Notamlı bölgeler ve uçuş mesafeleri

Türk Silahlı Kuvvetleri'nin ülke gündeminde savunma dışında zaman zaman bir takım başka faaliyetleri ile yer aldığını görürüz. Asıl görevleri ülke savunması olan askerlerin sosyal, ekonomik ve kültürel hayata olan olumlu katkılarını görmezden gelemeyiz. Ülkemizde en güvenilir kurumların başında ordu geliyorsa bunun bir sebebi olmalı diye düşünüyorum. Çalışma prensiplerine sıkı sıkıya bağlı olan bu kurumun, bu sıralamada birinci olmasının bir çok nedeni vardır. Askerlerin sıkı kuralcı oluşunun bazı çevrelerde eleştiri konusu bile olduğunu görürüz. Oysa öyle olmadığını ve askerlerin sivillerle iyi bir işbirliği içinde olduklarını birçok konuda görmek mümkün. Bu işbirliği ülkeye ve insanımıza çok şeyler kazandırmaktadır.

Asıl konumuz bu olmamakla birlikte askerlerin ekonomik hayata nasıl katkıda bulunduğuna ilişkin bir gelişmeden söz etmek isterim. Bu köşede aylar önce yazdığım bir yazıda yolcu ve kargo taşımacılığı yapan sivil uçakların gökyüzündeki uçuş mesafelerinin kısaltılmasıyla yılda toplam 400 milyon dolarlık bir tasarruf yapılabileceğini yazmıştım. Bunu ben değil, uzmanlar söylüyor. Halen ülkemizde milli taşıyıcı olan THY'nin 110'u yolcu olmak üzere toplam 113 uçağı vardır. Özel sektörün ise 11'i yolcu 3'ü kargo olan toplam 14 şirketinin de 30'u kargo 110'u yolcu olmak üzere uçak sayısı 140 civarındadır. Bu demektir ki ülkemizin sivil havacılık filosunda toplam 253 uçak bulunmaktadır. Bu uçakların yaptıkları sefer sayıları ve tükettikleri yakıtı alt alta koyarsak ortaya işte bu rakam çıkmaktadır.

Yıllardan beri gündemde olan, uçuş mesafelerinin kısaltılmasının ne anlama geldiğini biraz açmakta yarar var. Hava koridorlarında uçuş güzergahları belirlenirken değişik konular ele alınır. Örneğin meteorolojik şartlar da bunlardan biridir. Fakat bundan daha da önemlisi ülkenin güvenliğini sağlayan askerlerin veya diğer bir deyişle askeri havacılık uzmanlarının görüşleri de önemlidir. Askeri yasak bölgelerin üzerinden uçulmaması, yani notamlanmış güzergahlar üzerinde uçuş yapılmaması kesin bir kuraldır. İşte bu kurallar, dolambaçlı diye tabir edebileceğimiz uçuşları veya daha yüksek irtifada uçmayı gerekli kılmaktadır. İşte uçuş mesafelerinin kısaltılması bu konunun içine girmektedir.

Sivil havacılık sektöründeki yöneticiler bu uçuşların maliyetleri artırdığına dikkat çekerek, bu konuda iyileştirme veya düzenleme yapılmasını zaman zaman gündeme getirirler. Bu konu yıllar önce doğal olarak ilk etapta uçuşları düzenleyen kurum olan Devlet Hava Meydanları İşletmesi'ne sunulur, onlar da konuyu Hava Kuvvetleri Komutanlığı'na götürür. Ama ne yazık ki oradan olumlu bir görüş çıkmaz, hatta sivil memurlarda konunun görüşülmesine bile gerek olmadığı tarzında bir kanaat oluşur. Hal böyle olunca da özel sektör bu konuda ısrarlı olmaz ve işin peşini bırakır. Fakat gün gelir de ekonomik şartlar şirketleri zorlayınca bu konu tekrar gündeme gelir.

Geçen hafta ilk adım atıldı ve THY dışındaki tüm şirketleri bünyesinde barındıran Türkiye Özel Sektör Havacılık İşletmeleri Derneği (TÖSHİD) askerlere "Gelin bu konuyu görüşelim " deme ihtiyacı hissetti. Bir devlet kuruluşu olan DHMİ’ nin aracılığındansa, konuyu bire bir, yüz yüze görüşmenin daha doğru olacağını düşünen özel sektör havayolu işletmelerinin yöneticileri, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Aydoğan Babaoğlu'ndan bir randevu talep ettiler. Zor ve ulaşılmaz gibi görünen bu makamdan görüşme talebine çok kısa bir sürede olumlu cevap çıktı.

Geçen hafta yapılan görüşmeye, TÖSHİD Başkanı Yavuz Çizmeci, beraberinde uçuş mesafelerinin kısaltılması raporunu hazırlayan Mete Batur, Nadir Kabaş ve Yılmaz Aytekin adlı deneyimli kaptan pilotlarla gider. Konu karargahın bir numarasına bizzat anlatılır. Ülkenin içinde bulunduğu durum ve boşa yakılan yakıtın faturası anlatılır. Org. Babaoğlu, konuya çok sıcak yaklaşır ve hemen çalışmaların başlatılması talimatını verir. Ülke gerçeklerine duyarlı, yeni nesil komutanların sivilllerle yaptığı olumlu bir işbirliği böylece hayata geçer. Askerin uzlaşmaz olduğu ve görüşmeye bile yanaşmayacağı kanaatini yıkan bu gelişmeye imza atan Hava Kuvvetleri Komutanı Org. Aydoğan Babaoğlu'nun ülke kaynaklarının boşa heba edilmemesi için yaptığı bu katkı tarihe geçecektir.