İSTANBUL- Önümüzdeki 12 ay içinde 168 milyar dolarlık dış borcu olan Türkiye'nin bu yükümlülüklerinin yarısını Ağustos ayında yerine getirmesi gerekiyor bu noktada yurt dışından sağlanacak döviz oldukça önemli.
Retuers'ta yer alan habere göre Türkiye döviz takası (swap) hattı kurmak için dört ülkeyle görüşüyor. Tokyo ve Londra ile yeni hatlar kurulması için görüşülürken Çin ve Katar ile de var olan hatların kapasitesi artırılmaya çalışılıyor.
Türk yetkililer görüşmelerin sonuçlanacağı konusunda iyimser, Japonya'nın şimdilik Türkiye ekonomisini izlediği ifade ediliyor. Türkiye'nin swap temasları haberinin ardından dolar/TL 6,90 seviyelerine çekildi. Önümüzdeki 12 ay içinde 168 milyar dolarlık dış borcu olan Türkiye'nin bu yükümlülüklerinin yarısını Ağustos ayında yerine getirmesi gerekiyor bu noktada yurt dışından sağlanacak döviz oldukça önemli.
Yetkililerin verdiği bilgiye göre Ankara yeni döviz takas hattı, yani swap hattı kurmak için Tokyo ve Londra ile görüşürken var olan swap imkanının hacmini artırmak için Çin ve Katar ile de temas halinde.
Ankara swap hatları için yürütülen müzakereler ile hem dış ticaret açığının cari işlemler dengesine olumsuz yansımasını bir miktar gidermeyi hem de yerli para ile ticareti geliştirmeyi amaçlıyor.
AKP’nin dış politikadan sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Türkiye’nin yeni swap hatları kurmayı amaçladığını teyit etti.
Yılmaz dün yaptığı açıklamada, “Farklı merkez bankalarıyla swap fırsatlarını görüşüyoruz… Sadece ABD ile değil, başka ülkelerle de” dedi. Yılmaz ayrıntı vermedi.
SWAP HABERLERİ TL ÜZERİNDEKİ BASKIYI AZALTIYOR
TL son zamanlarda hızla değer kaybederek geçen hafta dolar karşısında tarihi dip seviyeyi gördü. Her ne kadar bu hafta bir miktar değer kazansa da TL’nin kayıpları ülkenin düşük döviz rezervleri ve yüksek borçları hakkında endişelere neden oluyor. Olası swap anlaşmalarının TL üzerindeki baskıyı azaltacağı düşünülüyor.
Yetkililerden birinin Reuters’a verdiği bilgiye göre, son günlerdeki ikili görüşmelerin ardından Ankara’nın kendine güveni geldi. Ancak swap anlaşmasına ne kadar yaklaşıldığı net değil. Salgın hastalık sadece Türkiye’yi değil tüm dünya ekonomilerini hırpalıyor.
TARAFLARIN HİÇBİRİ SORULARA YANIT VERMEDİ
Hazine Bakanlığı, Japonya Maliye Bakanlığı ve İngiltere Merkez Bankası Reuters’ın sorularına cevap vermedi. Çin Merkez Bankası faks ile iletilen soruları yanıtlamadı. Katar hükümeti enformasyon birimi swap anlaşmasının kapsamının genişletilmesi sorusuna yanıt vermedi.
DİPLOMATİK TEMAS HIZ KAZANDI
Hükümet yetkilileri geçen haftaki açıklamalarında döviz kaynaklarının yeterli olduğunu belirtti. Ancak corona virüsü nedeniyle ekonomik resesyon ile karşı karşıya kalan Ankara’nın diplomatik çabaları son haftalarda hız kazandı.
Yatırımcılara göre bu durum Türkiye’nin şu ana kadar döviz kaynağı olarak birinci tercih olan ABD Merkez Bankası’ndan başka seçenekleri değerlendirdiğini gösteriyor.
Ancak Türk yetkililer, IMF ile herhangi bir anlaşmaya sıcak bakmayan Türkiye’nin “sermaye kontrolü” gibi bir düşüncesinin bulunmadığının altını ısrarla çiziyor.
Adının açıklanmasını istemeyen üst düzey yetkili, “Görüşmeler özellikle Katar, Çin ve İngiltere ile daha iyi durumda. Belli bir miktarda kaynağın sağlanacağı konusunda iyimserim… anlaşmaya varılması çok uzun sürmeyebilir” dedi.
Diğer iki yetkili, Türkiye’nin potansiyel kayan sağlayabileceği Japonya ile temas kurulduğunu belirtirken, bir diğer yetkili swap müzakerelerinin hızlı sonuçlandırılması için ek bir görüşme gerçekleştirilebileceğini söyledi.
Merkez Bankası’nın (TCMB) yıl başında 40 milyar dolar olan net döviz rezervleri 28 milyar dolara düştü. Bankacılar, düşüşün büyük bir kısmının, bu yıl %15 değer kaybetmiş TL’yi desteklemek için döviz piyasalarında 30 milyar dolar satan kamu bankalarından kaynaklandığını söylüyorlar.
12 AYLIK DIŞ BORÇ 168 MİLYAR DOLAR
Türkiye’nin 12 aylık dış borç yükümlülüğü 168 milyar dolar seviyesinde ve bu yükümlülüklerin yaklaşık yarısının Ağustos ayına kadar ödenmesi gerekiyor. Turizm gelirlerinin azalması nedeniyle aylık cari açık da yaklaşık 5 milyar dolara çıktı.
Bir yetkili, özel sektör dahil Türkiye’nin yükümlülüklerini yerine getirmede herhangi bir sorun içinde olmadığını ve olmayacağını belirtti.
KHAN: BU SÜREÇ NASIL ATLATILACAK ÖNGÖREMİYORUM
New York’taki AllianceBernstein’deki gelişmekte olan ülke tahvili birimi direktörü Shamaila Khan, “Türkiye’nin özellikle dış kırılganlıklarını göz önünde bulundurarak bu süreci nasıl atlatacağını gerçekten öngöremiyorum” dedi.
Geçen hafta Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın uluslararası yatırımcılara yönelik düzenlediği telekonferanstaki yüzlerce yatırımcı arasında bulunan Khan, Türkiye’nin “maalesef aylardır” risklerini hafife aldığını söyledi.
Albayrak 6 Mayıs’ta Türkiye’nin yeterli olandan da fazla döviz rezervi olduğunu söyleyerek, sermaye kontrolleri getirilmesi gibi bir planları olmadığını söylemişti.
Albayrak ayrıca yabancı ülkelerle TL-döviz swap mekanizması kurulması konusunda iyimser olduğunu belirtmiş, ancak ayrıntı vermemişti.
Telekonferansa katılan bir yatırımcı, Albayrak’ın Türkiye’nin yüksek ticaret açığına sahip olduğu ülkelere atıfta bulunarak var olan swap imkanlarının güncelleneceğine söz verdiğini ifade etti. Türkiye’nin Çin ile 1.7 milyar dolar ve Katar ile 5 milyar dolar hacimde swap hattı bulunuyor.
FED’İN SWAP HATLARINDA TÜRKİYE YOK
Fed Mart ayında koronavirüs salgınıyla mücadele için daha önce swap imkanı sağladığı ülkelere ek olarak Brezilya, Yeni Zelanda ve Güney Kore ile de swap hattı kurdu. Ancak swap anlaşması olan ülkeler arasında Türkiye yer almadı.
New York Fed eski başkanı William Dudley, ekonomik zorlukları ve ABD ile inişli çıkışlı diplomatik ilişkileri göz önüne alındığında Türkiye’nin nakit ihtiyaçlarını Fed’in gidermesinin muhtemel olmadığını söylemişti.
Bir Japon hükümet yetkilisi Tokyo’nun şimdilik TL’yi yakından izlemenin ötesinde bir planı olmadığını, ancak “gerçek bir krize dönüşürse” G7 ülkelerinin veya Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) Türkiye’ye ekonomik destekte bulunacağını sözlerine ekledi.
BEKLENMEYEN DURUMLAR
Brown Brothers Harriman’ın küresel para birimi stratejisi başkanı Win Thin, “Bu olanlar son TL krizinin tekrarı gibi. Geçen iki yılda Türkiye’nin temellerinde yatırım yapmayı daha da zorlaştıran politikalar hariç şaşırtıcı düzeyde az şey değişti” dedi.
Bir Türk yetkili, kura yönelik “spekülatif saldırıları” önlemek için bazı adımlar atıldığını ancak sermaye kontrollerinin “kesinlikle gündemde olmadığını” söyledi.