Pembe Şehir’de fil ve rikşav sefası

ÖZKAN ALTINTAŞ-TÜRKİYE TURİZM
JAİPUR/ HİNDİSTAN- Hindistan Seyahat Acenteleri Birliği- TAAI’nin 60’cı yılı nedeniyle düzenlediği famtripe Uzakdoğu pazarlarına çalışan Türkiye’nin önemli acentelerinin yöneticileri ile temsilcileri Hindistan gezisinin üçüncü durağı Jaipur’dayız. Bu şehirde bizi çok etkileyen Fillerle Amber Kalesi’ne tırmanmak ve rikşav’a binmek oldu
Jaipur’u gördüğüm zaman bu işler sadece Türkiye’de olmadığını farkettim. Bir Osmanlı padişahının Cuma namazı için bir camiyi pembeye boyattığını hatırlıyorum. Bizdeki bu “pembe” merakının nereden geldiğini Jaipur’a gidince anladım.
Jaipur’un kale içinde bulunan tüm binaları pembe idi. Ama aradan geçen zaman içinde pembenin tonu değişip biraz kahverengiye çalmış. Ama şehrin adı aynı kalmış.
Galler Prensi Edward şehri ziyarete geleceği zaman binalar pembeye boyandığı için Jaipur’un adı “Pembe Şehir” olarak kalmış.
Moğollar tarafından kurulan şehirlerin isimleri “kant” ve “abad” isimleri ile biter Jaipur gibi isimlerinin sonunda “pur” olanlar Hindular tarafından kurulmuş.



TÜRKİYE’NİN ÖNEMLİ ACENTELERİ KATILDI
TAAI’nin konuğu olarak Hindistan’da bulunan Türkiye delegasyonunda TITC Başkanı Emin Çakmak başkanlığında Plaza Turizm’den Shadi İzadi Gilany, Baracuda Turizm’den İlkim Polatoğlu, VİP Turizm’den Pınar Çöteli, Setur’dan Sanem Arslan, CafeTour’dan Tülay Özkan, Performans Turizm’den Ahmet Koşar, Arnika Turizm’den İbrahim Tanrıverdi, Bright Turizm’den Salih Salihoğlu, Avo Turizm’den Zülal Ronay, İgo Travel’dan İlkim Tuncay, Worldrintours’dan Ümit Aksoy, Bukla Turizm’den Bülent Saraloğlu, Karmi Turizm’den Filiz Koçer, Travel Ser-Vis’ten Nilgün Köseoğlu bulunuyor. Ayrıca Atatürk Havalimanı’ndan Senem Zengin ile TurkiyeTurizm.com’dan Özkan Altıntaş ile birlikte TV’lerin sevilen turizm programı “Çağatay Yolda” ekibinden Çağatay Şahin, Serpil Türkekul, Fatih İlyasoğlu’da yer alıyor.

MART AYINDA 1200 HİNDİSTANLI TURİZMCİ İSTANBUL’DA
Mart ayında TAAI üyesi olan 1200 seyahat acentesi ile genel kurulunu İstanbul’da yapıyor. Hindistanlı seyahat acenteleri ile birlikte İstanbul’a gelecek olanların 2 bine yakın olduğu bildirildi. Pendik Green Park Oteli’nde yapılacak genel kurul sırasında Hindistanlı seyahat acentelerine İstanbul ve bazı bölgelerin tanıtımı yapılacak. TAAI Başkanı ve Treasure Turizm’in sahibi İqbal Mulla, 60’cı yıllarında genel kurul için İstanbul’u seçtiklerini belirterek “Hindistan turisti Türkiye’yi, Türk turist Hindistan’ı seviyor. İki ülkenin tarihi ve kültürel bağları ile turizmin gelişmesi için TAAI, TITC ile önemli adımlar atıyor” dedi. 

THE FERN OTEL GİRİŞİNDE SÜRPRİZ HOŞGELDİN PARTİSİ
Havalimandan otobüsle The Fern Otel’e geldiğimizde bizi bir sürpiz bekliyordu













Hintli müzisyenler yöresel oynak havaları çalarken herkese raca sarığı dağıtıldı. Alnımıza üçüncü göz olarak pirinç tanesi ile Jaipur'da damatların rengi olan sarı boya sürüldü.Müziğin nağmelerine uyan Türk turizmciler Hindistan’da göbek atmanın keyfini yaşadılar.





Otele girince üzerinde Türk bayrağı olan pasta ikinci sürpriz oldu. Türk Hindistan Turizm Konseyi -TITC Başkanı Emin Çakmak teşekkür ederek pastayı kesti. Daha sonra yol yorgunu turizmciler odalarına çekilerek dinlendi.

MOĞOLLARA DİRENEN JAİPUR
Mihraceler diyarı Rajasthan eyaleti her yıl aldığı turist sayısına bakılırsa Hindistan’ın en turistik bölgelerinden biri olarak biliniyor. Dağların üzerindeki kaleleri ve yüksek sur duvarları ile Moğollara en çok direnen şehirlerden biri olarak tarihte yerini alan bir şehir olarak tanınıyor.Ancak buna rağmen sonunda yenilerek uzun yıllar Moğol hakimiyeti altında kalmaktan kurtulamadılar.

KOCALARI ÖLÜMÜ KOŞARKEN EŞLERİ ATEŞE ATLIYOR
Jaipur halkı olan Racputlar cesur, onurlu ve özgürlük tutkunu olarak biliniyor. Yenileceklerini bildikleri savaşta safran rengi damatlık elbiselerini giyerek umutsuzca ölümüne hücuma kalkıştıkları anlatılıyor. Kocaları ölüme koşarken, eşleri de kendilerini büyük bir ateşe atarak intihar ediyor ve onları ölümde yalnız bırakmıyorlarmış.
Egemenlikleri boyunca Moğollar mihracelerin haklarının korunmasına izin verdiler. Bu dönemde ekonomik haklarını ve zenginliklerini kaybetmeyen mihraceler lüks hayatlarını sürdürerek savurganlığa devam edince iyice fakirleştiler.

HİNDİSTAN BAĞIMSIZLAŞINCA EN FAKİR RAJASTHAN OLDU
Mihracelerin elinde kalan son ayrıcalık 1970’de İndira Gandhi tarafından geri alındı. Halen ülkede mihracelerin torunları yaşıyor. Bazıları bakanlık bile yapıyor, ancak eski ihtişamlarından eser bulunmuyor. Bazıları eski sarayları otele çevirerek yaşamlarını sürdürmeye çalışıyor. Hindistan bağımsızlığa kavuşmasıyla en fakir bölgesi Rajasthan oldu.
Hindistan’da çok uluslu otel zincirlerinden başka onlarca eski mihrace sarayı restore edilerek turistik tesis haline getirildi. Heritage diye sınıflandırılan bu otellerin dünyada benzerleri yoktur. Jaipur şehir merkezinde bulunan Rambagh Palace ve Jaimahal Palace Hintli otel zinciri tarafından işletilen muhteşem yapılardır. Buralarda konaklamak, yemek, içmek o kadar ucuz değil, ama ödediğiniz paranın karşılığını alıyorsunuz.

DÜNYANIN EN BÜYÜK GÜNEŞ SAATİ
The Fern Otel’den çıkarak Pembe Şehir’e gittik. Önce Hawa Mahal’i gördük. Sonra yürüyerek Astronomi Merkezi Jantar Mantar’a gittik.
Mihrace Ja Singh dönemi Jaipur’un en görkemli dönemi yaşandı. 1727’de Amber Kalesi’nin yakınlarında Jaipur kentinin temelleri atıldı. Astronomiye, gezegenlere, yıldızlara meraklı olan mihrace şehrin ortasına Astronomi Merkezi Jantar Mantar’ı kurdu. Aynı yıllarda Uccain, Mattura, Delhi, Varanasi’de astronomi merkezleri kuruldu.
Jantar Martar’daki 27 metre yüksekliğindeki güneş saati, küçük güneş saati ve burçların izlendiği köşe bulunuyor. İçeri girişte karşınıza gelen sarı duvar her gün saat 12.00’de güneşin dünyaya geliş açısını hesaplamak için kullanıldı. Dünyanın en büyük güneş saati buradadır. Küçük duvardaki güneş saati ise güneşin 24 mart ile 24 eylül arasında kuzey yarımkürede, 24 eylül ile 24 mart arasında ise güney yarımkürede kaldığı hesaplanarak yapıldı. İki buçuk ton ağırlığındaki Yantara Raj ile 12 burç ve 24 yıldızlık güneş sistemi incelendi.

HAWA MAHAL’İN GÜZELLİĞİ
Şehir merkezindeki Hawa Mahal’in güzelliğini görmek için sabah saatlerinde gidilmelidir. Bu saatlerde güneşin ilk ışıkları koyu pembe renkli duvarı iyice ortaya çıkarır. Rüzgarlı Saray olarak ta bilinen yapının cephesi bin pencereli olarak ta adlandırılır. Birkaç kat üzerine tek cephe olarak yapılan Hawa Mahal’in arkasında başka bir yapı bulunmuyordu. Kafeslerin arkasındaki pencerelerden içeri giren esinti, sarayda yaşayan kadınların serinlemesini sağlardı. Duvarın güzelliği son yıllarda modacıların ve fotoğrafçıların ilgisini çekince bir çok yayında yer aldı.

 

 

KALEYE FİLLERLE ÇIKTIK, JİPLERLE İNDİK
Amber Kalesi şehir merkezinden 11 kilometre uzakta bulunuyor. Mihrace Man Singi tarafından eşi Maharani için 1592 yılında inşa edilen kale, Racput mimarisinin en güzel örneklerinden biridir.
Kaleye fillerin sırtında çıkılıyor. Jiplerle iniliyor.
Ancak buradaki fillere iyi davranılmadığı için dünyada hayvan koruyucularının tepkisini çekiyor. Fillerin alınlarının Swastika denilen gamalı haçlarla boyandığı görülüyor. Gamalı haç Hindu dininde kusursuzluk anlamına geliyor. Hindular yüzlerce yıl okları sağa doğru olan gamalı haçı evlerinin kapısına çizerek kötü ruhlara karşı nazarlık olarak kullandılar.
Hindular fillerin vücudunda yürümesi, durması, koşması için komut alacağı 82 noktayı bulmuşlar. Hayvanlar aldıkları emirle geri manevra bile yapıyorlar. Filler kaleye iki turist ve bir bakıcı ile çıkıyorlar.

MUHTEŞEM AMBER KALESİ
Amber Kalesi 16’cı yüzyılda Şah Ekber tarafından savunma amaçlı inşa ettirildi. Ancak yapının en görkemli bölümleri Mihrace Ja Singh tarafından eklendi. Sarayın bazı duvarları yeşim, mercan, turkuaz gibi değerli taşlarla süslendi. Mihrace eşlerinin yaşadığı geniş avlunun etrafına da oturma ve yatak odaları bulunuyor. Kafesli pencerelerin sıcaktan korunmak için küçük tutulduğu görülüyor. Sarayın en güzel odası olan Aynalı Oda’da bir mum yakınca ışık kırılmalarıyla muhteşem bir görüntü ortaya çıkıyor. Mihracenin odası da oymalı nişler, mozaiklerle bezeli sütunlar, mermerden kafeslerle süslü pencerelerle dekore edilmiş.

FARKLI SOĞUTMA SİSTEMİ
Sarayın salonlarından birinde ilginç bir soğutma sistemi bulunuyor. Salonun kapısında bitkisel liflerden yapılmış bir perde bulunuyor. Perdenin üzerindeki oluktan çatıya akan su deliklerden geçerek perdeye damlıyor. Perde suyu emiyor ve liflerde biriken su sürekli ıslak tutarak nem ile odanın serin kalmasını sağlıyor. Artan sular perdenin altındaki kanaldan akıp gidiyor.
Sarayın aşağısındaki göldeki yapı yazlık saray olarak kullanılıyordu. Mihrace ve aile sıkılınca fillerle aşağıya iniyor ve sandallarla adaya gidiyordu.
City Hall, şehrin merkezinde son mihracenin hala ailesiyle birlikte yaşadığı saray olarak yer alıyor. Sarayın müze bölümünde halı ve silah koleksiyonları ile kıyafetler Hint sanatının özelliklerin gözler önüne seriyor. Turistik eşya satan dükkânlar ile kafeterya mihracenin geçim kaynağı olarak görülüyor.

MİHRACENİN 345 KİLOLUK DEV KÜPLERİ
Eskiden mihrace halkı ile buluştuğu zaman sarayın ortasındaki görkemli salondaki tahtına oturuyormuş. Salonun duvarlarından biri kafeslerle kaplıydı. Mihracenin eşleri buradan toplantıları izlermiş.
Salonun avizeleri Çekoslovakya’dan getirilmiş. Halılar, zengin kitap ve minyatür koleksiyonları sarayın dekorunu tamamlıyor.
Sarayın avlusunda dev iki küp bulunuyor. 1902 yılında İngiltere Kralı 5. Edward Jaipur Raca’sını davet etmişti. Geziden önce Raca, özel olarak hazırlattığı bu iki küpü Ganj Nehri’nin suyu ile doldurttu. Bütün seyahati boyunca her biri 345 kilo ağırlığındaki küplere konulan suyu kullandı. Bu küpler dünyanın en büyük küpleri olarak Guiness Rekorlar Kitabı’nda yer alıyor.

 

SATICIYA SELAM VERSENİZ BORÇLU ÇIKIYORSUNUZ
City Hall’ın yanında şehir merkezinde yüzlerce dükkan bulunuyor. Herkes size bir şey satmayı çalışıyor. “Selam verseniz borçlu çıkıyorsunuz” hesabı peşinizden ayrılmıyorlar. Satıcıların arasında gizli bir akraba örgütü bulunuyor, birinden bir şey alırsanız yandınız. Akrabaları sizi markaja alıyorlar ve bırakmıyorlar. Bu işten kurtulmanın en kolay yolu sessiz kalıp yürümek. Ama bunu keşfedene kadar epeyi mücadele verdik.
Burada en geçerli olan sıkı pazarlık. Onlar 100 rupi diyorsa siz 50 rupi demeye kendinizi alıştırın. Aslında 100 rupi bizim paramızla 3.5 TL’ye geliyor. Çok değil, ama kendinizi pazarlığa alıştırın. Çünkü vazgeçip yürüdüğünüz zaman satılan malı 50 rupiye alma şansınız var.
“Bulunmaz Hint kumaşı” diyeceğimiz ürünlerin hepsi buruda bulunuyor. Şallar, yatak örtüleri, yastık kılıfları, elbiseler satılıyor.



Marriot Jaipur Oteli'ne yediğimiz öğle yemeği nefisti. Bizim damak tadımıza uygun olduğu için herkes memnun kaldı.Kapıda girişte pirinç taneleri ve kırmızı üçüncü göz hepemizin alnına yerleştirildi.






Jaipur’da değerli taşlar işleyen mücevher atölyeleri bulunuyor. Bu küçük atölyelerin büyük bölümü Jahori Pazarı’nda bulunuyor.
Para bozma konusunda dikkatli olmanızı öneririz. Sınır bölgelerinde kurlar düşük oluyor. Buralarda büyük miktarda para bozdurmayın. Eğer Hint parasına ihtiyacınız varsa sadece varacağınız yere gitmeye yetecek kadar (örneğin 20 $) bozdurun. Lisanslı Döviz Büfeleri bulunur. Buralarda pazarlık ederek en yüksek kuru almaya çalışın.
2012 Şubat ayında 1 USD = 47 Rupi civarındaydı. Para bozdururken bu kura yakın fiyatlar almaya bakın.
YARIN: AGRA VE TAC MAHAL