İran vs. İsrail: Neler oluyor?

İSTANBUL - İran, Suriye’deki konsolosluk binasının bombalanmasından yaklaşık iki hafta sonra İsrail’e 300’den fazla insansız hava aracı ve seyir füzesi ile saldırı düzenledi. İsrail ordusu, ülkeye 170 adet insansız hava aracı, 30’dan fazla seyir füzesi ve 120 balistik füze fırlatıldığını, bunların yüzde 99’unun imha edildiğini duyurdu.Savunma operasyonuna ABD’nin yanı sıra İngiltere de destek verdi. Bazı füze ve insansız hava araçlarının Irak ve Yemen’den havalandığı da belirtiliyor.
İsrail, İran'ın Şam'daki konsolosluk binasına 1 Nisan'da hava saldırısı düzenlemişti. Saldırıda, İran Devrim Muhafızları Ordusundan 2'si general rütbesinde toplam 7 kişi ölmüştü. İran, İsrail'in konsolosluk saldırısının ülkesinin topraklarına saldırı anlamına geldiğini ve misillemede bulunacaklarını duyurmuştu.

İsrail topraklarına ulaşan bazı balistik füzeler ülke genelinde 12 kişinin yaralanmasına yol açtı. Necef çölündeki Nevaim askerî üssündeki altyapı da zarar gördü ancak üs hâlen çalışır vaziyette. İsrail Başbakanı Netanyahu, saldırının ardından “Durdurduk, püskürttük, birlikte kazanacağız” açıklamasını yaptı. 

İran, saldırısı için Birleşmiş Milletler (BM) Anlaşması’nın 51. maddesini gerekçe gösterdi: “Suriye’deki diplomatik tesislerimize yönelik Siyonist rejimin saldırısına cevap olarak gerçekleşmiştir. Konu artık sonuçlanmış sayılabilir. Ancak İsrail rejimi bir başka hata yaparsa, İran’ın cevabı çok daha şiddetli olacaktır. Bu, İran ile yasa dışı İsrail rejimi arasındaki bir çatışmadır ve ABD kesinlikle uzak durmalıdır.”

İran Genelkurmay Başkanı General Muhaller Bagheri de İsrail’in karşılık vermesi durumunda çok daha büyük bir karşılık vereceklerini söyledi. İran ayrıca ABD’nin İsrail’in misillemesine destek vermesi durumunda bölgedeki ABD üslerini hedef alınacağını duyurdu.

Hava sahaları kapatıldı

İran’ın kendi topraklarından İsrail’e gönderdiği insansız hava araçlarının bu ülkeye ulaşması altı ila dokuz saat sürdü. İnsansız hava araçlarının tespitinin ardından İsrail, Ürdün, Lübnan ve Irak geçici olarak hava sahalarını kapattı. Ürdün daha sonra yaptığı açıklamada hava sahalarını ihlal eden tüm insansız hava araçlarının vurulacağını belirtti. Saldırının sona ermesinin ardından Ürdün ve Lübnan hava sahalarını tekrar erişime açtı. 

Batılı ülkelerden kınama 

İran’ın saldırısına ilk tepki İsrail’in yakın müttefiki ABD’den geldi. Tatilini yarıda kesen ABD lideri Biden, ulusal güvenlik ekibi tarafından düzenli olarak bilgilendirildi ve İsrailli yetkililerin yanı sıra ABD’nin müttefikleriyle sürekli iletişim hâlinde oldu. Saldırının ardından yazılı bir açıklama yayınlayan Biden, “Bugün, İran ve Yemen, Suriye ve İran’da faaliyet gösteren taşeron grupları, İsrail’deki askeri tesislere karşı eşi görülmemiş bir hava saldırısı düzenledi. Bu saldırıları mümkün olan en sert şekilde kınıyorum” ifadesini kullandı.

ABD’den sonra ilk açıklamayı İngiltere Başbakanı Sunak yaptı: “İran rejiminin İsrail'e karşı pervasızca saldırısını en güçlü şekilde kınıyorum. İran bir kez daha, kendi arka bahçesine kaosun tohumlarını ekme niyetinde olduğunu gösterdi. Müttefiklerimizle birlikte, durumu istikrarlı hale getirmek ve gerilimin daha fazla tırmanmasını önlemek için aceleyle çalışıyoruz. Hiç kimse daha fazla kan dökülmesini istemiyor.”

Saldırıyı kınayan Fransa Dışişleri Bakanı Stephane Sejourne ise “İran, daha önce eşine rastlanmamış böylesine bir adım atarak, istikrar bozucu faaliyetlerinde yeni bir eşiği geçti” dedi. Almanya ve Kanada’dan da saldırıyı kınayan açıklamalar yapıldı.