İSTANBUL - Başta Antalya Havalimanı olmak üzere ülke genelindeki birçok havalimanında uzun süreli rötarlar yaşanıyor, uçaklar dakikalarca havada tur atıyor, yolcular saatlerce valiz bekliyor. Hava yolu şirketleri, tur operatörleri, seyahat acenteleri ve yolcular yaşanan duruma isyan ederken, hava trafik kontrolörleri ise, maliyeti EURONCONTROL tarafından karşılanan, kazanılmış haklarının verilmemesinden dolayı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünü (SHGM) ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığını suçluyor.
HAVA TRAFİK KONTROLÖRLERİ NE İSTİYOR?
Hava trafik kontrolörleri, DHMİ Genel Müdürlüğü çatısı altında istihdam edilmekle birlikte maaşlarından, emeklilik primlerine, kullandıkları servislerden, eğitimlerine varıncaya dek maliyetlerinin tamamı Türkiye’nin de üyesi olduğu, Brüksel merkezli Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı (EUROCONTROL) adlı kuruluş vasıtasıyla karşılanıyor. Bütçeye hiçbir yükleri olmadığı gibi, maaşlarından kesilen vergilerle bütçeye kazanım sağlayan kamu görevlileridir. Sayıştay Başkanlığı tarafından yapılan yıllık KİT denetimleri kapsamında DHMİ’ye defaten yapılan tavsiye, emsal ülke kurumlarındaki Hava Trafik Kontrolörlerinden çok daha düşük maaş aldıklarını Hava Trafik Kontrolörlerinin maaş ve özlük hakları düzeylerinin emsal ülkelerdekilerle denkleştirilmesini talep ediyorlar. Avrupa’da hava trafik kontrolörü maaşları, pilotlara denk düzeyde olup, aylık ortalama 8-10 Bin EURO mertebesinde değişiyor. Hava trafik kontrolörleri taleplerin milli maliyetleri arttıracağını, Türkiye’ye daha fazla döviz girdisi sağlanması hedefledikleniyor.
Türkiye, Avrupa’nın en büyük ikinci hava sahası olmasına karşın, birim başı maliyet bakımından son sıralarda. Emsal ülkeler bir uçaktan ortalama 80 EURO civarı ücret alırken, Türkiye 23 EURO civarı alıyor. Sayıştay Başkanlığı’nın tavsiyeleri hayata geçirilmediği için ülkemiz her yıl 1 MİLYAR EURO’ya varan döviz gelirinden mahrum kaldığı belirtiliyor.
HAVA TRAFİK KONTROLÖRLERİ NE İŞ YAPAR?
Hava trafik kontrolörleri; uçakların kalkış, seyrüsefer ve iniş sürecinin tamamının görünmeyen yöneticisidir. Bu süreçlerde ve gökyüzünde uçarken pilotlara rehberlik ederler. Bir cins orkestra şefi gibi davranırlar. Başka deyişle uçuş güvenliğinin temel bileşenleridirler. Onlar olmasa inişte, kalkışta ya da havada kaos olurdu. Aynı zamanda gecikmeleri en aza indirmek için uçakları verimli bir şekilde yönlendirmeleri de gerekir. Hava trafik kontrolörleri, 24 saat esası ile çalışırlar ve Türk hava sahasındaki sivil, askeri, İHA/SİHA ve VIP trafikler dahil olmak üzere her türlü hava aracının emniyetli bir şekilde sevk ve yönetiminden sorumlu kişilerdir. İşleri streslidir. Hatta dünyanın en stresli 3 işinden biri olduğunu belirtiyorlar. Çünkü binlerce insanın hayatından sorumlu durumdalar. Her zaman maksimum konsantrasyona ihtiyaç duyulan bir iş bu. Her havaalanındaki kulede çalışmaları yanında, merkezi olarak havaalanları arasındaki ya da transit trafiği yönetmek üzere Ankara Esenboğa’da merkezi bir hava kontrol birimi vardır. Hava kontrolörleri, ICAO (Dünya) ve EUROCONTROL (Avrupa) tarafından belirlenmiş analitik düşünme yetisi, yabancı dil, işe giriş için 26 yaş sınırı ve uzun yetişme süreci gibi nedenlerle istihdamı ve temini zor bir gruptur.
KONTROLÖRLER TALEPLERİ YERİNE GELENE KADAR İNİSİYATİF ALMADAN ÇALIŞACAK
Kontrolörler havacılık gibi bir işi bırakamadıkları için farklı bir protesto yapıyorlar; kamuoyunda farkındalık oluşturmak için ICAO Uluslararası Havacılık Kuralları ve Sivil Havacılık Kanunları, DHMİ Türkiye AIP’si, anlaşma mektupları ve diğer ulusal mevzuata harfiyen bağlı kalarak, meşru talepler yerine getirilinceye dek muhtelif tarihlerde “inisiyatif almadan çalışma” faaliyetleri icra ediyorlar. “İnisiyatif almadan çalışma” faaliyeti bir grev ya da iş yavaşlatma değil, hava trafik kontrolörlerimizin farkındalık oluşturmak için kendi inisiyatiflerinde olan direkt rota uygulamasını askıya almaktan ve kuralları harfiyen uygulamaktan ibaret. İnisiyatif konusuna örnek verelim; hava trafik kontrolörleri, şirketlerin yakıt sarfiyatını ve karbon emisyonunu azaltmak, ulaşım mesafesini kısaltmak maksadıyla, mesleki açıdan zorunda olmadıkları halde kendi iş yüklerini ve risklerini arttırarak uçaklara direkt rotalar verebiliyorlar.
HAVA TRAFİK KONTROLLERİNİN TALEPLERİ NELER?
Hava Trafik Kontrolörleri ve Diğer Ulaştırma Çalışanları Sendikası çalışanlarını talepleri ise şöyle: “Hava trafik kontrolörleri, mesleki itibarları ve Türkiye’nin menfaatleri için kendilerine defaatle vadedilen kurum pilotları seviyesinde tazminat, ek gösterge ve ek ödeme gibi özlük hakkı iyileştirmelerini alamadıkları müddetçe inisiyatif almadan çalışma konusunda kararlı. HTK-SEN, bu kararlılığı vurgulayarak önümüzdeki yoğun yaz dönemi öncesi tüm ilgilileri ivedilikle göreve davet ediyor. Hem havacılık ve turizm sektörünün olumsuz etkilenmemesi, hem de nitelikli bir personel grubunun emeğinin karşılığını alması için gerekli adımlar en kısa sürede atılmalı.”
Talepleri ise şu şekilde:
Sayıştay Başkanlığı’nın tavsiyeleri doğrultusunda hava trafik kontrolörlerimizin özlük haklarının emsal ülke standartlarına çıkarılması maksadıyla seyrüsefer (havacılık) tazminatı ödemelerinde hava trafik kontrolörlerimizin kurum bünyesinde görev yapan, önem ve itibar bakımından denk meslek grubu olan pilotlarla birlikte ayrı bir klasmanda tutularak, tazminat oranlarında gerekli güncellemelerin yapılması. Böylelikle ülkemize döviz girdisi sağlanarak, Hazine’nin gelirlerinin arttırılması.
Zorlu işe alım şartları ve mesleki nitelikleri göz önüne bulundurularak, uzman kadrosuna denk bir statüde bulunan hava trafik kontrolörlerimizin ek göstergelerinin 4 bin 200’e çıkarılması. (Halihazırda ek göstergeleri asgari düzeydedir.)
Hava trafik kontrolörlerimiz için kariyer planlamasına cevaz verecek düzenlemelerin hayata geçirilmesi.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.