Kapalıçarşı çatıdan yenileniyor

İSTANBUL- Kapalıçarşı'nın yenilenme hamlesi yönetiminden başladı. Ocakta 13 kişilik yönetim oluşturduklarını söyleyen Fatih Belediye Başkanı Mustafa Demir, "Çarşıyı yenilemeye bu ay itibarıyla çatıdan başlıyoruz" dedi

Dünyanın ilk alışveriş merkezi Kapalıçarşı'nın dönüşüm hamlesinde sona gelindi. Fatih Sultan Mehmet'in inşaatını başlattığı 1461'den bu yana 555 yıllık tarihinde sayısız deprem ve yangın atlatan, milyonlarca ziyaretçiyi ağırlayan Kapalıçarşı sonunda yenileniyor. Fatih Belediye Başkanı Mustafa Demir'le restorasyonun detayları ve süreci konuştuk

Kapalıçarşı'da restorasyon çalışmalarında hangi noktadasınız?
Kapalıçarşı tek bir tarihi eser değil binlerce eserden oluşan bir kompleks. 2.460 parsel, 3.150 dükkan var. 22 kapısı, 65 caddesi olan muazzam bir yer. 100 bin metrekareyi kapsıyor. Ziyaretçileriyle de mukayese edilirse orta ölçekli bir Anadolu şehrinden daha büyük. 2009'da çalışmalara başladık. 2014'ün sonuna kadar bu çalışmalar sürdü. Neredeyse 5 yıldan fazla sadece bu işle uğraştık. Kapalıçarşı'nın bütün sıkıntılarını ortaya çıkaran aynı zamanda çözüm önerileriyle oluşturulmuş proje Anıtlar Kurulu tarafından onaylanınca bizim önümüz açıldı.

Ne gibi sıkıntılar yaşanıyor bu süreçte?
2.460 bağımsız parselin mevcut kat irtifakı kanununa göre, bir araya getirip bir yönetim oluşturulmuyor. Bunu gerçekleştirince biz büyük bir nefes aldık. Başlarken de bütün problemlerin çözülmesi için bir strateji oluşturmuştuk. Bunlardan birincisi, projesinin olmasıydı. İkincisi ise yönetim kurulunun oluşturulması... Çünkü dünyanın ilk alışveriş merkezi ama yönetimi yok. Kanuni alt yapısı yok. Aidat toplanamıyor. Yasal altyapıyı düzenledikten sonra yönetimi oluşturduk. Ahmet Kökler başkanlığında, 9'u esnaf olmak üzere 13 kişi yönetimde yer alıyor. Bizden, Vakıflar Bölge Müdürlüğü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ve İstanbul Valiliği'nin yetkilileri de yer aldı. Bu çok büyük bir aşama. Şimdi asıl probleme geçeceğiz.

EN BÜYÜK SIKINTI ALTYAPI

Asıl problem nedir?
En büyük problem altyapı... Pis su kanalları yok denecek kadar tahrip olmuş. Yağmurda sular çarşıyı basıyor. Biz nisanda İSKİ ve İBB desteğiyle altyapıya başlayacağız. Artık pis su, elektrik, doğalgaz bağlantıları beton kutuların içinden geçecek. Yerin altında olacak. Bu da ilk bir uygulama. İSKİ bunu üstlendi. Bunu yaptıktan sonra biz de zemin çalışması yapacağız.

En acil müdahale nereye gerekiyor?
İlk müdahalemize bu ay içinde çatıdan başlayacağız. Hangi malzemenin kullanılacağı nasıl yapılacağıyla ilgili tüm çalışmalar bitti. Çatıda, su depoları var, klima aparatları antenler, baz istasyonları gibi olmaması gereken her şey var, olması gereken kiremit yok. Bunlar temizlenecek. 40 bin metrekare ana çekirdeğin hepsine müdahale mümkün değil. Bir de kullanıcılar yer kazanmak için duvarı inceltmişler. Bunları tamamlayacağız.

Neler yapılacak?
Bizi en çok rahatsız eden her yerde kabloların olması... İlk etapta bunlar yer altına inecek. Çarşının soğutma ısıtma problemi var. Belirli bölgelerde yapılacak su tanklarıyla birlikte ısınıp soğutulması tek merkezden yapılacak. Güvenlik problemi de var.

Esnaf bu projeye destekçi mi?
Önce onlarla hayalimizi paylaştık. Projelerimizi anlattık. 10'dan daha fazla toplantı yaptık. Böyle büyük bir proje cumhuriyet tarihinde ilk kez yapılıyor. Tek bir tarihi eserin onaylanması kurulda 3 yıl sürüyor. Biz 2.600 tarihi eserden bahsediyoruz. Allah'a binlerce şükür ki ne dediysek yaptık. Bu kadar büyük bir işte hiçbir muhalefetle karşılaşmadık. Çünkü insanlar güveniyorlar. Bu sebeple hiçbir sıkıntı yaşamadık.

TOPLAM 200 MİLYON LİRA HARCANACAK

Bunu nasıl başardınız?
2014'te Kültür Bakanlığı'yla konuştuk. Süreci hızlandırmak için Türkiye'deki bütün raportörleri İstanbul'a davet ettik. Fatih Belediyesi'nin altında büyük bir alan var. Onlara rahatça çalışabilecekleri bir ortam yarattık.

Peki bu kadar işin maliyeti nedir?
Şu ana kadar 30 milyon lira harcadık. Altyapıyla ilgili de 40 milyon lira harcayacağız. Bundan sonra Kapalıçarşı gibi bir yer varsa sürekli restore edilmesi gerekir. Esnafında gözünü korkutmadan, ciddi maliyet çıkarmadan temelde çarşının geleceğini garantiye alacak çalışmalar olur. Kapalıçarşı'nın tamamını restore ederseniz şüphesiz ki maliyeti çok fazla olur. Acil yapılması gereken şeyle için de bir 70-80 milyon daha harcanır. Toplam da 200 milyon liraya çıkar. Ancak bu da bir 10 yıla falan yayılır. Esnaf tedirgin olmasın. Onların eli çarşının üzerinde, bizimki de altında olacak.

Düzenlemeler yapıldıktan sonra uymayan esnafa cezai yaptırım olacak mı?
Esnaf artık kurallara uymak zorunda. Çarşıda 'Bundan sonra tabelamı kafama göre yapayım' olmayacak. Mesela trafolar yetmiyor, enerjiye ihtiyacı var. O yüzden led ışığı zorunlu hale getireceğiz. Çünkü daha az enerjiyle daha fazla aydınlanma olacak. Bu detaylara herkes uyacak. Biz her türlü fedakarlıkta bulunuyoruz. Esnaf da bunlara uyacak. Uyulmadığı takdirde Kapalıçarşı'ya artık zarar vermek çok büyük suçtur.

Sabah