BAKÜ - Azerbaycan kültürel mirası içerisinde önemli yere sahip olan ve geçmişten bugünümüze gelen camiler ülkeyi ziyaret eden turistlerin de oldukça dikkatini çekiyor.
Tarihi noktalarıyla modern yapısının hoş bir kontrast oluşturduğu Azerbaycan gezilecek yerleri ve vaadettiği deneyimlerle keşfedilmeye doyulmayacak bir rota olarak karşımıza çıkıyor. Bu rotalardan biri de tarihten bugüne gelen camileri.
Tarihi camii ziyaretlerinde ilk noktalardan biri ise Şamahı'nın en büyük simgesi, Azerbaycan'ın en büyük ve en gösterişli ibadet yerlerinden biri olan Cuma Camii'dir.
Tarihi kaynaklarda Şamahı Cuma Camisi'nin 743 yılında inşa edildiği belirtiliyor ve bu kaynaklara göre camii Kafkasya'nın en eski ikinci ve Azerbaycan'ın ise en eski camisi unvanını alıyor.
O zamandan bu yana, başta 1859'da Şamahı'yı yerle bir eden yıkıcı deprem ve daha sonra 1918'deki etnik gruplar arası çatışmalar olmak üzere birçok kez yıkılıp yeniden inşa edilen Cuma Camii de tarihi ve dini önemini keşfetmenin yanı sıra, huzur dolu anlar yaşabilirsiniz.
Sadece Başkent Bakü’de değil Azerbaycan’ın her rotasında tarihi bir camii ile karşılaşmak mümkün. Bunlardan biri de Gence’de yer alan1606 yılında yapılan Şah Abbas Camii’dir.
Cuma Camii olarak da bilinen ancak 1587-1629 yıllarında Büyük Şah Abbas'ın emirleri üzerine inşa edildiği için genellikle “Şah Abbas Camii” olarak adlandırılan bu tarihi nokta, taş korkuluğundaki oyma süslemeleriyle Azerbaycan'ın şebeke sanatının ender örneklerindendir.
Aran mimarlık okulu tarzında kırmızı tuğlalarla inşa edilen cami, dönemin mimarisini incelemek açısından büyük önem taşırken, caminin giriş kapısının üzerinde biri Arapça diğeri Farsça olmak üzere iki taş kitabe günümüze kadar korunmuştur.
Öte yandan geleneğe göre öğle saatlerinde caminin batı duvarına düşen gölge namazın başladığını işaret ederken, bu tarihi camii de devlet tarafından korunmakta olup yıllar içinde birçok büyük onarım ve restorasyondan geçmiştir.
Azerbaycan’ın tarihi ve doğal güzelliklerini bir arada bulunduran Şeki şehri, tarihi yüzyıllara dayanan bir camiye de ev sahipliği yapıyor.
Azerbaycan Ortaçağ mimarisinin en önemli anıtlarından gösterilen ve UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde de yer alan Şeki Han Sarayı’nın bulunduğu bölgede yer alan Han Camii de mutlaka görülmesi gereken ziyaret noktalarından birisi.
Tarihi kaynaklara göre yapımı 18. yüzyıla dayanan bu cami, Muhammed Huseyn Han tarafından yaptırıldığı için 'Han Camii' olarak günümüze gelirken, dış cephesindeki sanat ve caminin üzerindeki etkileyici çınar ağaçları büyüleyici bir atmosfer oluşturuyor.
Ayrıca, caminin avlusunda yer alan ve Şeki Hanlığı dönemine ait çeşitli sanat eserlerinin, kültürel eşyaların sergilendiği iki katlı müze de o dönemin tüm detaylarını gezenlere aktarıyor.
2022 yılındaki restorasyonundan bu yana halka açık olan bu kompleks sadece gezi amaçlı değil ibadet amacıyla da turistleri ağırlıyor.