ÇİNE’NİN LEZZETLERİNİ MARSİAS’LI KADINLAR TANITIYOR

ÇİNE / AYDIN - Çine’deki Marsias Kadınları Üretim Merkezi misafirlerini ağırlamaya devam ediyor. Çine’de hayata geçirilen, erişteden, salçaya, reçelden sütlü tatlılara kadar çok sayıda el emeği ürünün vatandaşlara sunulduğu Marsias Kadınları Üretim Merkezi lezzetleriyle rağbet görüyor.

Sadece kadınların çalıştığı merkezde; reçel, yuvarlama, salça, tarhana, toz biber, erişte gibi çok sayıda ürünün satışı yapılırken, haftanın belli günleri de mantı, paşa böreği gibi lezzetler konukların beğenisine sunuluyor.

Cuma günleri el yapımı mantının, Salı günleri ise paşa böreğinin sunulduğu Marsias Kadınları Üretim Merkezi’nin restoranı bu hafta da ziyaretçi akınına uğradı. Öğle yemeği, gün etkinlikleri gibi çeşitli buluşmalara ev sahipliği yapan merkezin restoranını çok beğenen vatandaşlar, yöresel lezzetleri yaşatıp Çine halkıyla buluşturan Başkan Enver Salih Dinçer’e teşekkür etti.

AYDıN YÖRESEL YEMEKLERI

Keşkek

Birçok yörede farklı şekillerde yapılan ve severek tüketilen keşkek Aydın mutfağında da önemli bir yere sahiptir. Aydın’da özellikle düğünlerde, bayramlarda ve özel günlerde yapılan keşkek tek başına midelerde ziyafet yaşatacak bir lezzete sahiptir. Az malzeme ile dünyanın en güzel yemeklerinden biri haline gelen keşkek buğday, tavuk ya da kuzu etinin eşsiz birleşimi ile oluşur. Üzerine de tereyağı ve kırmızıbiberli sos dökülerek lezzetine lezzet katılır.

Çine Köftesi

Aydın’a özgü has lezzetlerden bir tanesi olan Çine köftesi, Aydın ilinin Çine ilçesine özgü, oldukça lezzetli bir Türk mutfağı yemeğidir. Görsel anlamda İnegöl köftesini andırsa da, malzeme ve yapılış anlamında bariz farklılıklar barındıran Çine köftesi, az ekmek ve bol yağlı bir kıyma ile yapılmaktadır. Çine köftesini diğer köfte çeşitlerinden ayıran en temel fark ise içerisinde tuz harici herhangi bir baharat içermemesidir Çine köftesinin bir diğer önemli püf noktası ise köftenin içerisine koyulacak ekmeğin ıslatılarak bir süre bekletilmesidir. Ekmekler suda ıslatıldıktan sonra iyice sıkılmalı ve köfteye öyle eklenmelidir. Çine köftesinin o özgün lezzetini elde edebilmek için hazırlanan kıyma harcının mutlaka bir süre bekletilmesi gerekmektedir

Paşa Böreği

Aydın mutfağının en çok sevilen lezzetlerinden biri olan Paşa Böreği, hem içinde barındırdığı sos hem de özenle hazırlanan iç harcı ile birlikte Türk mutfağının da önemli lezzetleri arasında yerini almıştır. Görsel anlamda oldukça etkileyici olan bu lezzet tercih olarak isterseniz kıyma ile dilerseniz et ile hazırlanabilmektedir. Paşa böreği yoğurt ile servis edilmektedir. Paşa Böreği her ne kadar ismen börek olarak geçse de ana yemek olarak da servis edilebilmektedir.

Enginar Yemeği

Aydın mutfağında yer alan enginar yemeğinin en belirgin özelliği, enginarın sapının, gövdesinin ve yapraklarının hepsinin ziyan edilmeden kullanılmasıdır.

Yuvarlama

Aydın bölgesinde en çok yapılan ürünlerden biri olan yuvarlama, bölgede yapılan hemen hemen her düğünde kendisine sofralarda yer bulmaktadır. Yuvarlamanın sunumu özel yoğurt sosu ile yapılmaktadır. Yuvarlama hazırlamanın temel özelliği ise az un ve bol kıyma kullanmaktır.

Kırlı Kızartma

Aydın mutfağının özel yemeklerinden biri olan Kırlı kızartma, daha çok ana yemekten ziyade, meze olarak tüketilmektedir. Bu yemek zeytinyağı ile hazırlandığı için soğuk olarak da tüketilebilir. Ana malzemesi patlıcan olan kırlı kızartma, içerisinde bulundurduğu malzemelerden dolayı oldukça besleyicidir. Kırlı kızartma tercihen yoğurt ile servis edilmektedir.

Tahinli Pide

Aydın yemeklerinin yanında lezzetiyle fark yaratan tahinli pide hayatınızda yiyebileceğiniz en güzel pidelerden biri olabilir. Tahinle yapılan pidenin üzerine isteğe göre bazen fındık ve ceviz de eklenir ve hem besleyici bir pide hem de tam bir enerji deposu çıkar ortaya.

Bildiğiniz pilavlardan çok farklı! Et, nohut, arpacık soğanı ve sarımsak bu pilava bambaşka bir lezzet katıyor. Aydın’ın Kuşadası ilçesinde sıklıkla tüketilen bolama, Kuşadası’nda adak yemeği, Aydın’da ise dilek yemeği olarak bilinir. Günümüzde çok fazla bilinmese de Aydın kültüründe önemli bir yeri vardır. Bolama için genişçe bir tencereye ihtiyaç vardır hatta zamanında her genç kızın çeyizinde mutlaka bolama tenceresi bulunurmuş. Tencerenin ortasına bir tas kapatılır ve pilav ve nohut tasın etrafında pişer. Daha sonra tas kaldırılır ve yerine et veya tavuk konur. Hem görüntüsü hem de lezzetiyle pilav sevmeyenleri bile kendine hayran bırakan bolama favori pilavınız olacak.

Ciğer Dolması

Ülkemizin birçok yöresinde düğünlerde, bayramlarda, özel günlerde yapılan ciğer dolması, Aydın’ın en sevilen et yemeklerinin başında gelir. İnce ince doğranan karaciğerler dolmanın iç harcı ile karıştırılır. Hazırlanan bu karışım ciğerin bürgüsüne yani karın zarına sarılır ve pişirilir.

Acılı Güveç

Aydın’da yapılan en sevilen et yemeklerinden olan Acılı güveç kalabalık akşam yemeği sofralarında başköşede yerini alır. Acı sevmeyenlerin bile severek tüketeceği bu et yemeği, domates. Soğan ve etlerin üst üste dizilmesiyle yapılır. Bol acı biber ve baharatlar eklendiğinde unutulmayan bir yemek ortaya çıkar.

Memleket Sarması

Akşam yemeklerinde sofranıza lezzet katacak bu müthiş yemek, Kuzu kolun una bulanıp pişirilmesi ve daha sonra köfte eklenmesi ile yapılan bu yemek sıcak sıcak tüketilir.

Isırgan Otu Böreği

Ege otlarından biri olan ısırgan otu ile hem yapılışı kolay hem de çok lezzetli börekler yapılır. Boşnakların sık sık yaptıkları ısırgan otu böreğinde taze ısırganlar zeytinyağı ile kavrulur. Lezzetli iç harcı el açması yufkaların içine serilir, üzerine de yumurtadan yapılan bir sos sürülür ve fırına verilir.

Arapsaçı Kavurması

Ege’nin onlarca şifalı otundan bir tanesi olan arapsaçı otu, gerek pratik gerekse ekonomik olması nedeniyle Aydın ve çevresinde çok fazla tercih edilir. Anasona benzeyen buruk bir tadı olan bu bitkinin kavurmasının acı olmaması için bazı püf noktaları vardır. Arapsaçı otu sirkeyle güzelce yıkanıp toprağından arındırılır. Daha sonra soğan ve sarımsakla kavrulur. Ve üzerine yumurta kırılır. Bu pratik yemek sıcak ya da soğuk bir şekilde, tercihe göre yoğurt ile birlikte servis edilir.

Nohutlu Kereviz

Aydın mutfağının bir diğer sevilen yemeği de nohutlu kereviz. Bu yemek adeta kerevizi sevmeyen kimse kalmasın diye yapılmış. İçerisine kıyma, et, nohut koyulan, tercihe göre zeytinyağlı da yapılan bu yemek kereviz sevmeyenleri bile kolayca kendisine alıştıracak.

Etli Enginar

Aydın mutfağında önemli bir yere sahip olan enginar, yemek olarak kullanılmak üzere ekilen en eski sebzelerden biridir. Aydın’da geleneksel bir yemek haline gelen etli enginarın özelliği enginarın hiç bir parçasının ziyan edilmemesidir. Bu yemeğin içinde enginarın sapı, gövdesi ve yapraklarının tamamı kullanılır. Sebzenin hiçbir yerinin ziyan edilmediği bu besleyici yemek Aydın sofralarının vazgeçilmezleri arasında.

Zeytinyağlı Yer Elması

Patatesgillerden olan ve tam bir mide dostu olan yer elmasının faydaları saymakla bitmez. Yer elmaları kabukları ile birlikte elma dilimi şeklinde kesilerek fırına verilir. Üzerine sarımsak, kekik ve zeytinyağı ile hazırlanan bir sos dökülür ve fırına verilir.

Koruk Ekşili Bamya

Koruk ekşili bamya, Aydın mutfağında, limon kullanmak istemeyenlerin olgunlaşmamış üzümlerin suyundan elde ettikleri koruk üzümünün suyunu da yemekleri tatlandırmak için kullanırlar. Koruk ile yapılan yemeklerin başında da koruk ekşili bamya gelmektedir.

Mantar Kavurması

Aydın sofralarında özellikle de akşam yemeklerinde sıklıkla tüketilen mantar kavurması tercihe göre ister soğanlı ister soğansız şekilde yapılır. Çeşitli baharatlarla da tatlandırılarak ortaya deneyenlerin bir daha unutamayacakları bir lezzet çıkar.

Kabak Kavurması

Soğan ve salça ile kavrulan kabaklara isteğe göre yumurta ya da sarımsaklı yoğurt eklenerek tüketilir. Sade tercih edilirse de pilavın yanına harika bir yemek olur.

Yaprak Sarma

Bayram yemeklerinin, altın günlerinin en çok tercih edilen ve en çok sevilen lezzeti olan yaprak sarmanın incecik sarılmış, bol zeytinyağlı ve limonlusu makbuldür.

Zeytinyağlı Kuru Börülce

Zeytinyağlı kuru börülce tıpkı kuru fasulye gibi yapılır. İsteğe göre acılı veya acısız bir şekilde tüketilir. Kuru fasulye ve nohut gibi geç pişen bu yiyeceği de önceden ıslatmak gerekir. Sonrasında istenilen şekilde pişirilebilir.

YÖRESEL ÇORBALAR

Adına çorba denilse de tek başına doyurucu bir yemek olan kulak çorbası aydın sofralarında sıklıkla yerini alır. Doyurucu olduğu kadar lezzetli de olan etli, nohutlu mantı çorbası, yoğurt ve isteğe göre birçok lezzetin terbiye edilmesiyle lezzetlendirilir.

Tarhana Çorbası

Yemek kültürümüzde önemli bir yeri olan ve şifa niyetine ülkemizin her mutfağında pişirilen tarhana çorbasının kökeni orta Asya ve Balkanlara dayanır. Aydın bölgesinde genellikle salça kullanmadan yapılan bu çorba salçayla yapılırsa da ayrı bir lezzet katılır. Tereyağı, nane ve kırmızıbiberle de süslenir ve lezzetine lezzet katılır.

SALATA VE MEZELER

Sarmaşık Kavurması

Bilinen diğer adı da acı ot olan sarmaşık, Ege Bölgesine has doğal bitki örtüsüdür. Oldukça şifalı olan bu bitki tansiyona iyi gelir, kolesterolü düşürür. İştahı açar, hazmı kolaylaştırır ve vücuttaki ödemi atar. Aydın halkı tarafından sağlığa faydaları ve lezzeti bilinen bu ot özellikle kavurması olmak üzere birçok farklı şekilde tüketilir. Zeytinyağında bol soğanla kavrulduktan sonra üzerine yumurta kırılır ve ister yoğurtlu ister sade olarak tercih edilir.

Kedirgen (Tilkişen Kavurması)

Kedirgen otu Osmanlı ve geleneksel Türk mutfağında yöresel yemeklerde sıklıkla kullanılan ve ege bölgesinde daha çok tanınan yabani kuşkonmaz otudur. Ege bölgesinin dağ yamaçlarında yetişen ve toplanması oldukça güç olan kedirgen otu, birçok hastalığa karşı panzehir olarak bilinir ve kış döneminde vücudun hastalıklara karşı korunmasında katkı sağlar. Taze soğan, kuru soğan ve sarımsakla kavrulan kedirgen otu çeşitli baharatlarla tatlandırılır. Üzerine de yumurta kırılarak hem çok lezzetli hem de oldukça besleyici ve doyurucu bir yemek ortaya çıkar.

Semizotu Salatası

Aydın mutfağının vazgeçilmezi olan ve bol miktarda A vitamini, sodyum, potasyum kalsiyum içeren semizotu birçok farklı şekilde değerlendirilir. Semizotu salatası da bunlardan bir tanesidir. Bol yoğurtlu, hafif ekşi bu lezzet aydın sofralarının favorisidir. Tam bir omega 3 kaynağı olan semizotu, yoğurt ile birleştirilip salata haline getirildiğinde diyet menülerinin aranan yemeği olmaktadır. Gün içinde açlığı bastırmak için çay saatlerinde çayın yanında ve ana yemek sofralarında salata yerine tüketilir

Dalgan Kavurması

Anadolu’da Isırgan otu olarak bilinen dalgan, şifalı bir ot olarak bilinir. Soğan ve pırasaların zeytinyağı ile kavrulması ile hazırlanan dalgan kavurması yoğurtlu veya sade tercih edilebilir.Ege halkının otlara olan düşkünlüğünü bilmeyen yoktur. Her tür otun bir şifa deposu olduğu düşünülür ve böreğinden çorbasına, kavurmasından yemeğine kadar her türlü değerlendirilir.

Pazı Otu Kavurması

Kavurması, salatası, yemeği ve sarması yapılan pazı otunun besin değeri oldukça yüksektir ve A,C,K vitamini ve folik asit bakımından da zengindir. İçeriğinde e vitamini, demir, magnezyum ve kalsiyum bulunan pazı sindirimi oldukça kolay olan bir besindir. Genellikle kavurma şeklinde yapılsa da yumurta ile yapılanı da çok sevilir.

Ebegümeci Kavurması

Özellikle ilkbahar sofralarını süsleyen ebegümeci kavurması, ebegümeci bitkisinin yeşil yapraklarıyla yapılır ve oldukça da şifalı bir bitkidir. Soğan ve biber ile kavrulan, tercihe göre bulgur ve baharat eklenen bu lezzetli yemek bolca protein ve C vitamini içerir ve aynı zamanda iltihap önleyici ve balgam söktürücü etkisi de vardır. Bir diğer adı da kömeç olan ebegümeci otu diğer otlar gibi kavrulduğunda lezzetiyle herkesi büyüler.

Çingene Pilavı

Aydın ve çevre bölgelerine has bir lezzet olan Çingele Pilavı, halk arasında Çingen pilavı olarak da bilinmektedir. Çingene pilavının temel malzemesi çökelek peyniridir. Çingene pilavı bir salata çeşididir. Aydın çevresinde genellikle kahvaltılarda tüketilen bu özgün lezzet, sıcak yaz günlerinin vazgeçilmez yemeğidir. Çingene pilavı lor peyniri ile de hazırlanabilir.

Zeytinyağlı Taze Börülce

Zeytinyağı ile ünlü ege bölgesinde börülcenin hem tazesi hem de kurusu zeytinyağlı olarak sıklıkla yapılır. Taze börülceler tıpkı zeytinyağlı fasulye gibi soğan ve domates ile kavrulur. İsteğe göre garnitür eklenerek değişik şekillerde servis edilir.

TATLILAR
 

Zerde Tatlısı

Osmanlı saray mutfağının en özel lezzetlerinden biri olan zerde tatlısı Osmanlı döneminden günümüze kadar gelmiş ve hala da önemini korumaktadır. Genellikle düğün, bayram gibi özel günlerde ve kutlamalarda yapılan tatlı en çok rengiyle dikkat çekmektedir. Rengini içerisindeki safran ve zerdeçaldan alan zerde tatlısının kıvamı da nişastayla verilerek ortaya keskin tadıyla özel bir tatlı çıkar. Safran çok pahalı bir baharat olduğu için genellikle sadece zerdeçalla yapılan zerdenin orijinali gün suyunda demlenen safran aromasıyla yapılır ve gerçek zerde tatlısının lezzeti verilmiş olur.

Pelvize Tatlısı

Genellikle Aydın’ın Yenipazar ilçesinde yapılan tatlı yöresel tatlılar arasında en lezzetlisi ve en kolayıdır. Su ve nişasta ile yapılan tatlının üzerine de bolca dövülmüş ceviz ve dövülmüş karanfil dökülür ve ortaya hem çok hafif hem de çok lezzetli bir tatlı çıkar. Tercihe göre içine meyve de katılarak farklı bir aroma verilir.

Kuru İncir Arası Ceviz

Aydın’ın efsane yemişleri arasında bulunan incirin hem kurusu hem de tazesi ayrı lezzet barındırır ve herkes tarafından çok sevilir. Hem lezzetli hem de tam bir enerji deposu olan kuru incir arası ceviz aydında en çok rağbet gören tatlılardan birisidir. Aydına yolunuz düşerse sevdiklerinize götürebileceğiniz en güzel hediyelerden biri olan bu lezzeti bir kere tattığınızda bir daha vazgeçemeyeceksiniz.

Kabak Tatlısı

Ülkemizin her yerinde farklı yöntemlerle kabak tatlısı yapılır. Herkes tarafından çok sevilen ve sofralarda her zaman yerini alan kabak tatlısı Aydın mutfağının yöresel tatlılarından bir tanesidir. Kabakların ince ince kesilip özenle pişirilmesiyle yapılır. Üzerine bolca ceviz dökülür ve ortaya tadı damaklarda kalan bir lezzet çıkar. Yanında yeni demlenmiş çayla harika bir ikili olan kabak tatlısı kalabalık misafirlere en güzel şekilde ikram edilir.