PARİS, Fransa ve Türkiye arasında karşılıklı sert açıklamalarla bir süredir yükselen tansiyona, şimdi de "Fransa'da Türk Lisesi açılması" projesinin yarattığı kriz eklendi. Fransız Milli Eğitim Bakanı Jean Michel Blanquier'in "Türk hükümetinin bu liseler aracılığıyla islamcı ideolojiyi yaymaya çalıştığını" söylemesi diplomatik kulislerde soğuk duş etkisi yarattı.
Ankara, Macron'a yakın isimlerden Blanquer'nin yaptığı açıklamaya sert tepki gösterdi. Diplomatik temas kuruldu ancak kriz aşılamadı. Okul açılması konusunu görüşmek üzere Paris'e gelecek olan heyetin ziyareti ertelendi. Konu, Fransa Dışişleri Bakanı Jean Yves Le Drian'ın 13 Haziran'da Türkiye'ye gerçekleştireceği gezi sırasında çözüme kavuşturulacak.
Haber önce Le Point dergisinde "Erdoğan, Fransa'da Türk liseleri kurmak istiyor" başlıklığıyla yer aldı.Haberde, Nisan ayında, Türkiye'de Fransız büyükelçiliği bünyesinde açılan Charles de Gaulle ve Pierre Loti liselerinin, Türk yetkililer tarafından "hiç de nazik" olmayan bir ziyaret gerçekleştiği ve ziyarette bu liselerin kuruluşuna itiraz edildiği belirtildi. Haberde, "AKP'li pek çok siyasetçinin çocuğunun da gittiği bu okullar üzerinde baskı kurulmaya ve benzerlerinin de Fransa'da açılmaya çalışıldığı, Fransızlar'ın İstanbul ve Ankara'da baskı altına alındığı" öne sürüldü.
Eğitim Bakanı'ndan sert 'hayır' yanıtı
Hükümetin önemli isimlerinden, Cumhurbaşkanı Macron ve öğretmen eşi Brigitte Macron'a yakınlığıyla tanınan Blanquer, haber hakkında BFM TV'ye yaptığı değerlendirmede sert ifadeler kullandı. Türk hükümeti ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 'bazı niyetleri karşısında dikkatli ve soğukkanlı' olduklarını dile getiren Blanquer, "Benim de çok hassas olduğumu bildiğiniz cumhuriyetin yasaları var. Bildiğiniz gibi, islami radikal yayılmacılığa karşı son zamanlarda, bazı okulların açılmasını engelledim, bazılarını ise kapattım. Ben kör değilim, Türkiye, Fransa'nın içi de dahil olmak üzere nüfuz alanları arıyor. Ve bu nüfuz, doğal bir ulusal nüfuz arayışı değil. Hem yabancı hem de islamcı bir arayış. Dolayısıyla, bu tür girişimlerin ilerlememesi için son derece dikkatliyiz. Şunu açıkça söylüyorum, ve bunu Türk muhataplarıma da söyledim; Bu radikal yaklaşımlar karşısında aptal değiliz. Kabul edilemez" diye konuştu.
Blanquer, "Yani hayır mı diyorsunuz?" sorusuna, "Biliyorsunuz Türkiye, farklı bir mantıkla hareket diyor. Yıllardır tarihinin bir karakteri olan laikliğe sırtını döndü. Şimdi yayılmacı ve radikal islamcı bir politika izliyor. Dolayısıyla lise kurulması önerisine 'hayır' diyorum. Bugünlerde Türkiye'den gelen çok sayıda dostane olmayan hareketler görüyoruz. Türk yetkililerin, buradaki Türk toplumu üzerindeki çalışmalarından zaten yeterince endişeliyiz. Eğer karşımızda tarafsız ve dini ideoloji amacı gütmeyenbir devlet olsaydı, elbette bu projeyi tartışırdık. Ama durum böyle değil" yanıtını verdi.
Ankara'dan sert karşılık
Blanquer'nin açıklamasına Türk Dışişleri'nden sert yanıt geldi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, Blanquer'nin ifadelerinin gerçekleri yansıtmadığını, "bu ifadeler karşısında hayret ve üzüntü içinde olduklarını" dile getirdi. Aksoy, Fransız bakanın doğru bilgilendirilmediğini, "hayal ürünü olan bu açıklamaları" reddettiklerini vurguladı.
Büyükelçi Hakkı Musa: "Çok şaşırtıcı bir tepki"
Konuya ilişkin VOA Türkçe'ye konuşan Türkiye'nin Paris Büyükelçisi İsmail Hakkı Musa, "Blanquer gibi Türkiye'nin itibar ettiği bir devlet adamının böyle bir açıklama yapmasına çok şaşırdıklarını, Bakan'ın kesinlikle amaçlı ve yanlış bilgilendirildiğine inandıklarını" söyledi. Büyükelçi Musa, "Türkiye’nin Fransa'ya herhangi bir sistemi ihraç ettiğini iddia etmek akılla izah edilecek bir durum değil. Olay çok basit aslında. Türkiye'de Galatasaray gibi bize ait okullar var. Özel okul statüsündeki Tevfik Fikret, Saint Benoit gibi okullar da var. Bunlarla ilgili bir sorun yok. Ama bir de Fransız elçiliğine bağlı iki okul var. Ankara'daki Charles de Gaulle ve İstanbul'daki Pierre Loti. Bu okulların hukuki statüsü yok. Türkiye'de görevli Fransızlar için kurulmuş ancak yüzde 80 öğrencileri Türkler. Biz de bu okulların hukuki statüye kavuşturulmasını istedik. İki Dışişleri Bakanlığı ekibi karşılıklı müzakereye başladı. Üstelik bu da yeni değil. 2012'den bu yana devam eden bir süreç. Bu okulların bir statü kazanmasını, Fransız tarafı da uygun görürse, karşılıklılık ilkesi gereği, benzerlerinin Fransa'da açılmasını istedik. İlk toplantı Türkiye'de yapıldı. İkinci toplantı 20-22 Mayıs'ta Paris'te yapılacaktı. Mesele bundan ibarettir. Bunun dışında söylenen her şey hedef saptırmaktır" dedi.VOA Türkçe'nin "Peki neden hemen laiklik konusunda, islami yayılmacılık konusunda bir eleştiri geldi? Müfredatta din dersi ağırlıklı mı olarak veriliyor. Ya da bu okulların Diyanet gibi kurumlarca yönetilmesi gibi öneriler mi götürdünüz?" şeklindeki sorusuna Hakkı Musa, "İnanın bilmiyorum. Şaşkınlık içindeyim. Zira biz henüz hiçbir öneride bulunmadık. İstanbul'daki Ankara'daki okulları gezdirdiler bizi. Kendileri davet ettiler, 'gelin görün ona göre müzakere edelim' dediler. Bu konu iki heyet arasında yürütülüyordu. Şimdi birden bire konunun hem de bu şekilde kamuoyuna yansıtılmasına anlam veremiyorum" yanıtını verdi.
Kriz Le Drian- Çavuşoğlu görüşmesinde çözülecek
VOA Türkçe'nin diplomatik kaynaklardan edindiği bilgiye göre, Türk Dışişleri, Fransız Dışişleri Bakanlığı ile temasa geçerek 20-22 Mayıs tarihlerinde Paris'te yapılacak heyetlerarası görüşmenin yapılıp yapılmayacağını tartıştı. Ancak sorun, diplomatik görüşmelerde de çözülemedi.
Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, "Avrupa Parlamentosu seçimleri öncesi patlak veren krizin daha sakin bir ortamda tartışılabilmesi için" 20-22 Mayıs'ta Paris'te heyetlerarasında yapılması planlanan toplantı ileri bir tarihe ertelendi. Konunun, 13 Haziran'da ikili bir görüşme için Ankara'ya gidecek olan Fransız Dışişleri Bakanı Jean Yves Le Diran ile Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu arasında çözüme kavuştuktan sonra, yeni bir tarih belirlenmesi kararlaştırıldı.