Havayolları powerbank kullanımını neden yasaklıyor?

LONDRA- Seyahat edenler cihazlarını şarj etmek için genellikle lityum iyon pilli powerbank'leri yanlarına alırlar. Asya'daki bazı havayolu şirketleri, uçaklarda yaşanan aşırı ısınma ve yangın olaylarının ardından, uçaklarda lityum pil taşınmasına ilişkin kuralları sıkılaştırıyor.
Güney Kore Ulaştırma Bakanlığı, Ocak ayında kalkışı bekleyen bir Air Busan uçağında çıkan yangının muhtemel kaynağının lityum pilli taşınabilir bir powerbank olduğunu açıkladı. Açıklamada, soruşturma komitesi adli tıp hizmetlerine atıfta bulundu ve araştirmacıların "bir güç bankasının kalıntılarında çok sayıda elektrik erime izi" bulduğu belirtildi.



500'DEN FAZLA UÇUŞ IÇI LITYUM PIL OLAYI
Seyahat edenler genellikle hareket halindeyken telefonlarını, tabletlerini, dizüstü bilgisayarlarını ve kameralarını şarj etmek için lityum iyon pil güç bankaları taşırlar. Cep boyutundaki cihazlar, uzun mesafeli uçuşlarda eğlenmek için oyun oynamak veya indirilen filmleri izlemek üzere aygıtların yakıtını doldurur.
Ancak üretici sorunları, yanlış kullanım ve eskime, yanıcı malzemeler kullanan ve potansiyel olarak uçuşlarda yangın tehlikesi oluşturan pillerden kaynaklanan riski artırabilir . ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA) tarafından son yirmi yılda duman, yangın veya aşırı ısı içeren 500'den fazla uçuş içi lityum pil olayı kaydedildi.

HANGI HAVAYOLLARI KURALLARINI DEĞIŞTIRDI?
Güney Kore, bu ay yürürlüğe giren ülke çapında kısıtlamalar uygulayarak yolcuların ülkenin tüm havayollarında baş üstü kabinlerinde güç bankaları ve e-sigaralar bulundurmasını yasakladı. Yolcular güç bankalarını koltuk cebinde veya koltuğun altında saklayabilir. Yeni düzenlemeye göre, uçakta powerbank'i koltuğun USB çıkışına takarak şarj etmek de yasak.
Ülkenin ulaştırma bakanlığı, "Powerbank'in soketleri sürtünme bandıyla kapatılmalı veya koruyucu bir kese veya plastik torbaya (örneğin fermuarlı poşet) konulmalı, böylece diğer metallere temas etmemelidir" dedi.

Araştırmacılar, lityum pilli bir powerbank'in 28 Ocak 2025'te Güney Kore'nin Busan kentindeki Gimhae Uluslararası Havalimanı'nda çıkan Air Busan uçağı yangınının olası kaynağı olabileceğini buldular.

HAVAYOLLARI YASAKLAMA GETİRDİ
Thai Airways, uluslararası havayollarında yaşanan ve powerbank kullanımına bağlı olduğu düşünülen uçak içi yangın olaylarının ardından, yolcuların 15 Mart'tan itibaren uçuşlarda powerbank kullanmalarına veya şarj etmelerine izin verilmeyeceğini duyurdu .
Nisan ayından itibaren Singapore Airlines , yolcuların uçuş sırasında telefonlarını ve kişisel cihazlarını şarj etmek için güç bankalarını kullanmasını yasaklıyor. Güç bankalarının uçak USB bağlantı noktaları kullanılarak şarj edilmesine de izin verilmiyor.

POWERBANK’LAR YOLCUNUN YANINDA OLACAK
Düşük maliyetli havayolu şirketi Air Asia, yolcuların powerbank'leri koltuk altında veya koltuk cebinde saklamalarını zorunlu kılacağını ve uçuş boyunca taşınabilir elektronik cihazların şarj edilmesini yasaklayacağını duyurdu.
Tayvan'ın büyük taşıyıcıları EVA Air, China Airlines ve Uni Air de uçuş sırasında taşınabilir şarj cihazlarının kullanımını yasakladı.
Hong Kong havacılık düzenleyicisi, 7 Nisan'dan itibaren yolcuların uçuşlar sırasında güç bankalarını kullanmasını ve baş üstü kabinlerinde lityum piller saklamasını yasaklayacağını söyledi. Değişiklik, Çin'in Hangzhou kentinden kalkan bir Hong Kong Havayolları uçuşunun, taşınabilir bir şarj cihazının baş üstü bölmesinde yangına yol açtığı bildirilmesinin ardından rotasını değiştirmek zorunda kalmasının ardından geldi.

YOLCULARI RAHATSIZ EDECEK
RMIT Üniversitesi STEM Koleji'nde doçent olan Chrystal Zhang'a göre, lityum iyon piller yüksek enerji yoğunlukları ve nispeten düşük maliyetleri nedeniyle güç bankalarında yaygın olarak kullanılıyor. Piller aşırı hantal olmadan büyük miktarda güç depolayabilir ve bu da onları yüksek kapasiteli güç bankaları için popüler bir seçim haline getirir.
Zhang, CNN'e verdiği demeçte, güç bankalarının uzun mesafeli uçuşlarda, iş seyahatinde olanlar ve mobil cihazlara güvenen herkes için olmazsa olmaz olduğunu, çünkü çoğu havalimanında yeterli şarj istasyonu bulunmadığını söyledi. Bunların uçuş sırasında kullanılmasına genel bir yasak getirilmesinin yolcuları rahatsız edeceğini de sözlerine ekledi.

SEYAHATE POWERBANK GÖTÜREBILIR MIYIM?
ABD FAA ve Ulaştırma Güvenlik İdaresi (TSA) kurallarına göre, powerbank gibi lityum iyon piller yalnızca el bagajında ​​taşınmalıdır.
Genellikle çoğu havayolu şirketi her yolcunun kabine 100-160 Watt-saat (Wh) gücünde en fazla iki adet lityum iyon powerbank taşımasına izin verir.
Ancak, piyasadaki güç bankalarının çoğu pil kapasitesini ölçmek için miliamper/saat (mAh) birimini kullanır. Bu nedenle, çoğu havayolu kuralına uymak için yaklaşık 43.000 mAh'den fazla olmayanları arayın.
Tek bir 100 Wh (tipik 3,7 voltluk bir pil için 27.000 mAh) powerbank, bir iPhone 13 Pro Max'i yaklaşık üç ila dört kez şarj etmek için yeterlidir. Ancak bunları uçuş sırasında kullanıp kullanamayacağınız havayoluna bağlıdır (taşınabilir tıbbi cihazlar için de istisnalar vardır).

EL BAGAJINDA KAÇ POWERBANK GETİRİLEBİLİR?
Korean Air: Her yolcunun el bagajında ​​ve teslim edilen bagajda toplamda en fazla beş adet 100 Wh pil takımı taşıması mümkündür.

Asiana Airlines: Yedek lityum piller ve 160 Wh veya daha düşük kapasiteli ekstra piller kısa devreye dayanıklı ambalajlarda paketlenmelidir.

Singapore Airlines: Müşteriler 100Wh'ye kadar kapasiteye sahip powerbank'lar getirebilirken, 100Wh ile 160Wh arasındakiler havayolu onayı gerektirir. Aynı kurallar, bağlı kuruluşu olan düşük maliyetli taşıyıcı Scoot için de geçerlidir.

Cathay Pacific: Powerbank'lerin gücü 100 Wh'ın altında olmalıdır.

Hong Kong Express: Lityum iyon piller 100 Wh'yi aşmamalı ve kısa devreleri önlemek için ayrı ayrı korunmalıdır.

Qantas: 100 Wh'yi aşan ve 160 Wh'ye kadar olan iki yedek lityum pile izin verilmez.

Virgin Australia: Yedek/boş piller (güç bankaları/paketleri dahil) yalnızca el bagajında ​​taşınmalıdır. Orijinal perakende ambalajına, ayrı bir plastik torbaya veya koruyucu bir keseye yerleştirilerek veya açık terminallerin üzerine bant yapıştırılarak terminallerin yalıtılmasıyla kısa devreye karşı korunmalıdırlar.

Air Asia : Konuklar yalnızca 100 watt-saati (Wh) veya 20.000 miliamper-saati (mAh) aşmayan güç bankaları taşıyabilir. 100 Wh ile 160 Wh arasındaki güç bankaları check-in kontuarında havayolu onayı gerektirir.

Ayrı olarak, FAA'ya göre, voltaj 12 voltu geçmediği ve "hasardan korunduğu" sürece kuru hücreli alkalin pillerin (Energizer Bunny pillerini düşünün) taşınmasında herhangi bir sınırlama yoktur. Bu, pilleri perakende ambalajlarında bırakarak, pil terminallerini metalik olmayan bantla kapatarak veya kapalı bir plastik torba veya koruyucu kese içinde tutarak yapılabilir.

LITYUM IYON PILLERLE ILGILI SORUN
Cep telefonları, dizüstü bilgisayarlar, dronlar, akıllı giyilebilir cihazlar, elektrikli bisikletler, elektrikli scooter'lar ve EV'ler lityum iyon pillerle çalışır. Bu piller, yangına veya felaketle sonuçlanabilecek bir patlamaya yol açabilen bir zincirleme reaksiyon olan "termal kaçak" olarak bilinen bir fenomenin sonucu olarak aşırı ısınabilir.
Avustralya'daki New South Wales Üniversitesi'nde (UNSW) havacılık tasarımı alanında kıdemli öğretim görevlisi olan Sonya Brown, taşınabilir şarj cihazlarında kullanılan lityum iyon pillerin son derece reaktif ve yanıcı malzemelerle doldurulduğunu söyledi.
CNN'e."Lityum piller kendi başlarına bir tutuşturma kaynağı veya başka bir yerde başlatılan bir yangın için yakıt kaynağı olarak hareket edebilir. Lityum piller hasar gördüğünde, şiştiğinde, üretim hataları içerdiğinde, aşırı şarj edildiğinde veya aşırı ısındığında tutuşturma kaynağı olarak potansiyel risk artar," dedi

ŞIŞME VEYA DIŞ HASAR KONTROLU YAPIN
Brown ayrıca diğer pil terminalleriyle kazara temasın "istenmeyen deşarja neden olabileceğini" söyledi ve powerbank'lerin ve yedek pillerin diğer metallerle temas etmesini önlemek için iletken olmayan bir malzemeyle bantlanmasını veya ayrı ayrı paketlenmesini önerdi.
Ayrıca yolculara seyahate çıkmadan önce powerbank'lerinde şişme veya dış hasar olup olmadığını kontrol etmelerini ve olağan dışı bir durum varsa yerel düzenlemelere uygun şekilde elden çıkarmayı düşünmelerini öneriyor.