DALAMAN- Adrenalin, macera, hız, güç, kıvraklık gerektiren ve nabzınızı yükselten sporları seviyorsanız Muğla’nın Dalaman Çayı’nda gerçekleştirilen rafting tam size göre. Akdeniz ve Ege bölgesi arasında uzanan 229 kilometre uzunluğundaki Dalaman Çayı’nda 12 kilometrelik rafting parkurunda sertlik derecesi 0 ile 5 arasında değişen azgın sular üzerinde adrenalin bir an olsun azalmıyor.

Uzun yıllardan bu yana eğitmenlik yapan Recep Güler ile Raftingin Türkiye’ye gelip bu günkü seviyelere gelmesine sebep olan Vedat Vural SÖZCÜ HAFTASONU’na konuk oldu.

Muğla'nın Köyceğiz ilçesine Akköprü Barajı yapılmazdan önce 13 kilometrelik zorlu parkuru ile birlikte toplamda 23 kilometrelik turun gerçekleştiği Dalaman Çayı'nda şu anda 12 kilometrelik alanda tur yapılıyor. Akdeniz ve Ege bölgesi arasında uzanan 229 kilometre uzunluğundaki Dalaman Çayı'nın bu 12 kilometrelik parkurunda sertlik derecesi 0 ile 5 arasında değişen azgın sular üzerinde adrenalin bir an olsun azalmıyor.

En yoğun dönemini 01 Mayıs-15 Ekim tarihleri arasında yaşayan ve özellikle yabancı turistlerin akın ettiği Dalaman Çayı'ndaki rafting heyecanı corona virüsü nedeniyle durma noktasına gelse de bu sene ayakta kalan 5 şirket hizmete devam ediyor.

RAFTİNG TÜRKİYE'DE 1990'LARIN BAŞINDA TANINDI

Türkiye'ye nehir raftingini ilk getiren kişiler arasında olan Marmaris'te yaşayan eğitmenler eğitmeni Vedat Vural, SÖZCÜ HAFTASONU'na konuştu. Vural, “Nehirlere ilk girmeye başladığımız yıllar 90'ların başıydı.  Fırat, Melen, Sakarya, Köprüçay, Dalaman ve Çoruh nehirlerinin Türk ekibi olarak öncü inişlerini yerel insanların şaşkın bakışları arasında gerçekleştirdiğimizde herkes hayran kalıyordu. Tarihe baktığımız zaman raftingin bölgelere giriş tarihi olarak, 1991 Fırat, Melen, Sakarya, 1992 Çoruh, Köprüçay, 1993 Dalaman Çayı, 1994 Alara Çayı ve 1995 Manavgat Çayık ayıtlara geçenler” dedi.

RAFTİNGİ SEVDİRMEK ÇOK ZOR OLDU, YILDA 70 KİŞİYİ ZOR BULUYORDUK

Profesyonel Aktif doğa sporları rehberi (Dağ, nehir ve deniz) olup Türkiye ye ilk defa rafting sporunu tanıştıran ve IRF bünyesinde en üst kategoride belgeye sahip ilk ve tek Türk eğitmeni Vedat Vural şunları söyledi:
“Mesleğe 1986'larda başlayıp ülkemizde 60'ın üzerinde nehir rehberi yetiştirdim. Hala mesleğimi aktif olarak sürdürüyorum. Türkiye'de rafting sporunu sevdirmek için büyük uğraş verdik. Yaptığımız araştırma ve nehir inişleri macera ve keşif yönü ile bizleri mutlu ediyordu, ancak bu döngüyü insanlara sunabilmek lazımdı. Sağlıklı yaşam için, huzuru bulmak için, kendimizi daha iyi hissedebilmek için, günlük yaşantımızın doldurduğu filtreleri temizlemek için ve daha ötesi bedenimizde salgılanan adrenalin, seratonin hormonları sayesinde mutluluğu yakalamak için bu sporu yapmak bize büyük güç veriyordu. Bu anlamda 1994 yılında Dalaman Çayı'nda ilk turistik operasyonlara başladık. Yılda sadece 60-70 kişiyi ancak suya indirebiliyorduk.  Bugün ise toplamda var olan 5 şirket bu sayının katlarını yerli ve yabancı misafire hizmet verebiliyor. Aslında son yıllarda bu rakam çok daha yukarılardaydı fakat salgın nedeniyle her şey durma noktasına geldi. Kapanan şirket sayısı çok oldu. Rehberler işsiz kaldı. Yapacak bir şey yoktu. Sonuç olarak artık yerli müşterilerin de gelmeye başlamasıyla biraz olsun iş yapar konumdayız.”

REHBERLER DÜNYA STANDARTLARINDA HIZMET VERIYOR

Sektörün bel kemiği misafirlerin tüm gün aynı botta birlikte oldukları rehberlerin son derece güvenilir olduğunu da sözlerine ekleyen Vedat Vural, “Zaten bölgeyi tanımayan ve de eğitimli yetişmiş, deneyimli nehir rehberi olmazsa burada iş yapamazlar. Sonuç olarak zorluk derecesi 4 olan yerlerde rehberiniz çok önemli. Bu anlamda IRF (İnternational Rafting Federation) standartlarında eğitim almış IRF belgeli rehberler, dünya standartlarında hizmet veriyorlar.  Rafting yapacak olan misafirlerin özellikle bunu sorgulamaları yapacakları gezinin kaliteli ve güvenli olmasını sağlayacaktır. Ülkemizdeki rafting alanlarındaki eğitmenlerimiz ciddi anlamda eğitimli ve dünyanın her yerinde eğitmenlik yapma ehliyetlerine sahipler” dedi.

DALAMAN DÜNYADA BİLİNEN PARKURLAR ARASINDA

22 yıldan bu yana Dalaman Çayı üzerinde rafting rehberliği yapan Recep Güler, “Barajın yapımıyla artık su seviyesi düştüğü için zorunlu olarak R2 parkuru bitti. Biz de R3 parkuruna çıkarak toplam 12 kilometrelik parkur yapıyoruz. Nisan'da sezon açtığımızda zorluk derecesi su seviyesi yüksek olduğu için 0-4,5 arasında oluyor. Sezon ortalarına doğru bu 0-3,5 civarına düşüyor. Nehirlerde zorluk derecesi olarak lavel (Seviye) dediğimiz yerlerde zorluk dereceleri ile belirlenir. Bu da dünyada 0'dan 6'ya kadar değerlendirilir. 6 dünyada geçilemeyen seviyesi yüksek bölgedir. Dalaman Çayı'ndaki zorluk derecesi maksimim 5'e kadar. Dalaman Çayı rafting açısından Türkiye'nin en iyi teknik nehridir. Buraya aktif olarak Dalyan, Fethiye, Marmaris ve Bodrum başta olmak üzere komşu ilçelerimizden gelen misafirleri ağırlıyoruz. Yerli müşterilerimizin rağbeti ile raftingte biraz kıpırdanma oldu. Özellikle Fethiye bölgesinden çok yerli müşteri geliyor. Salgın olmasa şu anda eski konumuna az da olsa yanaşırdı” diye konuştu.

ÇAĞLAYANLARIN ZORLUK DERECELERİNE GÖRE GEÇİŞLERİ OLUYOR

Lavellerden ayrı olarak bazı noktaların zorluk derecelerinin anında değiştiğini ve bu bölgelere de çağlayan adını verdiklerini belirten Güler, sözlerine şöyle devam etti; “Bölgemizde 8-10 tane güzel çağlayanlarımız var. Bunların zorluk derecesi 0 ile 4 arasında değişiyor. 4 yüksekliğindeki çağlayanlar genelde kayalık alanlardaki suyun debisinin hayli yükseldiği bölgeler oluyor. Bölgemizde 5 rafting acentesi kaldı. Eskiden bu sayı yıllara göre 8-10 arasında değişirdi. Şu anda yamaç paraşütünden sonra adrenalinin en yüksek spor olması nedeniyle Ağustos ayı itibariyle biraz hareketlenme oldu. Eylül ayında biraz olsun nefes aldırdı. Biz buranın tanınmış ve eski şirketlerinden birisiyiz. Sezon sonuna kadar 5 bin kişiyi ağırlayabilsek öpüp başımıza koyacağız”

HER TÜRLÜ EMNİYET TEDBİRİ ALINIYOR

Rafting yaparken hayati tehlike olmadığını, zorluk derecesi 4 olan kayalar arasında geçişlerde gereken emniyet tedbirlerini aldıklarını da söyleyen Recep Güler şunları söyledi:
“Öncü ekiplerimiz zorluk derecesi fazla olan yerlerde botların devrilmesi tehlikesine karşı emniyet tedbirini önceden alıyorlar. Oralarda bir iki kişi cankurtaran görevi yapıyor. Zaten can yelek ve kasklar var. Sadece bottan düşenlerin kayalara çarpmaları önleniyor. Botlara binmeden zaten suya düştüklerinde nasıl duracakları ve ne yapmaları gerektiğinin eğitimi veriliyor” dedi. Güler alınan ücretlere de değinerek, “İlçelerden rafting merkezimize ve merkezden de rafting başlangıç noktasına kadar olan transferler, kahvaltı ve öğle yemeği dahil yerli müşterilerimize ilçe uzaklığına göre 250-300 TL arasında olurken yabancılara 400 TL fiyat uygulaması var” ifadelerini kullandı.

RAFTİNG NEDİR?

Rafting, raft  adı verilen botlarla, debisi yüksek nehirlerde yapılan bir nehir sporu. Raftingde asıl olan içinde bulunulan raftı devirmeden, kürekle yönlendirerek kaya ve engeller arasından geçirmektir. Rafting, 6 ile 8 kişilik takımlar halinde yapılır ve başarılı olabilmek tek vücut gibi hareket eden bir takım olabilmekten geçer. Akarsular zorluk derecesine göre altı dereceye ayrılırlar. 6. derece en zor parkurları, 1. derece ise en kolay parkurları belirtir.
Derece 1: Çok basit akıntılı ve kolay geçişler için uygundur.
Derece 2: Az akıntılı ama düzenli bir akışa sahiptir. Tehlikesi bulunmayan küçük kaya ve dalgalar vardır, basit geçişler için elverişlidir.
Derece 3: Orta zorluktadır. Bu sınıfta boyu bir metreyi bulan dalgalanmalar oluşabilir. Görüş mesafesi sınırlıdır.
Derece 4: Çok zor ve büyük rapidler (Çağlayan)  vardır. Düşüşlerin başlangıcını ve bitişini kestirmek güçtür. Hırçın geçişler ve zorlu engellerle dolu bir sınıftır.
Derece 5: Aşırı zor, yüksek debi ve akıntı, tehlikeli kayalar, dik yamaçlar, arka arkaya gelen düşüşler, ilerlemede sınırlı geçişler vardır. Amatör raftingciler için önerilmeyen parkurdur.
Derece 6: Nehir metrelerce yukarıdan dökülür, sık engellerle doludur. Geçişi uzman raftingciler için bile zor ya da imkansız olan sınıftır.