ANKARA- TMMOB Gıda Mühendisleri Odası, deprem bölgesindeki çalışmalarının ardından bir ön rapor yayımladı. Raporda dikkat çeken tespitler yer aldı. TMMOB Gıda Mühendisleri Odası tarafından hazırlanan 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Merkezli Depremler Ön Gözlem Raporu, bölgedeki sağlık risklerine işaret etti.

Raporda son tüketim tarihi geçmiş ürünlerin deprem bölgesine gönderildiği, ayrıca gıda ürünlerinin sağlıksız koşullarda saklandığı ve dağıtıldığı ifade edildi.

Rapordan bazı bölümler şöyle:

Lokal toplanma alanlarında gerekli kontroller ve istifler dogru yapılmadıgı icin; deprem bolgesinde yeniden bir kontrole (Son Tuketim Tarihi (STT), Tavsiye Edilen Tuketim Tarihi (TETT), acık ambalaj, deforme olmus ambalaj, evlerde yapılmıs konserve, salca, zeytin vb. kontrolleri) ihtiyac olusturmustur. Olusan bu ihtiyac, ilgili prosedur ya da denetlemeye yetkinligi olan kisilerin (Gıda Muhendisi/Teknikeri vb.) Afad ve yetkililerce alanayonlendirilmedigi/gorevlendirilmedigi gozlemlenmistir. Bunun neticesinde lokal toplanma alanlarında giderilemeyen riskler deprem sahasına dogrudan yansımıstır.

Yukarıdaki bahsedilen eksik/hatalı kontrollerle birlikte daha kucuk dagıtım alanlarına aktarılan malzemeler gerekli ekipmanlar olmamasından kaynaklı (palet vb.) depolama/istif kurallarına uygun yerlestirilmemistir. Ilgili depolama alanlarının neredeyse hicbirinde urunlerin yerle teması kesilmemistir. Bunun nedenleri gerekli bilincin, alanda egitimli personelin, yeterli ekipmanın bulunmaması ya da alana sevk edilememesi ve afet anları icin tatbikatların yapılmamasıdır.

Tespit edilen diger depolama uygunsuzlukları ise; yardım malzemelerinin cop toplama alanlarına ve tuvaletlere yakın istiflenmesi ve ambalajsız gonderilen gıda yardımları seklindedir. Bu durumların, gıda kaynaklı hastalıklara sebep olan patojenlerin bulasma ve ureme hızlarını arttırması ise kacınılmaz bir sonuctur. Depremzedelerin ve alanda bulunan gonullulerin uyku duzenlerinin olmaması, bagısıklık ve sinir sisteminin zayıfladıgı dusunulurse bu patojenlerin alanda bulunan vatandasların saglıgı icin ciddi riskler olusturdugu tespit edilmistir.

Alanda ve yardım dagıtım alanlarında STT ve TETT gecmis urunlerle karsılasılmıstır. Bu, zaten bagısıklık ve sinir sistemleri zayıflamıs olan depremzede ve yakınlarının, gıda zehirlenmesi ve gıda kaynaklı risklerle karsılasmasına sebebiyet verebilecek bir durumdur.

Deprem alanında, koordinasyon merkezlerinde ya da depolama alanlarında depremin ilk 6 gununde gebe, anne, lohusa, yeni dogan bebek ve cocuk beslenmesi icin yeterli duzeyde iyi uygulamaya rastlanmamıstır.

Koordinasyonsuzluk sebebiyle ozellikle dag koylerinin bircoguna depremzedeler icin temel gıda maddesi, gecimini hayvancılıkla saglayan insanların hayvanları icin yem ulastırılmamıstır.