ABDURRAHMAN BÜYÜKKESKIN
SIDE /ANTALYA – Dünyada bir eşi daha bulunmayan Side Antik Kenti’nin 1947 yılında başlayan ve 72 yılda yapılan kazılarda ancak yüzde 20’si gün yüzüne çıkarılabildi. Antik kentin tamamının dört asırda çıkarılacağı tahmin ediliyor. Side Artik kenti’nin ziyaret eden ve kazı çalışmasını yerinde inceleyen 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Roma'da bile Side Antik Kent'inde olduğu kadar ''Roma dönemi eseri yoktur '' şeklinde konuşmuştu.
KAZI ÇALIŞMASI YAPAN BİLİM ADAMLARI
Antik kentin ortaya çıkarılması için 1947 yılından beri Prof. Dr. Arif Müfid Mansel, Prof. Dr. Jale İnan, Prof. Dr. Haluk Abbasoğlu, Prof. Dr. Zeynep Ahunbay, Dr. Ülkü İzmirligil ve Prof.Dr. Mehmet Özhanlı kazı çalışmaları yapmıştı.
Türkiye’nin ilk arkeologları arasında yer alan Ordinaryüs Prof. Dr. Arif Müfid Mansel tarafından yapılan kazı çalışması 11 yıldır Anadolu Üniversitesi tarafından yapılıyor. Kazı başkanlığı ise Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Sabri Alanyalı, eşi Prof.Dr. Feriştah Alanyalı ile birlikte devam ediyor.
ANTIK KENTIN ÜSTÜNÜ DENIZ KUMU ÖRTMÜŞ
Ancak tarihi ören yeri üzerinde yerleşimin olması nedeniyle şehrin tümünün gün yüzüne çıkmasının engellediği belirten Prof. Dr. Alanyalı şunları anlattı:
'Tarihi ören yerinin üzerinde Girit’ten gelen göçlerle Selimiye ismi verilen mahallenin oluşmasıyla 1,5 asır öncesi yerleşimin başladığını söyleyebiliriz.
Dünyada üstünde yerleşim yeri olan tarihi ören yeri Side antik kentidir.Başka ülkelerde bu tür yerlerde kazı çalışmasi turizm faaliyetlerine kapatılarak yapılıyor. Şehrin tamamının gün yüzüne çıkamamasının nedenlerinden biri de kazı çalışmasina üniversitenin çok geç başlamasıdır. Diğer bir etkende başta doğu nekropoli olmak üzere deniz kumunun rüzgarlarla antik kentin üstünü örtmesidir. Antik şehrin gün yüzüne çıkan yüzde 20'lik kısmi bile yerli ve yabancı ziyaretçileri büyülüyor. Bir de tamamının gün yüzüne çıktığı düşünülürse muhteşem olur.”
SİDE ANTİK KENTİ
Antalya’nın Manavgat ilçesinde yer alan Side Antik Kenti nar anlamına gelir. Geçmişi Hititlere kadar uzanan antik kente Yunanlar MÖ 7. yüzyıl göçler sırasında gelmişlerdir. Yazıtlara göre MÖ. 3. yüzyıla kadar kente özgü bir dil konuşmuşlardır. Hala tam olarak çözülemeyen bu dil Hint-Avrupa dillerindendir. Side MÖ. 6. yüzyılın ilk yarısında Lidyalıların, MÖ 547-546’da da Perslerin egemenliğine girmiştir. Pers yönetiminde gelişen kent, MÖ. 334′ te Büyük İskender’e teslim olmuştur. İskender’in ölümünden sonra Antigonus’un (323-304). Ptolemaioslar’ın (301-215). MÖ. 215’ten sonra da Suriye Krallığı’nın denetimi altına girmiştir.