MADRİD - İspanya, Ocak ayından itibaren altın vizeyi yasaklıyor AB altın vize uygulamasından vazgeçiyor. Altın vizeler artık Avrupa genelinde kademeli olarak kaldırılıyor. Ancak Macaristan bu eğilime karşı çıkarak altın vize uygulamasını yeniden başlattı ve başvurular bu ay itibarıyla açıldı.
ABD'de son yıllarda yaşanan siyasi ve sosyal istikrarsızlık nedeniyle Amerikalıların altın vize başvurularının da artması bekleniyor.
Başka bir ülkede yaşama ve çalışma hakkını elde etmek uzun ve zorlu bir süreç olabilir. Ancak harcayacak parası olanlar için durum her zaman böyle değildir. Altın vizeler, bir ülkeye yatırım yapmanız halinde oturum hakkı kazanma şansı sunuyor. Altın vizeler, varlıklı kişilere, bazen ülkede yaşamalarına bile gerek kalmadan, esasen oturma hakkını 'satın alma' fırsatı sunuyor.
Ve insanların Brexit gibi güvenliklerini ve haklarını kısıtlayabilecek istikrarsızlık ve siyasi kararlarla karşı karşıya olan ülkelerden uzaklaşmak istemesiyle Avrupa Birliği'ndeki popülerlikleri artıyor .
İspanya, sonunda gayrimenkul yatırımı yoluyla altın vize uygulamasını sona erdirmek için yasal bir yol sağladı; raporlar yasağın Ocak 2025'te yürürlüğe girebileceğini öne sürüyor. Hala tartışılan yasak, diğer yatırım yollarını da etkileyebilir.
Portekiz, emlak spekülasyonunu azaltma umuduyla Ekim 2023'te altın vize başvurularında gayrimenkul yatırımını esas alma şartlarından kaldırdı
Hollanda da bu yola başvurarak Ocak 2024'te altın vize uygulamasını sonlandırdı.
Yatırım yoluyla oturma izni programları, diğer adıyla 'altın vizeler', kişilere bir ülkede ev satın alarak veya büyük bir yatırım ya da bağış yaparak oturma izni alma şansı sunuyor.
Başvuruda bulunacak adayların 18 yaşından büyük olması, sabıka kaydının temiz olması ve gerekli yatırımı yapabilecek yeterli maddi kaynağa sahip olması gerekiyor.
Yabancıların aynı yollarla vatandaşlık kazanmalarına olanak sağlayan, resmi adıyla yatırım yoluyla vatandaşlık programları olan altın pasaportlar da bulunmaktadır .
AB ülkeleri için bu, aynı zamanda blokta ikamet etmenin sağladığı pek çok avantaja erişim sağlamak anlamına geliyor; buna ülkeler arasında serbest dolaşım da dahil.
AB neden altın vize ve pasaportlara karşı?
Avrupa Komisyonu, 2022 yılında AB hükümetlerine yatırımcılara vatandaşlık satmayı durdurma çağrısında bulundu.
Bu, vatandaşlık yerine kalıcı ikamet hakkı sunan altın vizelerden farklı olsa da, çağrı, bu birleşik çok milyar avroluk endüstriye karşı bir önlem alma hareketinin parçası olarak geldi. Ukrayna savaşının ardından , bu planların bir güvenlik riski olabileceği endişeleri vardı.
Brüksel ayrıca ülkelerden, savaş nedeniyle yaptırım uygulanan kişilerin, kendilerinin verdiği altın pasaport veya vizeye sahip olup olmadıklarını iki kez kontrol etmelerini istedi.
Başvuranların 18 yaşın üzerinde olması, sabıka kaydının temiz olması ve gerekli yatırımı yapabilecek yeterli maddi kaynağa sahip olması gerekiyor.
Başvuru sahipleri 18 yaşından büyük olmalı, temiz bir sabıka kaydına sahip olmalı ve gerekli yatırımı yapmak için yeterli paraya sahip olmalıdır.
AB, geçmişte bu tür girişimlerin güvenlik , şeffaflık ve Avrupa Birliği projesinin temelindeki değerler açısından bir risk oluşturduğunu belirtmişti.
Ekim 2022'de Avrupa Komisyonu Arnavutluk'u "yatırımcı vatandaşlık planı (altın pasaportlar ) geliştirmekten kaçınmaya" çağırdı. Böyle bir plan "güvenlik, kara para aklama, vergi kaçırma, terör finansmanı, yolsuzluk ve organize suç tarafından sızma açısından riskler oluşturacak ve AB normlarıyla uyumsuz olacaktır" diye bir raporda uyardı. Ülke o zamandan beri altın vize getirme planlarını askıya aldı.
Tehditler bloğun dışından da geliyor. Ayrıca Avrupa Komisyonu, Ekim 2022'de altın pasaport riskleri nedeniyle Vanuatu'nun vize muafiyeti anlaşmasının askıya alınmasını önerdi. Bunun nedeni, planın üçüncü ülke vatandaşlarının Vanuatu vatandaşlığı kazanmasını sağlaması ve bu sayede Schengen bölgesi ülkelerine vizesiz erişim sağlamasıdır .
Hangi ülkeler altın vize uygulamasını kaldırdı?
Şubat 2022'de İngiltere hükümeti, zengin yabancı uyrukluların servetlerinin bir kısmını yanlarında getirmeleri karşılığında ülkeye yerleşmelerine izin veren altın vize planını iptal etti. Planın sonlandırılması kararı, Rusya'dan gelen kirli parayı engelleme hamlesinin bir parçası olarak geldi .
Şubat 2023'te İrlanda , ülkeye 500.000 avro bağış veya üç yıllık yıllık 1 milyon avro yatırım karşılığında İrlanda'da ikamet imkânı sunan Göçmen Yatırımcı Programı adlı altın vize programını da sonlandırdı.
İrlanda, Ukrayna'nın işgali nedeniyle ülkeye uygulanan yaptırımların bir parçası olarak Rus vatandaşlarına yönelik planı Mart 2022'de askıya almıştı . Sonraki ay, Avrupa Parlamentosu programın vergi suistimaline karşı savunmasız olduğu konusunda uyardı. Planın sonlandırılması yönündeki nihai karar, çeşitli uluslararası raporların ve iç incelemelerin sonucuydu.
Hangi AB ülkeleri hala altın vize sunuyor ve şartlar neler?
AB'de hala altın pasaport sunan sadece birkaç yer var. Bu ülkelerden biri de Malta . Burada, minimum yatırım tutarı 690.000 €'dan başlıyor ve 12 ila 36 ay arasında vatandaşlık sunuyor.
Ancak diğer birçoğu hala altın vize programları sunuyor. İşte bu ülkelerde yatırım yoluyla oturum almanın maliyetinin tam olarak ne kadar olduğuna dair birkaç örnek.
İspanya, 2013 yılında yatırım yoluyla ikamet planını başlattı. Bu plan, AB dışından gelen varlıklı kişilerin gayrimenkule veya belirli iş türlerine 500.000 €'dan fazla yatırım yaparak ikamet izni almalarına olanak sağladı.
Ancak nisan ayında ülke hükümeti, konut piyasasındaki baskıyı azaltmak amacıyla başvuruların yüzde 94'ünü oluşturan gayrimenkul rotasını kaldırmayı planladığını duyurdu .
Sosyalist Başbakan Pedro Sánchez, reformun azınlık koalisyon hükümetinin konutu "spekülatif bir iş değil, bir hak" haline getirme çabasının bir parçası olduğunu söyledi.
Vize yasağına giden yol uzun ve engebeli oldu, büyük muhalefet partilerinin parlamentoda destek bulamaması nedeniyle başarısız oldu.
Yerel medyada yer alan haberlere göre, yasağın 2025 yılının Ocak ayında gündeme gelebileceği belirtilirken, bu tarihten önce yapılan başvuruların kabul edilmesi bekleniyor.
Mallorca'da binlerce kişi aşırı turizme karşı 'daha az turizm, daha fazla yaşam' talep ediyor
Hükümet, söz konusu tedbirin 2013 yılında sağcı Halk Partisi hükümeti tarafından yabancı yatırımcı çekme amacıyla yasalaştırılmasından bu yana 15 binden fazla vize verildiğini söylüyor.
İspanya'nın altın vize uygulamasını kaldırma planlarını duyurmasının ardından Çinli yatırımcıların ülkede mülk satın almak için akın ettiği, İspanyol devlet televizyonu RTVE'nin haberine göre ortaya çıktı.
Vize ayrıca İspanya'da belirli türde işlere başlamak, İspanyol finans kurumlarında en az 1 milyon € değerinde şirket hisseleri veya banka mevduatları bulundurmak veya en az 2 milyon € değerinde devlet tahvili yatırımı yapmak suretiyle de alınabilir. Yasak bu tür yatırımlara da genişletilebilir.
Macaristan altın vize programı
Macaristan ise bu eğilime karşı çıkarak, 2017 yılında sonlandırdığı altın vize uygulamasını 2024 yılının temmuz ayında yeniden uygulamaya koymayı planladığını duyurdu.
Misafir Yatırımcı Programı (GIP) adı verilen programda, gayrimenkul yatırım fonları aracılığıyla (minimum 250 bin avro), konut satın alarak (minimum 500 bin avro) veya ülkedeki bir yüksek öğrenim kurumuna en az 1 milyon avro bağışta bulunarak oturum iznine ulaşmak için üç yol sunuluyor.
Vize, başvurucunun eşine ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarına da verilir ve AB içinde vizesiz seyahat imkânı sağlar.
İlk başvurular ekim ayı sonunda açılırken, yıl sonuna kadar diğer gayrimenkul yatırım fonlarının da açıklanması bekleniyor.
İtalya'nın altın vize planı
İtalya, yatırım yoluyla oturum izni almak isteyenler için popüler bir diğer destinasyondur. 2017'de tanıtılan altın vizesi, AB vatandaşı olmayanlara İtalya'da yatırım karşılığında iki yıllık oturma izni verir.
Buradaki minimum yatırım 250.000 €'dur ve bu yatırımın bir İtalyan limited şirketi aracılığıyla yapılması gerekir. Bu vizelere sahip olanlar ailelerini de başvuruya dahil edebilir ve özel bir vergi rejiminden yararlanabilirler.
Bu programdan yararlananlar İtalya'da 10 yıl yaşadıktan sonra vatandaşlık almaya hak kazanabiliyor.
Yunanistan'ın altın vize planı
Yunanistan , ikamet izni almak için en hızlı süreçlerden biriyle altın vizeler sunmaktadır. Nitelikli yabancılar, başvurudan itibaren 60 gün içinde izin alabilirler.
Ülkede mülke harcanan sadece 250.000 € ile yatırım için en düşük eşiklerden birine sahipti. Ancak ülke, Atina, Mikonos ve Santorini gibi ciddi konut sıkıntısı çeken bölgelerde bunu Eylül ayında 800.000 €'ya çıkardı .
Diğer yerlerde ise daha geniş bir yelpazede yatırımı teşvik etmek için sadece 400.000 avroya çıkarıldı.
Altın vize sahiplerinin vizelerini korumak için Yunanistan'da kalmaları gerekmiyor .
Ülkede 2021 yılı sonu itibarıyla yatırım yoluyla oturma izni başvurularının sayısı 9 bin 500'e ulaşarak Avrupa'nın en yüksek rakamlarına ulaşıldı.