KABİL -Dünyanın en iyi ve tatlı narları arasında sayılan Afganistan narı, sınır güvenliğinin olmaması nedeniyle daha çok komşu ülkelere düşük miktarlarda ihraç edilebiliyordu. Ancak geçen yıl uluslararası çabaların sonucu ilk kez ABD'ye ihraç edilen Afgan narı, büyüklüğü, kabuğunun kırmızısının yoğunluğu ve tadı ile piyasalarda hak ettiği kendine özgü yeri edinmekte gecikmedi.
Bu yılki ihraç ürünü narların sandıklarında taneleri dökülen kesilmiş bir dilimin yanı sıra İngilizce olarak "Anar, Afgan Narı" yazısı olacak. "Anar" ya da "Enar", Farsça başta olmak üzere bölge dillerinde "Nar" anlamına geliyor. Yeni ihraç stratejisi, ABD'nin finanse ettiği 12 milyon dolarlık, Afgan nar endüstrisini modernleştirme ve genişletme projesindeki son adımlardan biri.
Nar, son yıllarda yüksek düzeyde antioksidan özelliklerinin keşfedilmesi, hücreleri serbest radikallerin zararlarından koruması dolayısıyla özellikle Batı'da çok gözde. ABD'de nar piyasası California'nın San Joaquin Vadisi'ndeki nar üretiminin yanı sıra İsrail, Türkiye, Lübnan, Yunanistan ve Meksika'dan yapılan ithalatla besleniyor. Afganistan geçen yıl ilk kez dev Fransız perakende zinciri Carrefour'un Dubai'deki mağazalarına nar ihraç etti. Carrefour ilk ihraçtan sonra hemen Orta Doğu'daki mağazaları için Afgan narı siparişi verdi.
Afganistan Tarım Bakanı Muhammed Asıf Rahimi, yeni rekolte için Kabil'de düzenlenen törende, Carrefour yetkililerinin "muhtemelen Afgan narının tadının en iyi olduğunu keşfettiklerini" belirtti.
Afgan çiftçiler nar ürettiklerinde dönüm başına yaklaşık 2 bin dolar, afyon ürettiklerinde ise 1320 dolar para kazanabiliyor. Ancak başka sorunlar var.
Çok iyi örgütlenmiş uyuşturucu kaçakçılığı şebekeleri, afyon üreten çiftçilere ön ödeme yapabiliyor, kredi verebiliyor ve ürünün güvenliğini ve satış garantisini sağlıyor. On yıllardır devam eden savaş koşulları nedeniyle çiftçinin afyon dışında başka bir ürüne yönelmesi durumunda kendisinin yaşam garantisi olmadığı gibi, ürününü yetiştirme ve satabilme garantisi bile yok.
Geçen yıl nar ithalatının ABD askeri uçakları ile yapılmış olması bu çıkmazın en iyi örneklerinden biri.