel pistler yapılmıştı.
KGF’den 20 milyar lira ek limit talebi
Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği (TTYD), sektördeki mevcut finansal durumu ve turizmde 2023 hedeflerine ulaşmak için gereken dönüşüm stratejisi kapsamında kısa, orta ve uzun vadeli tedbir önerilerini hükümete iletti. Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’i ziyaret eden TTYD heyeti, oluşturdukları yol haritası için hükümetten destek istedi. 2015 sonundan başlayarak özellikle 2016’da kritik bir daralma yaşayan turizm sektörü, 2017’deki kısmî toparlanmaya rağmen ağır sorunlar yaşamaya devam ediyor. Kısa vadeli destek tedbirleri arasında öne çıkan maddelerden bazıları şöyle:
- Sektöre yönelik 20 milyar TL’lik ilave KGF limiti oluşturulması.
- Turizm sektörünün ihracatçılara sağlanan tüm desteklerden yararlandırılması.
- Turizmciye ana girdi kalemlerini vergisiz ithal ederek kullanma imkanı sağlanması.
- Orta ve uzun vadeli, düşük faizli Eximbank kredisi imkânı.
- İstihdam teşviklerinin turizm sektörüne özel 2 yıl daha uzatılması ve kış sezonunda iş akdinin devamını sağlayacak istihdam desteklerinin oluşturulması.