MOSKOVA- Rusya’nın Taman yarımadasında 17.yüzyılda inşa edilen tarihi Osmanlı Türk çeşmesinin halen bölge halkının tercih ettiği en şifalı su kaynağı olduğu ortaya çıktı.
Rusya’nın başlıca tarihi simgeleri arasında yer alan Osmanlı çeşmesiyle ilgili Cihan Haber Ajansı’na (Cihan) bilgi veren Rus yetkililer, Türk turistleri tarihi kültürel açısından zengin olan Osmanlı eserini ziyaret etmeye davet etti.
Çeşme Rusya’nın Karadeniz kıyısı Krasnodar bölgesinde, Taman yarımadasında bulunuyor. Karadeniz ve Azak Denizi’nin birleştiği noktada bulunan bölge antik uygarlık, Rus Ortaçağı, Bizans ve Osmanlı kültürünün izlerini taşıyan eserler bulunuyor. Bir zamanlar Osmanlı’ya ait yarımada 1787 yılında Rus-Türk savaşının ardından Rusya’ya bağlandı.
TÜRK ÇEŞME TEKNOLOJİSİ RUSYA’NIN HİÇ BİR YERİNDE YOK
Cihan’a özel konuşan Rusya Kültür Bakanlığı’na ait Rusya Kültürel Mirası portalı (culture.ru) Genel Yayın Yönetmeni Natalya Zavyalova, çeşmenin muhtemelen 17.yüzyılda inşa edildiğini kaydetti.
Zavyalova, “O dönemler Taman yarımadası Kırım hanlığına ait idi, ama fiiliyatta burada söz sahibi Osmanlı idi. Araştırmalara göre, o dönemler burada içecek su sorunu vardı, kullanılan sular kötü ve tatsız idi. Osmanlı’nın bu eşi değeri bulunmayan çeşmeyi inşa etmesiyle ilgili çok efsane var. Taman’da paşanın Türkiye’den bir kız akrabası misafirliğe geliyor. Su yüzünden kız her gün giderek güzelliğini kaybedince paşa bölgede su sorununu çözmeye karar verir. Bir başka efsaneye göre çeşmeyi Özbek asıllı saray bahçivanı Rahim yaptırmış. Rahim paşanın kızına aşıkmış. Paşa da ona hem para hem de kızıyla evlendireceği vaadinde bulunmuş. Rahim aşkı uğruna ustalarla çeşmeyi yapıyor. Fakat paşa kızını vermeyerek uşağını öldürtmek istemiş. Bunu duyan Rahim bölgeden kaçmış. 1666 yılında bölgeye gelen Türk gezgin Evliya Çelebi de Taman yarımadasının çeşmeye acil ihtiyaç olduğuna dikkat çekmiş.” şeklinde konuştu.
TÜRKLERİN DÖŞEDİĞİ SU BORU HATLARI ÇOK MÜKEMMEL TARİHİ YAPI!
Osmanlı’nın inşa ettiği boru hatlarının mükemmel bir yapı ve tarihi eser olduğunu kaydeden Rusya Kültürel Mirası portalı (culture.ru) Genel Yayın Yönetmeni Zavyalova, “Bir dönem herkes çeşmenin su kaynağının artezyan su olduğuna inanıyordu. Ama derin incelemelerden sonra burada eşi benzeri bulunmayan bir hidroteknolojik sistemin varlığı ortaya çıktı. Yerin altına onlarca kilometre boru hatları döşenmiş. Bölgede denizden su rutubet şeklinde buharlaşıyor, kumların altındaki seramik borular ise bu buharı emerek tekrar suya dönüştürüyor. Bu borular hava sıcaklığı 20’den fazla olduğu hava koşulunda bile ısınmıyor.
20.yüzyılın ortalarına doğru Osmanlı çeşmesi bölgenin en başlıca su kaynağı idi. 19. yüzyılda Rusya İmparatorluğu, çeşmede suyun azalması ve meydana gelen genel teknik sorunları çözmek için bölgeye uzman gönderiyor. Çalışmalar devlet bütçesinden finanse ediliyor. O zamanın parasıyla bin 500 ruble, değeri fazla idi. 20.yüzyılın ortalarına doğru Osmanlı çeşmesi bölgenin en başlıca su kaynağı idi. Rusya’da buna benzer bir çeşme yok. Bugün de bölge halkı ve yerli ve yabancı turistler bidonlarla su doldurabilmek için buraya geliyor. Çünkü Osmanlı Türk çeşmesi temiz ve tatlı su. Bölgeye Türk turistleri de davet ediyoruz.” dedi.
Çeşitli Rus kaynaklara göre, bazı günlerde Osmanlı çeşmesi kapalı tutuluyor. Eskiden günde 30 bin litre su akan çeşmeden bugün yaklaşık 3 bin litre su akıyor. Bazı haberlerde çeşmeden gelen suyun böbrek, mide-bağırsak hastalıklarına iyi geldiği vurgulanıyor. Bölgenin resmi turizm ve haber portallarında Osmanlı çeşmesi hakkında geniş bilgiler veriliyor. İnternet forumlarında kullanıcılar Osmanlı çeşmesinin ziyaret edilerek görülmesi gereken tarihi eser olduğuna dikkat çekiyor.
Fuad Seferov, Moskova
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.