BERLİN - Türk yetkililerin AB'nin finanse ettiği geri gönderme merkezlerinde göçmenlere kötü muamelede bulunduğu ve sınır dışı ettiği iddiaları üzerine AB'den açıklama geldi. AB, Ankara'yı iddiaları araştırmaya çağırdı.
Kâr amacı gütmeyen araştırmacı gazetecilik platformu Lighthouse Reports'un Der Spiegel, Le Monde ve Politico'nun da aralarında olduğu medya kuruluşlarıyla birlikte yaptığı kapsamlı araştırma sonucu yayımlanan habere göre, bazı göçmenler, Türk yetkilileri Avrupa Birliği (AB) tarafından finanse edilen geri gönderme merkezlerinde kendilerine kötü muamelede bulunmakla ve Afganistan ile Suriye'ye zorla geri göndermekle itham etti.
İddialarda, AB'nin Türkiye'ye aktarılan fonları denetlemekle sorumlu yürütme organı Avrupa Komisyonu'nun da adı geçiyor. Komisyon'un fonların on binlerce sığınmacıyı sınır dışı eden bir sistemi desteklemek için kullanıldığına ilişkin sivil toplum gruplarından, diplomatlardan ve "hatta kendi personelinden" gelen uyarıları "defalarca göz ardı ettiği" belirtildi.
İsmi açıklanmayan bir AB diplomatına dayandırılan iddiaya göre, Türkiye İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya tarafından sayıları 32 olarak açıklanan geri gönderme merkezlerinin 30'u AB'nin finansal destekleriyle inşa edildi. Habere göre, ilgili belgeler, AB fonlarının bebek kıyafetlerinden dikenli tellere kadar her şey için harcandığını ve merkezler için harcanan toplam fonun yaklaşık 213 milyon euroya ulaştığını gösteriyor.
Kapsamlı araştırmada, özellikle ülkelerine geri dönmeleri halinde risk altında olacak olan Afgan ve Suriyeli göçmenlere gönüllü geri gönderme formlarının zorla imzalatıldığı iddiasına da yer verildi.
AB: Hakların korunması Türkiye'nin sorumluluğunda
İddialara ilişkin olarak Brüksel'de gazetecilere açıklama yapan Avrupa Komisyonu Sözcüsü Ana Pisonero ise "Yasal hakların uygulanmasının ve korunmasının Türkiye'nin sorumluluğunda" olduğunu vurgulayarak, "Türk yetkililerinin kötü muamele iddialarını titizlikle araştırması gerekmektedir; bunu yapmaları için kendilerine çağrıda bulunuyoruz" şeklinde konuştu.
Pisonero, yaptığı açıklamada, AB tarafından finanse edilen herhangi bir programda insan hakları veya diğer temel değerlerin ihlaline ilişkin bir kanıtın ellerine geçmesi halinde ise durumu değerlendireceklerini kaydetti. AB'nin Türkiye'ye 2012'den bu yana göç konusunda destek amacıyla 10 milyar euro aktardığını belirten Pisonero, bu yıl için de bir milyar euroluk ek destek teminatı verildiğini söyledi.
AB'nin göç konusuna yaklaşımı sık sık insan hakları savunucularının eleştirilerine neden oluyor. AB'nin 2016 yılında Ankara ile vardığı mülteci mutabakatı çerçevesinde göçmenler için Türkiye'ye aktardığı fonlar, Birlik tarihindeki en büyük insani yardım girişimi olsa da AB'ye göçü asgari düzeyde tutma ve göçmenlerin Türkiye'de kalmalarını sağmaya yönelik hedefi nedeniyle eleştiriliyor.
Göç konusu AB'nin bir numaralı gündemi
Göç konusunun gelecek Perşembe günü başlayacak iki günlük AB zirvesinin ana konularından biri olması bekleniyor. AB İçişleri Bakanları Perşembe günü bu konuyu ele alarak, AB sınırları dışında geri gönderme merkezleri kurulması gibi tartışmalı planlar da dahil olmak üzere olası çözüm yöntemlerini müzakere etti.
Birlik üyelerinden İtalya ise bu tartışmalı öneriyi hayata geçirmek üzere. Roma, bu yılın başlarında AB üyesi olmayan Arnavutluk ile göçmenleri burada tutma ve işlemlerini burada devam ettirmeye yönelik bir anlaşma yaparak bu anlamda AB içinde bir ilke imza attı.
İtalya'nın Tiran Büyükelçisi, Cuma günü yaptığı açıklamada ise İtalyan sularında kurtarılan göçmenlerin barınması için Arnavutluk'ta kurulan tartışmalı kampların faaliyete geçmeye hazır olduğunu söyledi.