Koku ile Alzheimer arasındaki bağlantı farelerde keşfedildi

MADRİD – Bilim adamları fareler üzerinde yaptıkları araştırmalarda kokunun bağışıklık ve sinir sistemlerimiz arasında bağlantı bulunduğunu bildirdiler. Araştırmada Alzheimer hastalığı olan farelerin mentol kokusladığında, bilişsel yeteneklerinin geliştiği görüldü. Koku içeren kimyasal bileşiğin hastalıkla ilişkili olan beyindeki hasarın bir kısmını durdurabileceği görüldü.

Özellikle, araştırmacılar, vücudun enflamatuar yanıtı düzenlemeye yardımcı olan interleukin-1-beta (IL-1β) proteininde bir azalma fark ettiler - doğal koruma sağlayabilini, ancak düzgün bir şekilde kontrol edilmediğinde zarara yol açan bir cevap ortaya çıktı.

Nisan 2023'te yayınlanan çalışmanın arkasındaki ekip, belirli kokuların Alzheimer için tedavi olarak kullanılma potansiyelini gösterdiğini söylüyor. Hangi kokuların hangi beyin ve bağışıklık sistemi tepkilerine neden olduğu bulunursa, hastaları iyileştirmek için kullanabileceği belirtildi.

BILIM ADAMLARI KOKUNUN HAFIZALARI NASIL ETKILEDIĞINE BAKTILAR

İspanya’daki Uygulamalı Tıbbi Araştırmalar Merkezi’nder (said CIMA) immünolog Juan José Lasarte, “Koku sisteminin bağışıklık ve merkezi sinir sistemlerideki rolüne odaklandık ve mentolün hayvan modellerinde bağışıklayıcı bir koku olduğunu doğruladık” diyor
Juan José Lasarte, sonuçlar açıklandığında ise "Ancak şaşırtıcı bir şekilde, altı ay boyunca bu maddeye kısa süre maruz kalmanın Alzheimer’lı farelerde bilişsel gerilemeyi önlediğini ve en ilginç olanı, sağlıklı genç farelerin bilişsel yeteneğini de geliştirdiğini gözlemledik."

Araştırma, daha önce farelerin bağışıklık tepkisi artıran mentol solunasyonunun gözlemlediği için, ekip, laboratuvarda bir dizi pratik testte gözlemlediği gibi, hayvanların bilişsel yeteneklerini de geliştirebileceğini gösterdi.

TEDAVİDE YOL AÇTI
Alzheimer’lı farelerde, altı aylık bir süre boyunca mentol akışı, farelerin bilişsel yeteneklerinin ve hafıza yeteneklerinin bozulmasına engel olmak için yeterliydi. Buna ek olarak, mentol IL-1β proteini beyindeki güvenli seviyelere geri itiyordu.

Araştırmacılar, bağışıklık sisteminin kontrolde kalmasına yardımcı olması bilinen T düzenleyici (Treg) hücrelerinin sayısını yapay olarak azalttığında, aynı etkilerden bazıları gözlendi ve gelecekteki tedavilerin alabileceği olası bir rota açtı.

FARELERIN BILIŞSEL KAPASITESINI IYILEŞTIRDI
said CIMA'dan nörobilimci Ana Garcia-Osta, "Hem mentol uygulama hem de Treg hücresi blokamı, bu modellerde gözlenen bilişsel düşüşün arkasında olabilecek bir protein olan IL-1β'da bir azalmaya neden oldu. Ek olarak, bazı otoimmün hastalıkların tedavisinde kullanılan bir ilaçla bu proteinin spesifik bloka gücü, sağlıklı farelerin ve Alzheimer’lı farelerin bilişsel kapasitesini de iyileştirdi" dedi.

ALZHEIMER, PARKINSON VE ŞIZOFRENI GIBI HASTALIKLAR
Bilim adamları kokular ve bağışıklık ve sinir sistemlerimiz arasında çok sayıda bağlantı kurduklarını bildirdiler. Bu ilişkileri tam olarak anlamak zor, ancak koku sistemimizin beyni güçlü bir şekilde etkileyebilebileceği biliniyor. Bazı kokuların beyindeki bazı tepkileri tetiklediği, hafızayı, duyguyu ve daha fazlasını etkileyen kimyasal reaksiyonlara neden olabileceği belirtildi.

Bilim adamlarına göre, merkezi sinir sistemi ile ilgili, Alzheimer, Parkinson ve şizofreni gibi hastalıklar genellikle koku kaybı ile birlikte geliyor. Bu yeni araştırma bazı umut verici veriler ekliyor, ancak farelerin yanı sıra insanlarda da çok daha fazlasına ihtiyaç var.

saidCIMA’dan immünolog Noelia Casares, “Bu çalışma, bağışıklık sistemi, merkezi sinir sistemi ve koku arasındaki bağlantıyı anlamaya yönelik önemli bir adımdır. Sonaslar, kokuların ve bağışıklık modülatörlerinin, merkezi sinir sistemi ile ilgili Alzheimer ve diğer hastalıkların önlenmesi ve tedavisinde önemli bir rol oynayabilebileceğini düşündürmektedir" diyor.