BALIKESİR- Altınoluk, Antandros Antik Kenti’nin ören yeri ilan edilmesi için kampanya başlatan Antandros Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Z. Gülçin Cömert, fotoğraf sergisinden kitap tanıtımına, açılıştan imza ve söyleşilere kadar kadar bir dizi etkinlik ile gündeme taşıyacaklarını bildirdi.
Cömert etkinlikler hakkında şunları söyledi:
“İlk etkinlik 6 Haziran saat 13’te, Balıkesir Devlet Güzel Sanatlar Galerisinde (Kuvayi Milliye Müzesi) sanat tarihçisi ve fotoğraf sanatçısı Firdevs Sayılan’ın kazı çalışmalarını anlatan fotoğraf sergisi ile başlıyor.
Sonra derneğimizin ilk kültür yayını olan ve bir proje sonucu ortaya çıkan “Antandros’dan Günümüze Antik Zaman Sofraları” kitabının yazarı Nurdan Çakır Tezgin’in yanısıra, kitaba makaleleriyle katkıda bulunan kazı başkanı Prof. Dr. Gürcan Polat ve Doç. Dr. Yasemin Polat’ın katılacağı imza ve söyleşi ile devam edilecek.”
Yazar Veli Dalbudak’ın yazdığı “Antandros Roma” kitabının da aynı gün ilk kez yazarın katılacağı imza ve söyleşi ile okurlarıyla buluşacağını hatırlatan Cömert sonrasında şöyle devam ediyor: “Geçtiğimiz yıl piyasaya çıkan “Antandros’daki Kimmerya” kitabının Şahin Boran da imza ve söyleşiyle açılışa katılacak. Balıkesir Büyükşehir Belediyesinin destekleriyle hazırlanan etkinlikte derneğimizin açtığı kurslarda üretilen Antandros temalı ürünler de sergilenecek, Ayrıca katılımcılarla antik sikke basımı ve mozaik atölyesi yapılacak.”
ANTİK ZAMAN SOFRALARI KİTABI VE ANTİK KÜLTÜR ROTASI
Arkeoloji biliminin ışığında Antandros Derneği tarafından başlatılan Antik Yemek Kültürü projesi, GARUM SOS yapımı ile başlayıp, Antik Yemek Gecesi uygulamalarıyla devam etti. Kitaba 2017’de başlayan araştırmacı yazar Nurdan Çakır Tezgin, antik kaynakların, çeşitli müzelerdeki mutfak kültürüne ait arkeolojik eserler ve akademik tezleri araştırdı. Araştırmalar sonucunda, 90 çeşit yemek ve içeceği içeren günümüzde uygulanabilecek reçeteler ortaya çıktı.
ANTANDROS MUTFAK KÜLTÜRÜ
Kitapta Antandros Kazı Başkanı Prof. Dr. Gürcan Polat’ın Antandros tarihi ve arkeolojisi, Doç. Dr. Yasemin Polat’ın Antandros Mutfak Kültürü ile ilgili makaleleri de yer alıyor. Arkeoloji Sanat Yayınları’nın bastığı kitap, Edremit Ticaret Odası’nın ana sponsorluğunda dernek üye ve gönüllülerinin desteği alınarak hazırlandı. Yazarın telif haklarını derneğe devrettiğini belirten Cömert “Kitap, arkeoloji, sanat tarihi, etnografya, turizm, tarihi ve doğal çevrelerin korunması hakkında yayınlanmış bine yakın çalışma sonunda ortaya çıktı.
Yurtiçi ve yurtdışında arkeoloji ile ilgili pek çok toplantıya konuşmacı olarak katılan, Arkeoloji Sanat Yayınları’nın sahibi Nezih Başgelen’in tanıtım yazısı ile yayınlandı. Balıkesir, dünyanın en iyi zeytinyağını üreten, peynir çeşidi bol olan, gastronomi açısından oldukça zengin bir kültüre sahiptir. Arkeolojik alanların ziyareti ve antik yemeklerin sunumu ile oluşturulacak olan antik kültür rotası bölge turizmine zenginlik katacaktır.”
Antandros Antik Kenti Balıkesir’in Edremit ilçesine bağlı Altınoluk Mahallesi’ne 2 km uzaklıkta yer alıyor. Mysia ile Troas şehirleri arasında önemli konumda yer alan Antandros antik kenti aynı zamanda Troas’ın önemli kentlerinden biridir.
Antik yazarlara göre Antandros şehrinin kuruluşu Troia savaşına kadar uzanıyor. Bu önemli kentte 2000 yılında yapılan yüzey araştırmaları sonrası başlayan akademik çalışmalar 2007 yılında alınan bakanlar kurulu kararıyla devam ettiriliyor.
Antandros Antik Kenti ile ilgili ilk araştırmalar,1842 yılında Heinrich Kiepert’in, Avcılar Köyü camisinin duvarında Antandros isminin (Αντάνδρiων) geçtiği yazıtı keşfetmesiyle başladı.
Heinrich Kiepert yazıta dayanarak şehrin yerini haritada lokalize etmeyi başarmıştır.
Kiepert 1888’de bölgeye yeniden geldiğinde başka bir yazıt ve üzerinde ANT harflerinin bulunduğu Antandros sikkelerini görmesi daha önceki düşündüğü yerin doğru olduğunu anlamasını sağladı. Antandros olarak saptadığı Dervent Tepe’ye tırmanmış ve buradaki yüzey araştırmalarında burada bir şehrin varlığına dair deliller toplamaya başladı.
Daha önce bölgeden geçen Heinrich Schliemann, burada 1000 metre boyu olduğunu düşündüğü antik bir kent olduğunu saptadı. Hatta dervent adının Antandros isminden geldiğini söylesede sözlerinin doğru olmadığı 1959 ve 1968 yıllarında iki kez ziyaret eden J. M. Cook bu ismin sadece geçitler için kullanıldığını keşfetmiştir. Bu ismin burada bir geçit olduğuna işaret ettiğini söyledı. Kiepert’ten sekiz yıl sonra Judeich bu tepede araştırmalarda bulundu ve şehri aşağı ve yukarı şehir olarak ikiye ayırdı.
1989 yılında antandros yerleşmesinin bulunduğu Kaletaşı Tepesinin batısında bölgede sahil şeridi imara açıldığı için yapılan çalışmalarda burada bir nekropol olduğu keşfedildi. Yapılan kurtarma çalışmaları sonucu bu alanın MÖ 7. yüzyıldan MÖ 2. yüzyıla kadar nekropolis alanı olarak kullanıldığı anlaşılmıştır. 1995 yılında bu çalışmalara son verildi.
2000 yılında Ege Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, Klasik Arkeoloji Ana Bilim Dalı öğretim üyelerinden Prof. Dr. Gürcan Polat başkanlığında yüzey araştırmaları yaptı. Yapılan bu çalışmalarda sur ile çevrilmiş bir yerleşim alanının olduğu tespit edilmiştir. MÖ. 5 yy. dan 4 yy. boyunca kullanılmış olduğu belirlendi.
2001-2006 yılları arasında Ege Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü ile Balıkesir Müzesi’nin ortaklaşa çalışmalarıyla süren kazılar, 2007 yılıyla birlikte Prof. Dr. Gürcan Polat başkanlığında devam eden çalışmalar akademik bir kazıya dönüştü.
Yaz dönemlerinde 3 ay süreyle gerçekleşen kazı çalışmaları 2019 yılında, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile ilgili kazı başkanlıkları arasında imzalanan “Arkeolojik Kazıların Yıl Boyu Desteklenmesi Protokolü” ve “Arkeolojik Kazı Çalışmalarının Yıl boyunca Sürdürülerek Etkin ve Verimli Hale Getirilmesi Projesi” çerçevesinde yılın 12 ayı yapılıyor.
Halen devam eden 157 arkeolojik kazı çalışmasının 125’inin Türk, 32’sinin yabancı kazı başkanlıklarınca yürütülüyor. 2021 yılında proje kapsamında 125 kazının tamamının 12 aylık kazı kapsamına alındı.