HAYALET MEYDANI LEFKOŞA HAVALİMANI

Bundan iki ay kadar önce, TRT Belgesel Kanalı'nın açtığı belgesel film yarışmasına katılan spor yorumcusu arkadaşım Erdal Hoş ve ekibinin Kıbrıs'ta çektiği "Gol Atan Cepheye" adlı belgeselini izleyip alkışlamıştım.

Belgesel, Kıbrıs Türklerinin özgürlük mücadelesinde futbol kulüplerinin ve futbolcuların rolünü anlatıyordu.

Sosyal medyada paylaşımlar yapan Erdal Hoş, Kıbrıs’ta tampon bölgede bulunan ve 50 yıldır kullanılmayan Lefkoşa (Nicosia) Havalimanı’na çok özel izinle girerek enkaz halindeki uçağın önünde film çekimi yapıp da yayınlayınca beni şaşırttı. Çünkü, bu meydana giriş yasak olduğundan ve az kişi gördüğü için merak ediliyordu.

Kıbrıs Adası’nın İngiltere kolonisi olduğu dönemde 1939 yılında yapımı biten Lefkoşe Havaalanı, o yıllarda adanın tek ve en büyük hava meydanı olma özelliğini taşıyordu.

Lefkoşe Havalimanı, İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri’ne hizmet etmek için kurulmuş ve özellikle II.Dünya Savaşı sırasında kullanılarak savaştan iki yıl sonra 1947 yılında da sivil havaalanı olarak hizmete açılmıştı.

1960’da İngiltere’den bağımsızlığını kazanan ada halkı, iki toplumlu Kıbrıs Cumhuriyeti’ni kurdu. 1960’dan sonra kulesini Rumların ele geçirdiği bu meydan, yeşil adanın tek uluslararası havaalanı olarak hizmetini sürdürdü.

1968 yılında yeni terminal binasının yapılmasıyla 1974 yılına kadar yoğun olarak turizme ev sahipliği yaptı.

O günkü koşullara göre çok modern olarak tasarlanan Lefkoşa Havaalanı terminal binasında her şey mevcuttu.

Catering hizmetleri; şimdilerde Birleşmiş Milletler Barış Gücü’nün konuşlandığı meşhur Ledra Palace Hotel tarafından karşılanan gözde havaalanında terminal yer döşemeleri bile ses geçirmeyen Pirelli lastiği ile kaplanmıştı diye yazıyor kaynaklar.

İki toplum arasındaki huzursuzluktan sonra Rumların adayı ilhak etme planları üzerine garantör devlet statüsüyle Türkiye adaya müdahale etti. 1974 yılında yapılan Kıbrıs Barış Harekatı sırasında hedef olan bu havaalanı, o günden bu yana yarım asırdır terk edildiği için ‘hayalet’ havaalanı olarak anılıyor. Kıbrıs Cumhuriyeti’nin o dönemde tek havayolu şirketi olan Cyprus Airways gerginlik üzerine bir kısım uçaklarını yurt dışına götürmüş, fakat meydanda iki adet Trident tipi üç motorlu jet yolcu uçağı kalmıştı. Lefkoşe Havaalanı’ndaki bu uçaklar ve pist, Mürted (Akıncı) Hava Üssü’nden kalkan Türk Hava Kuvvetleri’ne bağlı 141. Filo’ya ait F-104 tipi uçaklar tarafından harekâtın ilk gününde vurularak kullanılmaz hale getirilmişti.

Şu anda Birleşmiş Milletler Teşkilatı Barış Gücü’nün kontrolünde olan ve sivil uçaklara kapalı olan havaalanının pistinde, Kıbrıs Cumhuriyeti’ne ait Cyprus Airways havayolu şirketinin malı olan bir adet kullanılmaz, bir adet de enkaz halde 5B-DAB ve 5B-DAE tescil işaretli Hawker Siddeley marka iki uçak bulunuyor.

Havaalanının ve uçakların ne durumda olduğunu merak eden Kuzey Kıbrıslı fotoğraf tutkunları 2014 yılında FODER adlı dernekleri aracılığıyla BM Barış Gücü Komutanlığı’ndan özel izin alarak bu havaalanında çekimler yapmıştı.

Ben bu yazıyı yazarken, Kıbrıs’ta her iki toplum yararına nihai çözüm için herhangi bir adım atılmadığını ve o havalimanının hayalet, uçakların da hep enkaz sıfatıyla anılmaya devam edeceğini biliyorum. Çünkü, KKTC Devleti, Kıbrıs’ta 10 milyon yolcuyu ağırlayabilecek devasa havalimanını yaparak işletmeye açtı.